10 landen waar Moederdag allesbehalve een feest is

Finbarr O' Reilly won met deze foto van een moeder met haar kind de World Press Photo 2005. © Reuters

De wereld viert Moederdag maar niet alle mama’s zullen daar even sterk van kunnen genieten. Somalië is het slechtste land om moeder te zijn. Een hoog sterftecijfer, een laag inkomen, pover onderwijs en een tekort aan vrouwelijke politieke macht maken er de levens van talloze moeders erg moeilijk.

Somalië, gevolgd door de Democratische Republiek Congo, Niger, Mali, Guinea-Bissau, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Sierra Leone, Nigeria, Tsjaad en Ivoorkust zijn de slechtste landen om moeder te zijn, liet de NGO Save The Children weten via hun jaarlijkse lijst. De organisatie hanteerde vijf criteria -moedersterfte, kindsterfte, inkomen, onderwijs en vrouwelijke politici- om de volledige lijst samen te stellen.

Afrikaanse landen meest problematisch voor moeders

Opvallend is dat de tien slechtste landen voor moeders allemaal Afrikaanse gebieden zijn. Toch waarschuwt Save The Children ook voor onder meer Syrië, dat op nummer 115 staat in de lijst. In het officiële rapport beschrijft de NGO de dramatische impact van de Syrische burgeroorlog op vrouwen en kinderen. 1,4 miljoen kinderen en 690.000 moeders hebben het land al ontvlucht en maandelijks sterven er naar schatting 1.000 vrouwen en kinderen door de aanhoudende conflicten.

Uit hun rapport blijkt eveneens dat dagelijks ruim 800 moeders en 18.000 kinderen wereldwijd sterven aan zaken die vermeden hadden kunnen worden. Met de jaarlijkse rankinglijst wil Save The Children aan de alarmbel trekken. Tenslotte heeft iedere moeder recht op een fijne Moederdag in de beste omstandigheden.

1. Somalië

In Somalië is het er voor moeders het ergst aan toe. Kinderen zitten er gemiddeld slechts twee jaar op de schoolbanken, een schril contrast met de zestien en zeventien jaar van respectievelijk België en topscoorder Finland. Het land scoort ook het slechtst op inkomensvlak met een nationaal bruto inkomen per hoofd van amper 120 dollar (86 euro). Somalië noteert daarnaast een van de hoogste moeder- en kindsterftecijfers. 1 op de 16 moeders overleeft de bevalling van haar kind niet en per 1.000 kinderen zijn er 147 die hun vijfde levensjaar niet halen.

Enkel binnen de catergorie ‘vrouwelijke politiek’ scoort het land grotendeels beter dan de rest van de top tien van de slechtste landen met 14 procent vrouwelijke zetels in de nationale regering, goed voor een negende plaats. Maar vergeleken met België (41%) en Finland (43%) is ook dat getal erg somber.

In Mogadishu, de hoofdstad van Somalië, smeekt een moeder om hulp na een bomaanslag op 3 mei 2014.
In Mogadishu, de hoofdstad van Somalië, smeekt een moeder om hulp na een bomaanslag op 3 mei 2014.© Reuters

2. Democratische Republiek Congo

De Democratische Republiek Congo heeft het vierde hoogste kindsterftecijfer ter wereld. De burgeroorlog, die haar oorsprong vindt in de Rwandese genocide van 1994, heeft er al de levens van 5,4 miljoen mensen opgeëist. De helft daarvan waren kinderen jonger dan vijf jaar en slechts 10 procent van het dodental is te wijten aan gewelddadige conflicten. De meest voorkomende doodsoorzaken zijn ziekte en ondervoeding, iets wat voorkomen kan worden. Save The Children merkt wel op dat er al heel wat verbetering is op vlak van gezondheid omdat de NGOs ter plekke erg veel medische en psychologische hulp kunnen bieden.

Op vlak van inkomen doet de Democratische Republiek Congo het na Somalië het slechtst. Het nationaal bruto inkomen per hoofd bedraagt er 230 dollar, wat neerkomt op 164 euro. Het land scoort zelfs nog lager op politiek vlak, met slechts 10 procent vrouwen in de nationale regering.

