Marleen Finoulst

‘Suikerarm dieet tegen kanker? Wetenschapper uit de bocht’

Marleen Finoulst Arts en journalist

Wat een wetenschapper van de KU Leuven deze week ook beweerde, je kan kanker niet bestrijden met een suikerarm dieet. Een kankergezwel overleeft op een paar grammen suiker en zelfs als je 100 procent suikervrij eet, gebruikt je lichaam de suikervoorraad uit je lever.

Woensdagochtend verslikte ik me in mijn koffie bij het doornemen van enkele kranten. Eéntje kopte dat suiker eten kanker agressiever maakt. Een wetenschapper van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) en KU Leuven beweerde zelfs dat een suikerarm of suikervrij dieet waarschijnlijk een goed idee is voor kankerpatiënten om het ziekteproces te vertragen.

De aanleiding voor het bericht is een nochtans belangrijke publicatie in het vakblad Nature, van een groep wetenschappers van het VIB, KU Leuven en VUB. De onderzoekers bestudeerden het gedrag van kankercellen in een model van gistcellen in een laboratorium. Meer nog, ze konden een stukje van de puzzel van het suikermetabolisme van kankercellen ontrafelen.

Dat kankercellen iets hebben met suiker weten we al sinds de jaren 20, van Otto Warburg, die voor zijn ontdekking de Nobelprijs kreeg in 1924. Hij stelde vast dat kankercellen hun energie halen uit suiker zonder tussenkomst van zuurstof. Bovendien consumeren kankercellen meer suiker dan gezonde cellen. Een darmkankercel bijvoorbeeld heeft acht keer meer suiker nodig dan een gezonde darmcel, een longkankercel vier keer meer.

Het ‘Warburg-effect’ is al uitgebreid onderzocht en de Belgische groep kon nu een verband leggen tussen de hyperactieve suikerconsumptie en de agressiviteit van tumorcellen. Suiker schijnt dus ook een rol te spelen in het gedrag van kankercellen. Een knap staaltje wetenschappelijk onderzoek, maar je kan daar absoluut geen conclusies uit trekken voor kankerpatiënten.

Van de groep wetenschappers betrokken bij dit studiewerk, ging er helaas ééntje uit de bocht in de communicatie met de media, met name professor Johan Thevelein, moleculair bioloog van de KU Leuven. Hij suggereerde, wellicht gedreven door enthousiasme, dat kankerpatiënten dus maar beter minder suiker kunnen eten, of zelfs helemaal geen.

Suikerarm dieet tegen kanker? Wetenschapper uit de bocht

De man heeft er waarschijnlijk geen benul van welk effect zo’n uitspraak heeft. Zijn boodschap werd in een mum van tijd duizenden keren gedeeld op sociale media. Tot overmaat van ramp bevestigde hij zijn advies op de radio. KU Leuven en VIB zaten de hele dag met de handen in het haar. Her en der verschenen rechtzettingen, onder andere op de website van de KU Leuven, maar toch zal dit fake news nog lang nazinderen. Diverse artsen en diëtisten kregen hierover al vragen van kankerpatiënten.

Het klinkt logisch: kankercellen eten veel suiker, dus kan je ze uithongeren door minder suiker te eten. Helaas, dat klopt niet.

Het suikerverbruik van een kankergezwel is verwaarloosbaar klein in vergelijking met de gemiddelde hoeveelheid suiker die we dagelijks eten. Meer nog, ons lichaam produceert zelf ook glucose (bouwsteen van suiker), door opsplitsing van glycogeen in de lever. Dagelijks maken we op die manier ongeveer 200 gram glucose aan, zelfs als we helemaal geen suiker eten.

Een tumor verbruikt minder dan 2 gram suiker per 100 gram tumorweefsel. Een kankergezwel van een halve kilogram (dan is al een ver gevorderde) heeft zo’n 10 gram nodig, dat is nog steeds slechts een fractie van de suiker die de lever dagelijks vrijgeeft.

Veel kankerpatiënten kampen met vermagering en moeten net proberen hun gewicht op peil te houden

Voor een kankerpatiënt heeft een suikervrij dieet daarom geen enkele zin. Overigens zitten groenten en fruit ook vol suikermoleculen. Een halve appel levert al voldoende suiker om een kanker ’te onderhouden’.

Baat het niet dan schaadt het niet, denkt u nu misschien. We eten toch al te veel suiker… Het schaadt wel degelijk mensen met kanker. Veel kankerpatiënten kampen met vermagering en moeten net proberen hun gewicht op peil te houden. Ondervoeding heeft een ongunstige invloed op zowel de behandeling als de vooruitzichten van de kankerpatiënt en dat is wel wetenschappelijk onderbouwd. We weten dat 75 procent van de kankerpatiënten al tekenen van ondervoeding vertonen bij de start van hun therapie. Laat ze hun koolhydraten vooral niet opzij schuiven.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content