De toppers 2012: Nederlandstalige poëzie

‘Het beste van Drs.P’ zal onder geen enkele kerstboom misstaan maar ook Bernard Wesseling, Annemarie Estor, Peter Holvoet-Hanssen en Miguel Declercq dichtten in 2012 opperbest.

Na het proza, plaats voor de poëzie. Voor de top 5 van de interessantste dichters uit 2012 nu eens niet de grote namen, zoals Leonard Nolens, maar het verzameld werk van een plezierdichter (Drs.P) en ander fraais.

Het beste van Drs. P
Het jaar 2012 was het jaar waarin Charles Ducal zijn jubileum vierde en Leonard Nolens, keizer van de Vlaamse poëzie, omstandig gefêteerd werd voor zijn 65e verjaardag. Een ijkpunt was de fraaie bloemlezing uit zijn verzameld werk: ‘Manieren van leven’. Ook was 2012 het jaar waarin grote voorbeelden als Gerrit Komrij en Rutger Kopland ons verlieten. De koning van de light verse, Drs. P, blijkt echter alive and kicking. Met een puik vormgegeven compilatie van zijn werk (‘Compilé Complé’) bewijst hij in één beweging dat poëzie vele vormen kan aannemen én dat boeken verrassend aantrekkelijk kunnen zijn.

Jonge man met oud hart
In de laatste bundel van podiumdichter Bernard Wesseling wordt de vervreemding totaal. Een man stijgt boven de wereld uit en beschrijft, eigenzinnig en nauwkeurig. Of zoals hij het zelf verwoordt: ‘op mijn plek / ben ik de vogel in de krok zijn bek en / het is begonnen te hongeren.’ Melancholisch waart het hoofdpersonage rond tussen daken en smalende groene velden, in betekenisloze stilte. ‘Hij kijkt omdat hij vindt dat dat moet’, stond in 2007 in het juryrapport van de C. Buddinghprijs, die Wesseling toen won. Die toewijding is er nog steeds. Wesseling leict in ‘Naar de daken’ de lezer binnen in het universum van een jonge man met een oud hart.

Wellustige vrouwen
Met ‘De oksels van de bok’ schreef Annemarie Estor een omstreden dichtwerk over liefde, lust en multiculturaliteit. In De Groene Amsterdammer loofde Piet Gerbrandy haar beeldende kracht, maar in één adem beschuldigde hij haar ook van neokoloniaal racisme. Estor schokt de lezer met een wellustig vrouwbeeld en laat het beest van verlangen los op elke pagina. Ook tilt ze het multiculturele Antwerpse leven op tot haast mythische proporties, die stranden op de zwartgeblakerde heide. De oksels van de bok is een barokke bundel, die niet alleen vanuit esthetisch oogpunt opvalt, maar die ook belangrijke vraagstukken aanraakt over onze snel evoluerende maatschappij.

Stadsgedichten van een anarchist
Zonder noemenswaardige concurrentie op dat vlak kan Peter Holvoet-Hanssen zich rustig de meest anarchistische stadsdichter ooit noemen. Hij liet zijn gedichten zingen door de stadsbewoners, parkeerde een ‘Vrijbus’ op de Groenplaats en schilderde gestaag aan het langste gedicht ter wereld. Onorthodox als hij is, brak hij met zowat alle conventies die er bestaan over poëzie, maar voor die tegendraadsheid kreeg hij, verdiend, de Arkprijs voor het vrije woord. Zo’n stadsdichterschap kon niet anders dan resulteren in een weinig conforme bloemlezing. ‘Antwerpen/Oostende’ is meer dan een bijzondere serie stadsgedichten of de herintroductie van de plakplaatjes. Het is bovenal een erg mooi boek.

Waarschuwende hand
Miguel Declercq, ooit de hoop van poëtisch Vlaanderen, had de poëzie ingeruild voor het echte leven. Hij tekende alleen nog. Nu komt hij eindelijk weer in beeld met ‘Boven water’, een nieuwe bundel. ‘Na het avontuur’, schrijft Declercq, ‘waren we bedrukt en ongelukkig.’ De dichter gaat in het puin staan en onderzoekt wat hem nog rest. Hij komt terecht in een dystopisch universum, dat met zin voor detail uitgekamd wordt. ‘Een vilbeluik is het, / een kennel voor dichters en tuig van de richel. / De tijd staat er stil. Elke straat loopt er dood.’ De bundel is een metafoor voor zijn parcours. Declercq heft een waarschuwende hand op naar de gehypete auteur.

Lies Van Gasse