Duizenden kinderen sterven jaarlijks aan mazelen

Mazelen © Istock

Mazelen is nog steeds een van de belangrijkste doodsoorzaken bij jonge kinderen wereldwijd. Zelfs nu er veilige vaccins beschikbaar zijn.

Van de 145.700 mensen die in 2013 overleden aan mazelen, ging het voor het merendeel om kinderen jonger dan vijf jaar, blijkt uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Door vaccinatie worden echter ook veel kinderen gered van ernstige ziekte en dood. De WHO schat dat als gevolg van toegenomen vaccinaties 15,6 miljoen sterfgevallen voorkomen zijn tussen 2000 en 2013.

Jos Vandelaer, hoofdadviseur Immunisatie bij de VN-kinderorganisatie Unicef, zegt dat de meest kwetsbare en achtergestelde kinderen ook het grootste risico lopen niet ingeënt te worden. Het gaat dan bijvoorbeeld om kinderen van minderheden of vluchtelingenkinderen die in tijdelijke opvang verblijven. “Die kinderen hebben ook geen toegang tot gezondheidszorg, schoon water, hygiëne of onderwijs”, zegt hij. “Ze worden dus dubbel getroffen: ze zijn vaak niet ingeënt en als ze ziek worden is hun kans op behandeling kleiner.”

Verenigde Staten

Wat betreft de recente mazelenuitbraak in de Verenigde Staten, wijst Vandelaer op de verschillende communicatie in rijke landen en ontwikkelingslanden. “In situaties waar de sterfte hoger is, ervaren mensen vaak direct de impact van vaccinatie. Als mazelen vaak heerst, begrijpen ze dat het belangrijk is kinderen daartegen te beschermen. Op plaatsen waar de ziekte niet vaak meer voorkomt, zien mensen na verloop van tijd het nut niet meer zo van vaccinatie, omdat de gevolgen van de ziekte niet meer zichtbaar zijn.”

Met name in de Verenigde Staten en sommige Europese landen begint bij sommige hoger opgeleiden weerzin tegen vaccinatie te ontstaan, zegt hij. “Dat is geen kwestie van ongeïnformeerd zijn, maar een kwestie van desinformatie.”

Binnen een samenleving is er altijd een kleine groep mensen die niet gevaccineerd kan worden, inclusief erg jonge kinderen en kinderen met een verzwakt immuunsysteem door kanker of een andere ziekte. “Deze kinderen profiteren ervan als zoveel mogelijk andere kinderen wel gevaccineerd zijn. Het wordt voor het virus dan erg moeilijk die paar kinderen te bereiken die niet beschermd zijn.”

Transparantie

Unicef is voorstander van transparantie en publiceert als grootste koper van vaccins wereldwijd, de aankoopprijs van de vaccins online. Kate Elder, beleidsadviseur Vaccins bij Artsen zonder Grenzen in de VS, zegt dat meer transparantie nodig is in de markt, vooral voor regeringen van middeninkomenlanden die hun vaccins direct bij de leverancier aanschaffen. Elk jaar, zegt Elder, uiten regeringen bij de vergadering van de WHO hun zorgen over de hoge prijzen van vaccins.

De regeringen van de armste landen kunnen vaccins kopen via de GAVI Vaccine Alliance, waar Unicef lid van is. Deze regeringen betalen zelf slechts een klein deel van de kosten. Veel armen in de wereld leven tegenwoordig echter in middeninkomenlanden, en hun regeringen kopen meestal direct bij de fabrikant. Die markt is echter erg ondoorzichtig.

Kosten van vaccins

Voor het in januari verschenen rapport The Right Shot vroeg Artsen zonder Grenzen aan de farmaceutische bedrijven wat de productie van vaccins kost. Geen van de bedrijven gaf echter antwoord op die vraag. Volgens Elder “deden ze er alles aan om elke vorm van prijsinformatie te verhullen.”

De bedrijven gaven wel aan variabele prijzen te hanteren, wat in theorie zou betekenen dat armere landen minder hoeven te betalen voor vaccins dan rijkere landen. Dat er meer openheid moet komen, zegt Elder, is noodzakelijk omdat Artsen zonder Grenzen (AzG) uit informatie van regeringen opmaakt dat die variabele prijsstructuur niet altijd goed gehanteerd wordt.

AzG pleit ook voor een gezonde markt, zonder situatie waarin één of twee bedrijven de markt beheersen. Op dit moment produceert één fabrikant, Serum Institute in India, 80 procent van alle mazelenvaccins. Het bedrijf is ook het enige dat een gecombineerd vaccin voor mazelen en rodehond levert dat door de WHO op kwaliteit is gecontroleerd. Hierdoor is de prijs voor het vaccin, dat door de WHO wordt geadviseerd als onderdeel van het basisvaccinatieprogramma, gestegen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content