Ludo Bekkers

Recensie ‘De Duivels’: zuivere fotografie van een meester

Ludo Bekkers Kunst- en fotografierecensent

Stephan Vanfleteren wilde de Rode Duivels afbeelden als een moderne versie van de Romeinse gladiatoren en dat is hem voortreffelijk gelukt.

De reputatie van Stephan Vanfleteren (Kortrijk, 1969) hoeft niet meer gemaakt te worden. Hij hanteert een specifieke stijl, hard en zonder franjes, zwart en wit waardoor de weergave, vooral van zijn portretten, wat onmeedogend lijkt. Maar niets is wat het schijnt. Al exploreert zijn camera alle details in huid of structuur, het is met betrokkenheid, we zouden haast kunnen zeggen met liefde, dat hij zijn modellen benadert en weergeeft. Dat is niet anders in een project dat hij nu realiseerde voor de Belgische voetbalbond met het oog op het WK in Brazilië.

Opgave was de uitgekozen spelers van het nationale team te fotograferen en liefst niet als de fotoprentjes die in albums verzameld worden. Vanfleteren koos voor een moderne versie van de Romeinse gladiatoren omdat hij een verband zag tussen hen en de hedendaagse voetbalhelden. Hij heeft wel wat punten om die vergelijking door te trekken. De volle arena’s, het gejuich, de gespierde mannen, de korte carrière en de kwetsuren. Het waren de lichamen van de spelers die hem interesseerden, hun naakte torso’s, stevige spieren, taaie pezen en vele littekens. Een lichaam als instrument, net zoals dat van een danser of wat het penseel is voor de schilder of de camera voor de fotograaf. Maar een instrument dat niet kan functioneren zonder het hoofd dat wikt en weegt en de beslissingen neemt.

Vanfleteren wilde dat de toeschouwer dat in zijn foto’s kon terugvinden en dat is hem voortreffelijk gelukt. In exact zestig foto’s in XXL-formaat heeft hij een treffend beeld gegeven van de persoonlijkheden die het Rode Duivels-team uitmaken. Het is een conglomeraat van types, karakters en fysisch topgetrainde mannen uit diverse geboortelanden en huidskleur. Het zijn dus geen doorsnee portretten geworden maar beelden van attitudes die de fotograaf waarnam of regisseerde. Hun naakte torso’s kunnen daarbij niets verbergen, fysiek noch mentaal en maakt hen des te authentieker en soms kwetsbaarder.

In de tentoonstelling in de Botanique hangt prominent een portret van Vincent Kompany, niet gladgschoren zoals hij in het publiek verschijnt maar met stoppelbaard, recht in de camera kijkend en een en al energie. Diezelfde haast dreigende kracht wordt imminent in een opname die de atleet met zijdelings gekeerde buste toont en het hoofd naar de camera gericht. Hetzelfde personnage maar door de fotograaf vastgelegd in twee attitudes van zijn persoonlijkheid. Vanfletern schuwt in dit project ook de subtiele humor niet. Hij toont de opvallende tatoeages bij spelers als Toby Alderweireld, Steven Dufour, Jelle Van Damme, Axel Witsel of Kevin Mirallas die uiteraard iets toevoegen aan hun persoonlijkheid. We zien Axel Witsel die poseert met een stel pluimen vleugels op de rug. We zien Kevin De Bruyne met een Afrikaanse ploegmaat in een soort pantomimespel dat door de fotograaf wel gesuggereerd kan zijn maar aan de vrijheid van de modellen werd overgerlaten.

Vanfleteren heeft de spelers in een neutrale betonnen ruimte geplaatst zodat hun portretten niet afgeleid worden door de omgeving. Op die manier krijgen ze de volle aandacht en wordt de toeschouwer niet nodeloos afgeleid van het onderwerp. Hij heeft gebruik gemaakt van de natuurljke lichtinval zodat schaduwen geen onnodige complementen vormen. Het is fotografie zuiver op de graat met een meesterschap in zwart-wit dat het kenmerk is van een meester.

Tentoonstelling “De Duivels (MMXIV)”, Botanique in Brussel, nog tot 17 augustus.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content