Voor onvruchtbare vrouwen met een kinderwens kan eiceldonatie soelaas bieden. Maar hoe beleven moeders die genetisch niet verwant zijn met hun kind het ouderschap? “De zwangerschap en de bevalling compenseren gedeeltelijk de niet-verwantschap”, aldus seksuologe Ingeborg Van Soye.
Ingeborg van Soye volgde voor haar masterproefonderzoek aan de KU Leuven gedurende twee jaar twee ouderparen die van eiceldonatie gebruik maakten om zwanger te worden. Dankzij die techniek kunnen vrouwen die met vruchtbaarheidsproblemen kampen met donoreicellen toch zwanger worden. Met het sperma van de vader en de gedoneerde eicel wordt een embryo gevormd dat in de baarmoeder van de onvruchtbare vrouw wordt geplaatst.
Maar eiceldonatie zorgt voor een zogenaamde asymmetrie in het ouderschap. De vader is immers wel genetisch verwant met het kind, wat -door de donatie van een vreemde eicel- niet het geval is voor de moeder. Aan de hand van diepte-interviews kort voor, kort na en twee jaar na de bevalling bestudeerde Van Soye de ervaringen van zowel de vaders als de moeders. Zo wou ze een beter zicht krijgen op hun beleving van het ouderschap en dat onevenwicht in het ouderschap.
Nood aan openhartigheid neemt af
Van Soye: “In de periode rond de bevalling praten moeders duidelijk meer over hun infertiliteit en over de procedure van eiceldonatie. Maar eens het kind ouder wordt en het gezin gevormd is, voelen ze minder de noodzaak om het donorverhaal naar buiten te brengen. Wel blijft het verlies van hun vruchtbaarheid hun dagelijks leven beïnvloeden. Zeker wanneer ze geconfronteerd worden met uitspraken over de niet genetische verwantschap met hun kind”.
Zwangerschap en bevalling compenseert niet-verwantschap
De ouders in de studie ervaarden geen onevenwicht in het ouderschap. “Ondanks de asymmetrie beschouwen de vaders hun partners duidelijk als gelijkwaardige ouder. Het zwanger zijn en de bevalling compenseren gedeeltelijk dat de moeder genetisch niet verwant is aan het kind”, aldus Van Soye. Dat de ouders het ouderschap eerder associëren met het opvoeden van het kind, draagt daar ook toe bij.
Vaker zorgen dan bij natuurlijke zwangerschap
Wel merkte Van Soye op dat de moeders zich beduidend meer zorgen maken dan vrouwen die een natuurlijke zwangeschap kennen. Zo blijken ze meer ongerust tijdens de zwangerschap en bij de bevalling. Maar ook bij het grootbrengen van hun kind kennen ze meer zorgen. Vooral de beslissing om het kind al dan niet in te lichten over zijn of haar afkomst blijkt een moeilijke knoop om door te hakken. De onvoorwaardelijke steun van de partner wordt door beide ouders cruciaal geacht. Uit de meest recente cijfers blijkt dat in 2009 zo’n 1.463 vrouwen in België zwanger probeerden te worden via eiceldonatie. Volgens het Studiecentrum voor Prentatale Diagnostiek wordt zo’n 5% van alle kinderen in België geboren na medische begeleide voortplanting (zoals IVF, eicel- of spermadonatie, …).
Ingeborg Van Soye neemt deel aan de Vlaamse Scriptieprijs. Maak ook kans op 2.500€ en persaandacht voor je scriptie. Lees alle info op www.scriptieprijs.be
