De grote emissieroof

De overheid bezwendelen kan volkomen legaal. ArcelorMittal bewijst het.

‘Het dom houden van de bevolking is’, volgens Alain Finkielkraut, ‘een democratisch recht waar je niet zo gemakkelijk op terug kunt komen.’ De Belgische overheid heeft dat recht tot kunstvorm verheven.

De Europese bevolking werd ingeprent dat het Emission Trade System – de handel in uitstootrechten – het CO2-gehalte in ons zwerk fors zou terugdringen. Zo stond het in het Kyotoprotocol. Wie twijfels had bij de emissiehandel werd meteen weggezet als een agent van de petroleumlobby. Die emissierechten moeten, in principe, door de vervuilende bedrijven worden gekocht. Die zullen dan jaarlijks aantonen dat hun CO2-uistoot het totaal van hun emissierechten niet overstijgt. Een belasting op luchtvervuiling, heet dit. In werkelijkheid krijgen grote vervuilers, zoals de staalproducenten, gratis uitstootrechten van de nationale overheden. Zodat de opbrengst van die belasting – en dat is het ingenieuze – door de vervuilers wordt geïncasseerd.

De Europese emissiehandel, sinds 2005 georganiseerd, beloopt momenteel tientallen miljarden per jaar. Dat de financiële belangen erg groot zijn, mag blijken uit de belangstelling van de Amerikaanse Wall Streetgigant Goldman Sachs, die voor 10 procent eigenaar is van de Chicago Climate Exchange. Goldman Sachs investeerde ruim 4,5 miljoen dollar in de verkiezingscampagne van president Barack Obama om hem ertoe te bewegen de emissiehandel aan te moedigen. Volgens Obama’s adviseurs zal het Amerikaanse CO2-casino de eerstvolgende zeven jaar zowat 700 miljard dollar verzetten. Een enthousiaste emissiegokker is gewezen vicepresident Al Gore, Nobelprijswinnaar en patroonheilige der milieuactivisten. Gore stichtte daartoe, samen met een drietal oudgedienden van Goldmans Sachs, de beursoperator Generation Investment Management, met hoofdkwartier in de fiscaal vriendelijke Londense City.

In die emissiehandel opereren momenteel entrepreneurs en georganiseerde misdaad gezellig naast elkaar. Europol schat de jaarlijkse btw-fraude die gemoeid is met de Europese emissiehandel op 5 miljard euro. Het totaal van de emissiezwendel, met onder meer ook gerecycleerde CO2-certificaten, ligt volgens enquêteurs nog hoger.

Maar in de emissiehandel hoeft niemand in de illegaliteit te stappen om buitenmaatse winsten te halen. Zwendelen kan ook volkomen legaal, zo toont de staalreus ArcelorMittal. Onlangs kreeg ArcelorMittal van het Waals Gewest uitstootrechten cadeau ter waarde van 260 miljoen euro (nagenoeg 10,5 miljard in oude frank). Uit dank voor de heropstart van de hoogoven in Ougrée, nabij Luik, die destijds was stilgelegd als gevolg van de crisis. ArcelorMittal belooft in Ougrée 363 arbeiders tot 2012 in dienst te zullen houden. Een snelle berekening leert dat via de verkregen emissierechten elk van die arbeidsplaatsen ArcelorMittal een subsidie van om en bij de 715.000 euro oplevert.

Eind 2009 haalde ArcelorMittal op de klimaatbeurs al 1 miljard euro op met de verkoop van CO2-certificaten die het gratis had verkregen van de Britse overheid, maar die overtollig waren geworden door productiebeperkingen en door de sluiting van de staalfabriek in de buurt van Middlesbrough.

Niets belet ArcelorMittal om na 2012 opnieuw de via het Waals Gewest verkregen emissierechten op de beurs te slijten.
Trouwens, ArcelorMittal moet wel erg populair zijn in EU-kringen.

Recent kreeg de staalmogol van de Europese Investeringsbank ook nog een goedkope lening van 130 miljoen euro ter ondersteuning van zijn bedrijvigheid in Brazilië. Het totaal van de goedkope leningen die ArcelorMittal de voorbije tien jaar via Europese financiële instellingen kreeg, loopt op tot 450 miljoen euro – ruim 18 miljard frank.

ArcelorMittal, met staalovens in Kazachstan, Zuid-Afrika en Tsjechië een van de zwaarste vervuilers ter wereld, is nu ook een promotor van windenergie. De bouw van elke 80 meter hoge windturbine vergt immers 150 ton staal. Met die windenergie zit ArcelorMittal op vertrouwd terrein, want het is een zwaar gesubsidieerde sector. En waar subsidies te rapen vallen, staat ArcelorMittal vooraan in de rij. Subsidies hebben ervoor gezorgd dat ArcelorMittal in het crisisjaar 2008 ruim 9 miljard euro winst maakte, en dat het privéfortuin van de belangrijkste aandeelhouder, de Indiase zakenman Lakshmi Mittal, volgens het zakenblad Forbes 28,7 miljard dollar bedraagt.
Het Waals Gewest en de federale overheid stijven mee dat fortuin. Want behalve de stapel uitstootrechten en de goedkope leningen kreeg ArcelorMittal via de notionele-interestaftrek nog eens 561 miljoen euro belastingkorting. Het is daarmee koploper op de lijst met bedrijven die van die fiscale goocheltruc genoten.

De gulheid van het federale koninkrijk België kent geen grenzen.