In zijn speech bij de opening van het academiejaar schetst UHasselt-rector Luc De Schepper een somber beeld van de democratisering van het hoger onderwijs. ‘De universiteiten blijven elitair, we missen veel jong talent.’
‘De democratisering van het hoger onderwijs is mislukt.’ Dat zegt Luc De Schepper, rector van de UHasselt, vandaag bij het begin van het academiejaar en in De Standaard. ‘Een ongemakkelijke waarheid, maar iemand moet het zeggen.’
Het democratiseringsproces begon in de jaren en zestig en moest ervoor zorgen dat kinderen uit laaggeschoolde en kansarme gezinnen hogere studies konden aanvatten. ‘Maar ik vrees dat we afglijden naar een erfelijke meritocratie’, schetst De Schepper, ‘waarin vooral één groep jongeren een hoger onderwijsdiploma behaalt: die met hoogopgeleide ouders.’
‘Winst volledig verloren’
Om dat te staven, zwaait De Schepper met cijfers van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). ‘In de jaren tachtig steeg het percentage hoogopgeleide jongeren met een van de ouders met enkel een diploma hoger secundair onderwijs van 42 naar 51 procent. Afgelopen decennium is dat teruggelopen tot 40 procent, het laagste ooit. De winst is volledig verloren gegaan.’
Hetzelfde beeld ziet De Schepper bij de groep hoogopgeleide jongeren met laagopgeleide ouders. Twintig jaar geleden piekte die tot een aandeel van bijna 30 procent, om vandaag af te kalven tot 22 procent. ‘Terug naar af dus.’ Met andere woorden: universiteiten blijven elitair en missen volgens de rector grote groepen van jong talent. Daarbij kijkt hij met bijzondere aandacht naar de kinderen van ouders van allochtone origine.
De rector merkt nog op dat er in twee regio’s opvallend minder geparticipeerd wordt aan het hoger onderwijs: West-Vlaanderen en zijn Limburg. Daarom pleit hij voor een ‘sterke regionale verankering’ van de UHasselt. Hij wil er tien extra opleidingen bij, zoals burgerlijk ingenieur en de master geneeskunde. Die nabijheidspolitiek moet de drempel naar de universiteit verlagen, luidt de logica. ‘Dit geldt zowel voor Limburg als voor West-Vlaanderen, waar evengoed een volwaardige universiteit thuis is.’
‘Braindrain tegengaan’
De Schepper beseft dat hij met die boodschap in de eerste plaats zijn collega-rectoren op stang jaagt. Met name Rik Torfs, omdat Leuven nu al veel studenten ontvangt die na hun bachelor in Hasselt daar verder studeren. De Schepper wil die braindrain tegengaan.Vraag is of de Vlaamse regering staat te springen voor de plannen van De Schepper. Die zouden zeventig tot tachtig miljoen euro kosten, in budgettair krappe tijden. Bovendien is er nu al een overaanbod aan opleidingen, waarin de regering wil snoeien. (JVL)
