Living Together Apart: wanneer scheiden niet meer gaat

© Lannoo
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Veel scheidende koppels kunnen zich niet meer vinden in de klassieke vormen van het uit elkaar gaan en slaan een zogenaamde ‘derde weg’ in: apart samenblijven of Living Together Apart (LTA).

Decennia geleden mondde een doodgebloede relatie in de meeste gevallen uit in het (ongelukkig) samenblijven ‘voor de kinderen’. In het huidige tijdperk van onbeperkte zelfontplooiing en individualisme wordt veel sneller de scheidingsprocedure ingezet. Té snel, menen sommigen. ??

Vooral wanneer er kinderen bij betrokken zijn, blijkt een relatie verbreken niet altijd evident. Co-ouderschap, eenoudergezinnen, nieuw samengestelde gezinnen,… de klassieke oplossingen na een scheiding blijken voor veel koppels niet te optimaal.

Bovendien blijkt uit talrijke studies dat kinderen van gescheiden ouders ‘meer leerproblemen hebben’, ‘hun jaar vaker moeten overdoen’, ‘minder naar het hoger onderwijs gaan’, ‘meer gezondheidsproblemen hebben op latere leeftijd’,… Niet bepaald een stimulans om het huwelijksbootje te verlaten.

Scheiding 2.0

Maar een scheiding kan tegenwoordig ook creatief ingevuld worden. Het boek Living Together Apart, scheiden als partners, samenleven als ouders van Jos Willems, Birgit Appeldoorn en Maaike Goyens toont aan dat koppels tegelijk kunnen scheiden als liefdespartners, maar mentaal en/of fysiek kunnen ‘samenblijven’ als ouders om zo de scheiding voor de kinderen minder ingrijpend te maken.

Aan de hand van getuigenissen en praktische tips van verschillende koppels die deze ‘derde weg’ zijn ingeslagen, toont het boek aan dat ‘goede scheidingen’ bestaan. Ook al reageert de omgeving nog vaak meewarig op het nieuwe samenlevingsmodel.

Living Together Apart (LTA) is ‘elk initiatief van ouders om bij een scheiding de negatieve gevolgen voor hun kinderen zo veel mogelijk te beperken door te zoeken naar creatieve oplossingen om het ouderschap blijvend te delen, ook na het beëindigen van hun relatie als partners’, zo omschrijven de auteurs de scheiding 2.0.

Van ‘birdnesting’ tot elk een eigen hoekje in de gezinswoning

Dat kan zijn door ‘birdnesting’, waarbij de kinderen in hun vertrouwde huis blijven wonen terwijl de ouders wekelijks wisselen, door een woning te betrekken in dezelfde straat of een paar straten verder of door als ex-partners samen in het ouderlijke huis te blijven, maar dan in aparte delen. Essentieel is dat de kinderen hun beide ouders op elk moment kunnen zien (en omgekeerd) en dat de grootst denkbare verandering in het leven van een kind op de beste manier wordt opgevangen door beide ouders.

In het geval van het fysiek blijven samenwonen in hetzelfde huis schuilt echter het gevaar dat de grens tussen scheiden en blijven voor de kinderen wel heel erg klein wordt en de kroost heimelijk hoopt dat alles uiteindelijk weer goed komt. Het is daarom uiterst belangrijk dat ouders hun kinderen telkens weer opnieuw duidelijk maken dat het oude kerngezin niet meer hersteld zal worden.

‘LTA is een filosofie’

‘LTA is in essentie een houding, een filosofie’, schrijven de auteurs van Living Together Apart. ‘Het is voor iedereen mogelijk, zelfs wanneer de scheiding begint met getrokken messen. De enige voorwaarde is het besef van beide ouders dat de beste oplossing voor de kinderen ook de beste oplossing voor henzelf is. Bovendien biedt de derde weg ouders de kans om te scheiden en tegelijk te blijven wat ze altijd al waren: de volwaardige ouders van hun kinderen’, klinkt het.

Al benadrukken de experts dat ook LTA geen wondermiddel is. De perfecte scheiding bestaat nu eenmaal niet.

De grootste uitdaging komt er wellicht waneer er vroeg of laat een nieuwe partner op die derde weg komt. Om dat te kunnen opvangen moeten de ex-partners voldoende mentale afstand van elkaar genomen hebben en zal de plusouder zijn of haar plaats moeten vinden in het ietwat atypische gezinsmodel. Maar als de plusouder op zijn of haar beurt ook nog eens met een stel kinderen komt, kan de creatieve scheiding misschien wel eens op zijn grenzen stuiten.

Een duidelijke communicatie, goede afspraken, creativiteit, respect, veel geduld: dat zijn in ieder geval de ingrediënten van een succesvolle LTA-relatie. En meteen ook van een succesvolle LAT-relatie met een eventuele nieuwe partner. Twee vliegen in een klap.

Jos Willems, Birgit Appeldoorn en Maaike Goyens,Living Together Apart, scheiden als partners, samenleven als ouders, Lannoo, 221 blz., 19,99 euro

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content