Ann Peuteman

‘Viert vader! Nonkel Jan! De buurman! Een vriend des huizes!’

Over een dikke week vieren we Vaderdag. Toch degenen onder ons die een vader voorhanden hebben. Sommigen hebben er niet één, anderen hebben er een paar. ‘In tijden van single-, holebi- en plusouders is het dan ook allesbehalve een teken van cultureel verval als we alternatieven zoeken voor feestdagen als Vaderdag’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman.

Ze beginnen eraan deze week: de knutselwerkjes voor vaderdag. Wellicht wordt het een pennenhouder van wc-rollen, een gouden medaille of een crêpepapieren das. Of – als de juf bijzonder creatief is of een Pinterest-account heeft – een sleutelrekje in de vorm van een snor of een onderlegger van kroonkurken. Vroeger moesten kleuters en scholieren daar pas een paar dagen voor Vaderdag aan denken, maar tegenwoordig krijgen ze begin mei al een brief mee naar huis. Hoeveel cadeautjes hebben ze nodig? Voor één papa of twee papa’s, of voor een gewone papa en een pluspapa? Of wordt het, bij gebrek aan een klassieke vader, een werkje voor mama of opa? ‘Elke kindje in mijn klas moet minstens één geschenk maken. Voor zijn vader of iemand anders’, vertelde een kleuterjuf me onlangs. ‘Wie er meer nodig heeft, moet die maar tijdens de middagpauze maken.’

Haar verhaal deed me terugdenken aan een kleuter van vier die jaren geleden beteuterd uit school kwam. De juf had hem naar voren geroepen en plechtig aangekondigd dat hij de enige van de hele klas was die geen drie maar vier nieuwjaarsbrieven moest maken. Voor beide grootouderparen en ook nog apart voor zijn vader en moeder. Groot was zijn opluchting toen het volgende jaar bleek dat ook de ouders van een van zijn klasgenoten ondertussen waren gescheiden.

Nu gaan veel meesters en juffen heel behoedzaam om met zo’n overdaad (of gebrek) aan gezinsleden. Maar anderen staan er amper bij stil of komen bijzonder lomp uit de hoek. Ingewikkeld blijft het hoe dan ook. En dat is waar die school uit Sint-Lamrechts-Woluwe onlangs iets aan wou doen door – nogal radicaal – Moederdag van de schoolkalender te schrappen. Met symboliek had dat niets te maken. De leerkrachten wilden het zichzelf en hun leerlingen gewoon makkelijker maken. Net zoals ook veel andere scholen zoeken naar usances die meer bij de tijdsgeest aansluiten. Zo hebben heel wat directies het aantal oma’s en opa’s dat welkom is op grootouderdag aan banden gelegd. Omdat sommige kinderen met acht grootouders kwamen aanzetten en andere bij gebrek aan oma of opa de buurvrouw meebrachten.

Ook nemen steeds meer leerkrachten hun vaak al te stereotype lesmateriaal onder de loep. Zij het bijlange nog niet iedereen. Onlangs vertelde een vriendin me dat haar driejarige dochtertje in de war was omdat haar juf verhalen over Jip en Janneke had voorgelezen. Waarom was die mama altijd huis? Was ze ziek? En omdat Jips kleren onder de modder zaten, zou er wat zwaaien als zijn vader thuiskwam. Was dat dan een stoute papa? Dat het meisje zelf twee mama’s had, hielp ook al niet.

Natuurlijk valt er nog altijd iets te zeggen voor het klassieke kerngezin. Al is het maar omdat het zo overzichtelijk is. Maar anno 2017 groeien meer in meer kinderen op met single-, holebi- en plusouders. Toch blijven veel volwassenen krampachtig vasthouden aan het ideaalbeeld uit de vertellingen van Annie M.G. Schmidt. Ook politieke partijen, die het realistisch vinden om mensen nog te verplichten de rusthuisfactuur van hun behoeftige ouders te betalen (Moeten kinderen dan ook opdraaien voor een vader die ze sinds de scheiding van hun ouders niet meer hebben gezien? En waarom dan ook niet voor de plusmoeder die hen de facto heeft opgevoed? ) Ook commerçanten, zoals touroperators die alleen kinderkorting geven als er twee volwassenen meereizen. We zouden dus blij moeten zijn met elke schooldirecteur, meester of juf die het lef heeft om te experimenteren. Zoals de lagere school die Grootouderdag heeft vervangen door Familiedag, de meester die zijn leerlingen op de tweede zondag van mei Ouderdag laat vieren en de kleuterjuf die haar ukken dezer dagen iets laat knutselen voor ‘de liefste man van de wereld’. Of dat nu een papa, opa, de buurman, nonkel Jan of een vriend des huizes is.

Toen ik opgroeide, kregen we op school te horen dat iedereen een mama en een papa had. Dat was toen in het gros van de gevallen ook zo. Vandaag kun je hoogstens nog beweren dat iedereen familie heeft. Dat is het enige wat we nog gemeen hebben met de ondertussen hoogbejaarde Jip en Janneke. Ik vraag me trouwens af wie hún rusthuisfactuur betaalt.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content