Ann Peuteman

‘We moeten ophouden armen het geld uit de zakken te kloppen’

Op de factuur van de school, het woonzorgcentrum of het ziekenhuis staan soms onbestemde kostenposten. Als je al niet wordt verzocht om een stuk contant te betalen. ‘Het is niet omdat het maar om 5 of 10 euro gaat dat we dat zomaar moeten pikken’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman. ‘Al die kleine bedragen samen zijn voor sommigen nefast.’

Allemaal zijn we tegen armoede. We fulmineren ertegen, we klagen erover en af en toe gaan we er zelfs tegen betogen. Hoe is het mogelijk dat de overheid er zo weinig tegen onderneemt? Waarom staan al die politici erbij en kijken ze ernaar? De kritiek op het armoedebeleid van zowel de Vlaamse als de federale regering is niet onterecht. Er lijkt zelfs amper een strijdplan te bestaan.

'We moeten ophouden armen het geld uit de zakken te kloppen'
© /

Maar het is ook al te makkelijk om de verantwoordelijkheid helemaal bij de overheid te leggen. Ministers mogen zoveel maatregelen nemen en maximumfacturen invoeren als ze willen: zolang scholen, rusthuizen, medici, onthaalouders, ziekenhuizen en andere instanties mensen ongegeneerd een poot blijven uitdraaien, verandert er in wezen niet veel. Hoog tijd dat iedereen die facturen rondstuurt, beseft dat die 5 of 10 euro die ze al eens te veel aanrekenen mensen kopje onder kunnen duwen.

‘We moeten ophouden armen het geld uit de zakken te kloppen’

Neem de maximumfactuur in het lager onderwijs die de kosten voor uitstappen en andere extraatjes binnen de perken moet houden. Bijna tien jaar na de invoering zijn er nog altijd scholen die de maximumgrens op alle mogelijke manieren proberen te omzeilen. Een bezoek aan het MAS of Technopolis? Het toegangstickets staat netjes op de schoolrekening, maar voor het vervoer moeten ouders hun zoon of dochter 5 euro meegeven. Contant geld kan nu eenmaal onzichtbaar blijven voor de maximumfactuur.

Als ze dat van het eerste tot het zesde leerjaar vaak genoeg doen, hebben scholen genoeg marge voor bos-, zee- en sneeuwklassen. Aan zulke trips zitten trouwens ook een boel kosten vast die aan de maximumfactuur ontsnappen: een waslijst van spullen die kinderen mee moeten nemen, van een slaapzak en thermisch ondergoed tot rubberlaarzen of een skibril. Scholen moeten nu eenmaal roeien met de riemen die ze hebben, klinkt het dan. Ja, maar dat is geen reden. En er zijn meer dan genoeg scholen die zich wél aan de regels houden.

Kosten voor de bibliotheek voor demente rusthuisbewoners

Ook sommige woonzorgcentra hebben een heel creatieve facturatiedienst. Een volledig demente bewoonster moet elke maand 10 euro betalen voor het gebruik van de bibliotheek, op de rekening van een negentigplusser die haar kamer nooit uitkomt staat 7 euro voor ‘ontspanning’ en 5 euro voor ‘educatie’ en een hoogbejaarde man moet meer pijnstillers betalen dan hij kan slikken. Nu klopt het dat woonzorgcentra vaak niet genoeg middelen hebben om hun bewoners de best mogelijke zorgen te geven. Maar dat is dus geen reden. En er zijn meer dan genoeg woonzorgcentra die wél fair blijven.

Hetzelfde met artsen: de manke financiering van de gezondheidszorg mag geen vrijgeleide zijn voor specialisten om patiënten meer te laten betalen dan de tarieven waartoe ze zich hebben verbonden, noch voor thuisverplegers om facturen te maken voor wasbeurten die nooit zijn gebeurd of kompressen die op de plank zijn blijven liggen. En het niet is omdat ziekenhuizen het water aan de lippen staat, dat ze hun patiënten medische zorgen mogen aanrekenen die ze niet hebben gekregen.

‘Solidariteit is dus niet alleen pleiten voor de invoering van een vermogensbelasting of twee euro in het bekertje van een bedelaar gooien, het betekent ook dat we ons moeten verzetten tegen praktijken die voor ons vervelend zijn maar voor anderen nefast.’

Bij het socialistische ziekenfonds alleen al liepen daarover vorig jaar nochtans 1500 klachten binnen. Hetzelfde fenomeen zie je in de meest uiteenlopende domeinen opduiken. Bij onthaalouders, bijvoorbeeld, die gezinnen bovenop het vaste tarief nog allerlei vergoedingen voor een nieuw speeltuig of de ingrediënten van een verjaardagstaart factureren. Dat ze niet veel verdienen met het opvangen van andermans kinderen is geen reden. En de overgrote meerderheid van de onthaalouders houdt zich wél aan de afspraken.

Ach, het zijn toch maar kleine bedragen, hoor ik u zeggen. Ja, maar allemaal samen zorgen ze ervoor dat mensen die het al heel moeilijk hebben hun huur niet kunnen betalen, geen geld hebben voor een winterjas voor de kinderen of de bus niet meer kunnen nemen. Solidariteit is dus niet alleen pleiten voor de invoering van een vermogensbelasting of twee euro in het bekertje van een bedelaar gooien, het betekent ook dat we ons moeten verzetten tegen praktijken die voor ons vervelend zijn maar voor anderen nefast. We zouden beter allemaal wat meer op de kleintjes letten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content