Niger: een moeder verzorgt haar kind dat volledig ondervoed is.
Niger: een moeder verzorgt haar kind dat volledig ondervoed is. © Reuters

3. Niger

Niger, het derde slechtste land om moeder te zijn, heeft eveneens het derde hoogste moedersterftecijfer ter wereld: 1 op de 23 vrouwen sterft in het kraambed. 114 op 1.000 kinderen overlijden nog voor ze vijf jaar worden en met maar vijf verwachte onderwijsjaren ziet de toekomst voor de overlevende kinderen er niet veelbelovend uit.

Niger is een land met veel georganiseerde misdaad en terrorisme. De Verenigde Naties richtte de missie ‘EUCAP Sahel Niger’ op om de maatschappelijke situatie in Sahel, de landstreek waar Niger deel van uit maakt, te verbeteren.

Een moeder met haar kind en een Franse soldaat in Mali.
Een moeder met haar kind en een Franse soldaat in Mali. © Reuters

4. Mali

Mali was enkele jaren geleden een toonbeeld van de democratische vooruitgang in een ontwikkelingsland maar werd het slachtoffer van de burgeroorlog in Libië. Na de dood van Moammar Kadhafi vonden de wapenvoorraden hun weg naar Mali en kwamen ze in handen van opstandelingen.

In 2013 besloot Frankrijk militair in te grijpen als hulp tegen de rebellen. Er vinden regelmatig westerse missies plaats om de toestand in het oog te houden maar de interne spanningen blijven waardoor het land door Save The Children, net als de rest van deze top tien, rood gemarkeerd staat. Dat wil zeggen dat het een erg fragiel gebied is, vooral voor moeders en hun kinderen.

Mali doet het binnen de meeste criteria beter dan de rest van de top tien, met bijvoorbeeld negen verwachte jaren onderwijs, tegenover de twee jaar van Somalië. Het land staat wel in de top drie van de minste vrouwelijke politici. In de nationale regering worden slechts 10 procent van de zetels ingenomen door vrouwen, evenveel als in de Democratische Republiek Congo.

5. Guinea-Bissau

Guinea-Bissau leeft sinds 2012 onder een militaire dictatuur, met maar 11 procent vrouwen in de politiek. Volgens de Verenigde Naties leeft 66 procent van de bevolking er onder de armoedegrens.

Het West-Afrikaanse land is daarmee een van de armste landen ter wereld, waar het nationaal bruto inkomen per hoofd 510 dollar (368 euro) bedraagt. Ter vergelijking: in België is dat cijfer 44.660 dollar (32.183 euro) en Finland mag een nationaal bruto inkomen per hoofd van 46.490 dollar (33.507 euro) noteren.

6. Centraal-Afrikaanse Republiek

De situatie in de Centraal-Afrikaanse Republiek dreigt hoe langer hoe meer te escaleren. In 2013 werden de Seleka moslimrebellen verdreven waardoor het land nu op de rand van een burgeroorlog staat. De VN smeekt om hulp en waarschuwt voor een voedseltekort, wat nog meer doden kan veroorzaken.

Het cijfermateriaal van Save The Children vraagt extra aandacht voor de kinderen: per 1.000 kinderen halen 129 hun vijfde levensjaar niet en de rest gaat maximum zeven jaar naar school, dat is nog niet eens de helft van het aantal verwachte studeerjaren in België.

In de Centraal-Afrikaanse Republiek sterven 129 op 1.000 kinderen nog voor hun vijfde levensjaar.
In de Centraal-Afrikaanse Republiek sterven 129 op 1.000 kinderen nog voor hun vijfde levensjaar.© Reuters

7. Sierra Leone

Sierra Leone heeft ondanks haar zevende plaats in de top tien toch het hoogste kindsterftecijfer ter wereld, Tsjaad en Somalië vervolledigen die top drie. Per 1.000 kinderen sterven er 182 nog voor hun vijfde verjaardag. Samen met Niger heeft Sierra Leone ook het derde hoogste moedersterftecijfer ter wereld, 1 op de 23 sterft bij de bevalling van hun kind.

