‘Procedurefouten mogen nooit doorslaggevende factor zijn om criminele praktijken ongestraft te laten’

Van de 40 plaatsen in gevangenissen die minister van Justitie Koen Geens begin dit jaar creëerde voor terroristen, zijn er vandaag nog 34 leeg. Onbegrijpelijk is dat, vindt Kamerlid Koen Metsu (N-VA). ‘Het aantal jihadisten daalt niet, en een specifieke behandeling van radicale personen is zeker nu broodnodig.’

Het lijkt me duidelijk. Onze gescheiden machten vormen geen gesloten geheel en vullen elkaar nog te weinig aan. De wetgevende macht moet een basis vormen voor de gerechtelijke macht. Dat lijkt simpel maar toch worden er dagelijks jihadisten voorwaardelijk vrijgelaten door procedurefouten of hiaten in de wetgeving. Tussen 2012 en nu, kennen we al minsten 7 gevallen waarin dit gebeurde. En dit is werkelijk hallucinant. Begrijp me niet verkeerd. We moeten zeker ook de hand in eigen boezem steken. Nieuwe wetten moeten concreter gemaakt worden om misverstanden en uitzondering op de regel in de toekomst uit te sluiten.

Nog geen week geleden werd de bekende Fatima Aberkan, beter bekend als ‘mama jihadi’, vrijgelaten na een procedurefout. De vrouw had een waslijst aan strafbare feiten opgebouwd. Ze stond aan het hoofd van een waar familiebedrijf dat radicaal gedachtegoed wilde verspreiden. Naast haar eigen tripjes naar Syrië, zorgde ze er voor dat haar eigen zonen radicaliseerden en gaf ze onderdak aan Salah Abdeslam. In plaats van 15 jaar achter de tralies te spenderen, mocht ze onder voorwaarden terug huiswaarts keren. De vrouw ‘mag niet meer in Molenbeek komen’, moet een cursus volgen en mag haar woning ’s nachts niet verlaten. Maar hoe kunnen wij de strijd tegen terrorisme winnen als spilfiguren als Aberkan, zonder meer terug vrij rond mogen lopen?

Absurde vrijlatingen

De magistraat die deze beslissing nam, volgde gewoon wet, en valt weinig te verwijten. Al moet het duidelijk zijn dat de basis van de beslissing rust op de wetgeving. Naar mijn inzien is het in de toekomst van uiterst groot belang om wetgeving zo sluitend mogelijk te maken zodat absurde vrijlatingen uit den boze zijn.

Procedurefouten mogen echter nooit een doorslaggevende factor zijn om criminele praktijken ongestraft te laten. In het geval van terrorisme ligt dit zeer gevoelig. Juridische fouten mogen nooit maar dan ook nooit de veiligheid van onze bevolking in het gedrang brengen. En dat gebeurt met deze voorwaardelijke vrijlatingen wel.

De onvoorspelbaarheid van terreur en haar daders, is te groot om er in te vertrouwen dat een resem een zwakke voorwaarden er voor zorgt dat er geen bedreiging meer is. We hebben wetten nodig die ervoor zorgen dat die fouten en misverstanden uitgesloten worden. Zware criminele feiten moeten bestraft worden. Hoe de gerechtelijke procedure ook gelopen is.

‘Besmetting’ in de gevangenis voorkomen

Ik wil maar één ding: Jihadisten er op wijzen dat hun manier van denken fout is. En daarvoor zijn de gespecialiseerde afdelingen in gevangenissen ideaal. De verschillende individuen kunnen er begeleid worden door een expert die hen van het radicaal gedachtegoed moet helpen af te geraken. En belangrijker nog, de aparte afdelingen kan ‘besmetting’ voorkomen. Want als er één ding is dat alle jihadisten gemeen hebben, is het wel hun beïnvloedbaarheid. Personen met verschillende gradaties van geradicaliseerdheid en verschillende manieren van interpretatie, samen zetten, is gevaarlijk. Ze mogen nooit sterker uit de gevangenis komen dan toen ze binnen werden gestuurd.

Er moet dus een duidelijker systeem komen dat bepaalt wie, voor hoe lang in een zo’n gespecialiseerde afdeling blijft. Momenteel worden slechts 6 van de 40 plaatsen in de afdelingen benut. En ondertussen worden verschillende personen die onze samenleving bedreigen zomaar vrijgelaten.. Als we ook gebruik zouden maken van die 34 andere plaatsen in de gevangenissen van Hasselt en Ittre, ben ik er zeker van dat we een grote stap zouden maken in de strijd tegen terreur.