Hoe on-Grieks is Lucas Papademos?

Het blazoen van de nieuwe Griekse eerste minister is minder fraai dan het op het eerste zicht oogt.

De redder des vaderlands en ook een beetje des eurozones, dat is nu zowat het aureool dat technocraat en econoom Lucas Papademos wereldwijd opgekleefd krijgt omdat hij de zeer on-Griekse reputatie geniet van onkreukbaarheid en absolute geloofwaardigheid. De nu 64-jarige gewezen vicepresident van de Europese Centrale Bank (ECB) komt in Griekenland aan het hoofd van een tijdelijke regering van nationale eenheid die het zware saneringsprogramma moet doordrukken.

Lucas Papademos studeerde aan het prestigieuze Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Boston fysica en engineering om dan in 1978 te doctoreren in de economische wetenschappen. In 1985 vervoegde hij de Bank of Greece, de Griekse centrale bank, waar hij in 1993 vicegouverneur werd. Eén jaar later kwam hij al op de gouverneursstoel zelf terecht. Papademos speelde een centrale rol in de voorbereiding van de toetreding van Griekenland tot de eurozone.

Griekenland behoorde niet tot de groep van landen die er bij waren toen de eurozone in 1999 van start ging. Griekenland trad in 2001 toe. In 2002 vervoegde Lucas Papademos het directiecomité van de ECB als vicegouverneur. Hij zwaaide in mei 2010 af. Dat was de maand dat het eerste Europese reddingspakket voor Griekenland in elkaar geknutseld werd.

Oogt de staat van diensten van Papademos indrukwekkend – wat ook effectief zo is op diverse punten – dan kleeft er toch één erg negatief punt aan. Het is immers een algemeen bekend, want door zowat alle betrokkenen toegegeven feit, dat Griekenland zich de eurozone in laveerde op basis van vervalste cijfers over de toestand van de Griekse economie en in het bijzonder van de Griekse publieke financiën. Als centrale man in het hele verhaal rond de Griekse toetreding tot de eurozone werpt deze episode onvermijdelijk een donkere schaduw over Papademos zijn carrière.

Van twee dingen één. Ofwel wist Lucas Papademos niks over de cijferfraude en dan rijzen meteen de grootste twijfels over de bekwaamheid van de man. Ofwel wist hij er wel van en komt door zijn actieve medewerking aan het grootschalige bedrog uit die periode meteen ook zijn geloofwaardigheid en onkeukbaarheid vandaag sterk ter discussie. Het is moeilijk kiezen welke van de twee opties voor de meeste ongerustheid moet zorgen naar het premierschap van Lucas Papademos toe. Gegeven de opleiding van de man en de duidelijke tekenen van hoge intelligentie lijkt trouwens de eerste van de twee mogelijke opties erg onwaarschijnlijk.

Het aantreden van Papademos zet meteen ook weer de figuur van Mario Draghi in de aandacht. Draghi trad begin deze maand aan als opvolger van Jean-Claude Trichet aan het hoofd van de ECB. Papademos en Draghi, beiden geboren in 1947, kennen elkaar zeer goed. Ze vertoefden gezamenlijk op MIT waar Draghi zijn doctoraat economie behaalde in 1976, twee jaar eerder dus dan Papademos. Draghi fungeerde van 2002-2005 als vicevoorzitter en algemeen directeur van Goldman Sachs International. Goldman Sachs hielp Griekenland bij het opzetten van allerhande constructies die er voor zorgden dat het land met name de belabberde toestand van haar publieke financiën geruime tijd voor Europa verborgen kon houden.

Draghi heeft altijd volgehouden dat die transacties door Goldman Sachs opgezet werden in de periode voordat hij bij de investeringsbank werkte. Die argumentatie kon nooit echt overtuigen. Trouwens, als Draghi’s argument toch zou kloppen dan betekent dit per definitie dat het door Goldman Sachs georganiseerde bedrog dateert van voor 2002, zijnde de periode dat Lucas Papademos aan het hoofd stond van de Griekse centrale bank. Draghi’s gammel alibi is dan ook een bijkomende beschuldiging aan het adres van de nieuwe Griekse eerste minister.

Johan Van Overtveldt