Het land werkt aan een wederopbouw maar de cijfers tonen dat er nog veel werk aan de winkel is. In 2006 bleek uit de Human Development Index (HDI) van de VN dat Sierra Leone een van de minst ontwikkelde landen is en dat ruim 70 procent van de populatie onder de armoedegrens leeft. Het huidige nationaal bruto inkomen per hoofd bedraagt er 580 dollar, een kleine 420 euro.

In Nigeria voerden moeders actie als smeekbede om hulp bij hun zoektocht naar de ontvoerde schoolmeisjes.
In Nigeria voerden moeders actie als smeekbede om hulp bij hun zoektocht naar de ontvoerde schoolmeisjes.© Reuters

8. Nigeria

Dat Nigeria een horrorland is voor moeders, bleek meermaals uit de recente berichtgeving. De ontvoering van 267 schoolmeisjes door Boko Haram deden moeders op straat komen om de regering aan te zetten tot een specifieke zoekactie naar hun vermiste dochters. Ook andere aanvallen en bomaanslagen van de radicale moslimbeweging eisen regelmatig doden, zo maakte op 7 mei een gewapende aanval ruim 200 slachtoffers en ontplofte op 9 mei een bom op een brug tijdens een massabegrafenis.

Dat meisjes en vrouwen niet veel inspraak hebben in Nigeria, wordt pijnlijk duidelijk uit de cijfers van het Save The Children-rapport. Slechts 7 procent vrouwen zetelt in de nationale regering, waarmee in Nigeria wereldwijd het minst aantal vrouwen in de politiek zit.

9. Tsjaad

Nigeria staat op de achtste plaats in de top tien, gevolgd door buurland Tsjaad op nummer 9. In Tsjaad sterven wereldwijd de meeste moeders (1 op 15) en halen 150 op 1.000 kinderen hun vijfde levensjaar niet. Met een nationaal bruto inkomen per hoofd van 770 dollar (557 euro) heeft Tsjaad volgens het Save The Children-rapport het achtste laagste inkomensgetal ter wereld.

Volgens The Economist scoort Tsjaad ook bijzonder slecht binnen hun democratie-index. Binnen de top tien van slechtste landen voor moeders scoort Tsjaad nog wel het best met 15 procent vrouwelijke politici, maar net zoals bij Somalië is dat resultaat bijzonder laag vergeleken met Finland, het beste land om moeder te zijn, waar 43 procent van de nationale regering uit vrouwen bestaat.

Een moeder zoekt met haar kinderen spullen tussen het puin in Ivoorkust.
Een moeder zoekt met haar kinderen spullen tussen het puin in Ivoorkust.© Reuters

10. Ivoorkust

Ivoorkust sluit de ranklijst af, dat op vlak van onderwijs en vrouwelijke politiek telkens in de top vijf van de slechtste scores staat. In Ivoorkust gaan leerlingen, net als in de Centraal-Afrikaanse Republiek en Tsjaad, maar zeven jaar naar school. Na koploper Nigeria is het land het minst vrouwvriendelijk op politiek vlak met amper 9 procent vrouwelijke zetels in de regering.

Ivoorkust is een land waar politieke problemen meermaals voor spanning en conflicten zorgen. De verkiezingsperikelen tussen de huidige president Alassane Ouattara en zijn voorganger Laurent Gbagbo in 2010, waarbij Gbagbo zijn tegenstander Ouattara van verkiezingsfraude beschuldigde, leidden meermaals tot gewelddadige conflicten waardoor de Veiligheidsraad van de VN uiteindelijk een resolutie aannam die Alassane Ouattara als rechtmatige winnaar van de stemmingen aanduidde.

Tijdens het presidentschap van zowel Gbagbo als Ouattara werden de rechten van de mens meermaals geschonden. Amnesty International liet in februari 2013 weten dat militairen in Ivoorkust zich meermaals schuldig maakten aan illegale executies en onterechte arrestaties op basis van politieke voorkeuren. (KVW)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content