Fintro Literatuurprijs voor ‘Malva’ van Hagar Peeters

De Nederlandse Hagar Peeters wint met “Malva” de eerste Fintro Literatuurprijs, de opvolger van de Gouden Boekenuil. Dat is zondagavond bekendgemaakt tijdens een live-uitzending op Canvas vanuit het NTGent. Ze wint 25.000 euro en een sculptuur van Nick Ervinck. P.F. Thomése wint met “De onderwaterzwemmer” de prijs van de lezersjury, goed voor 2.500 euro en een Mont Blanc-pen. Het is de eerste keer dat de prijs, die sinds 1995 wordt uitgereikt, naar een vrouw gaat.

De Nederlandse Hagar Peeters wint met “Malva” de eerste Fintro Literatuurprijs, de opvolger van de Gouden Boekenuil. Dat is zondagavond bekendgemaakt tijdens een live-uitzending op Canvas vanuit het NTGent. Ze wint 25.000 euro en een sculptuur van Nick Ervinck. P.F. Thomése wint met “De onderwaterzwemmer” de prijs van de lezersjury, goed voor 2.500 euro en een Mont Blanc-pen. Het is de eerste keer dat de prijs, die sinds 1995 wordt uitgereikt, naar een vrouw gaat.

Met “Malva” maakte dichteres Hagar Peeters (1972) haar romandebuut. Dat debuut gaat over Malva, dochter van de beroemde Chileense dichter Pablo Neruda. Het meisje, geboren met een waterhoofd, overleed op amper achtjarige leeftijd. Malva is ook degene die het verhaal vertelt, en wel aan de schrijfster zelf. Aangezien zij in het hiernamaals vertoeft, vertelt zij alles vanuit een alwetend standpunt, en overschrijden haar verhalen over haar vader tijd en ruimte. De hamvraag die zij zich stelt, is: waarom werd ik als kind verworpen door een man die als literaire reus opkwam voor zoveel menselijkheid en voor de zwakkeren in de samenleving? In zijn geschriften heeft de grote dichter het nooit over zijn dochter gehad, het kind letterlijk doodgezwegen. Malva beschrijft zichzelf trouwens continu in de meest denigrerende bewoordingen. Haar vader, de grote socialist, wordt echter ook een trapje lager gezet als mens, niet als literaire reus. Ook zijn faam als rokkenjager komt meer dan uitgebreid in beeld.

Peeters koos niet toevallig dit onderwerp: zelf werd zij door haar vader pas op haar elfde erkend. Die vader was trouwens op de begrafenis van Neruda, in 1973, aanwezig en had een passie voor het Chili van voor dictator Pinochet.

In het hiernamaals zit Malva, dochter uit Neruda’s eerste huwelijk – met een Hollandse, in gelijkgestemd gezelschap, met onder anderen de schizofrene dochter van James Joyce, de aan het syndroom van Down lijdende zoon van Henry Miller en het geesteskind Oscar Matzerath van Günter Grass (in de roman “De Blikken Trommel”). Ook andere dichters en grote geesten passeren de revue: de Spaanse dichter en vriend van Neruda Gabriel Garcia Lorca, bijvoorbeeld.

De recensenten spraken zich in het bijzonder lovend uit over het “poëtische taalgebruik” van de roman – wat in het geval van dichteres Peeters niet mag verbazen. Ook wordt, gezien het verhaal verteld wordt door een geest, verwezen naar het magisch realisme, wat evenmin mag verbazen: dat genre is op en top Latijns-Amerikaans. Zo voert Neruda in de roman een wel erg irreële polemische dialoog met de Griekse wijsgeer Socrates.

Toch ook enige onenigheid in de besprekingen. De ene heeft het over een “volwassen verteltoon”, het NRC bestempelde “Malva” als “een schitterende bom van stilistisch vuurwerk”, terwijl in een andere recensie het “geforceerde taalgebruik” en de overdadig lange zinnen worden gehekeld, zonder dat ook maar iemand het belang en het niveau van het boek in vraag stelt. Dat de debuutroman van Peeters grote merites heeft, heeft de Fintro-jury zondagavond dan ook onderschreven.

De Fintro Literatuurprijs is de belangrijkste literatuurprijs van Vlaanderen, maar er waren geen Vlamingen genomineerd. De andere genomineerden waren Stephan Enter (“Compasie”), Connie Palmen (“Jij zegt het”), die vorige maand al de Libris won, en Inge Schilperoord (“Muidhond”).

VRT-journaliste Kathleen Cools zat de vakjuryvoor, regisseur Adil El Arbi zat de lezersjury voor. De laatste Gouden Boekenuil ging vorig jaar naar “Orgelman” van Mark Schaevers, de prijs van de lezersjury was voor “De consequenties” van Niña Weijers. (Belga/JH)