Tweede zit voor Elio Di Rupo

Premier Elio Di Rupo claimt dat onze belastingen onze welvaart verhogingen. Theoretisch kan dat, in de Belgische praktijk gaat dat niet op.

Premier Elio Di Rupo (PS) hield een opmerkelijk gastcollege aan de UGent in het kader van de cursus van politicoloog Carl Devos. Een goed gemutste premier zette een degelijke prestatie neer en zei rake en correcte dingen over onder meer de te zware belasting op arbeid en de cruciale rol van ondernemingen bij de schepping van welvaart. Zelfs over het heikele dossier Dexia wou hij kwijt dat hij één en ander ook wel “vreemd” vond.

Zoals zo vaak bij deze regering roepen ook de correcte statements van de premier de vraag op waarom zijn regering er dan niet krachtdadiger tegenaan gaat om de aangeduide problemen aan te pakken. De veel te zware belasting mag hier als schoolvoorbeeld gelden (al is Dexia een forse concurrent …). De regering Di Rupo neemt terzake maatregelen maar die zijn ten opzichte van een globale loonkost in de Belgische private sector van 135 miljard € zo marginaal dat het volstrekte utopie is om van die kleine ingrepen enig significant effect te verwachten.

Ondanks de goede punten die hij geregeld scoorde, ging Elio Di Rupo in Gent alvast op één punt behoorlijk stevig uit de bocht. Hij claimde dat “onze belastingen voor onze welvaart zorgen”. Vanuit politiek-ideologisch standpunt valt deze claim vanwege Elio Di Rupo licht te begrijpen. Volgens de gegevens van de OESO steeg tussen 2010 en 2013 de belastingdruk in België van 48,7% van het BBP naar 51,3% van het BBP. Dit komt neer op een belastingverhoging van afgerond 10 miljard €. De regering Di Rupo is in belangrijke mate een belastingregering en dus is het niet meer dan logisch dat de leider van deze regering dit essentieel kenmerk van het beleid in een zo positief mogelijk daglicht poogt te stellen.

De claim van Di Rupo rond het welvaartsverhogend effect van belastingen kan in theorie opgaan, nl. als de overheid met de wegbelaste gelden zaken doet die de algemene maatschappelijke welvaart verhogen. Een wiskundig bewijs kan hier in de ene noch de andere richting geleverd worden maar de evidentie dat de claim van Di Rupo voor België niet opgaat, is toch aanzienlijk. We ballen die evidentie samen in twee argumenten.

Ten eerste, standaard economische analyse leert dat elke belastingverhoging een negatieve impact heeft op de activiteit die belast wordt. Soms is dat de bedoeling, zoals bijvoorbeeld bij het belasten van vervuilende productie. Het resultaat van het systematisch opvoeren van de globale belastingdruk is dat de globale economische activiteit daaronder leidt. Anders uitgedrukt: door het voortdurend opdrijven van de belastingdruk komt er minder economische groei waardoor de belastingontvangsten en de tewerkstelling lager uitvallen (zeker als arbeid sowieso al zwaar belast wordt). Als gevolg hiervan komt de begroting onder druk en als men dan opnieuw de belastingen verhoogt – het handelsmerk van Di Rupo I – dan ontstaat er een vicieuze cirkel die gegarandeerd welvaart verlagend werkt.

Ten tweede, uit studies van onder meer de Europese Centrale Bank (ECB) en de Leuvense professor Wim Moesen blijkt dat de overheid in dit land tot de meest inefficiënte van de groep van rijke landen behoort. Concreet wil dit zeggen dat er bij de omzetting van middelen verzameld via belastingen naar andere maatschappelijke projecten toe (onderwijs, gezondheidszorg, …) klaarblijkelijk niet al te zorgzaam met die middelen wordt omgesprongen. Hoe meer belastingen men int, hoe meer middelen verkwist zullen worden. Ook dit gegeven werkt uiteraard niet positief in op de welvaart van het land en haar burgers.

Elio Di Rupo is een begaafd politicus en gediplomeerd chemicus. Zijn economische inzichten schieten echter dermate tekort dat hier een tweede zit zich opdringt.