Politicoloog Nicolas Bouteca: ‘John Crombez heeft de moeilijkste job in de Wetstraat’

John Crombez (SP.A). © BelgaImage

Heeft de SP.A nog een toekomst? De partij heeft vooral haar imago en de perceptie tegen, zegt politicoloog Nicolas Bouteca (Universiteit Gent). ‘Uitzweten lijkt me de enige uitweg.’

België is door Oxfam uitgeroepen tot het meest herverdelende land ter wereld. Is de SP.A irrelevant geworden omdat zelfs zogenaamd rechtse partijen een linkse koers varen? (Jan Paulussen, Utzenstorf, Zwitserland)

Nicolas Bouteca: Links en rechts zijn relatieve begrippen: in de Verenigde Staten wordt onze sociale zekerheid als communistisch bestempeld. Maar de koers van de regering-Michel zou ik toch niet als links omschrijven: haar ’tax cut’ wordt gefinancierd met besparingen op de sociale zekerheid. Ik denk dat er voor de socialisten nog altijd ruimte is: de Vlaming ligt wakker van de pensioenen en de gezondheidszorg, thema’s waarmee de SP.A zeker nog kan scoren.

Zou de SPA niet beter terugvallen op haar aloude normen en waarden, in plaats van pre-electorale verbintenissen aan te gaan met andere sukkelende partijtjes? (André Brossé, Vosselaar)

Bouteca: Wat die ‘aloude normen en waarden’ betreft: u doelt waarschijnlijk op het radicaal-linkse socialisme, zoals dat van Jeremy Corbyn in het Verenigd Koninkrijk. Ik geloof niet dat zoiets in Vlaanderen werkt. Hier is de kloof tussen arm en rijk veel kleiner. De meest recente succesvolle periode van de Vlaamse socialisten was begin jaren 2000, toen ze duidelijk voor de ‘derde weg’ kozen.

De SP.A heeft vooral een imago- en perceptieprobleem

Daarnaast denk ik dat allianties voor de SP.A wél slim kunnen zijn, zeker bij de lokale verkiezingen. Het probleem is alleen dat logische partner Groen niet mee wil: voor hen ligt het moeilijk om een kartel te vormen met een partij die nu zo slecht boert.

Ongeacht wie de voorzitter van de SP.A ook is: kán hij of zij een lekke tanker, die blijk geeft van metaalmoeheid, nog wel keren? (Chris Troffaes, Bazel-Kruibeke )

Bouteca: Ook de andere traditionele partijen zitten in moeilijk vaarwater. Maar ik denk toch dat voorzitter John Crombez op dit moment de moeilijkste job in de Wetstraat heeft. Je kunt wel ideologisch hervormen, maar de SP.A heeft vooral een imago- en perceptieprobleem. We horen vaak dat iets ‘de schuld van de sossen’ is, omdat zij zo lang hebben deelgenomen aan het bestuur. Uitzweten lijkt me de enige uitweg. Het kan misschien ook helpen als er een nieuwe generatie socialisten opstaat die afstapt van een soms wat flauw hypercorrect denken, genre Johan Vande Lanotte, Louis Tobback of Frank Vandenbroucke.

België zakt steeds verder weg op de democratie-index van The Economist. Wordt het niet stilaan tijd om onze democratie verder te laten evolueren naar een meer directe democratie? (Ronny De Roye, Keerbergen)

Bouteca: Partijen doen daarvoor al inspanningen: soms kunnen burgers zonder lid te zijn mee de congresagenda bepalen door voorstellen in te dienen. Ook op lokaal niveau zijn er al veel initiatieven, zoals burgerkabinetten en -begrotingen. De vraag is of dat ook op een hoger niveau zou lonen. Ik vrees dat er dan een soort besluitvormingschaos zou ontstaan. Om lastige knopen door te hakken is partijdiscipline toch handig. Bovendien is er, als het erop aankomt, vaak te weinig animo om te participeren. Mensen willen meer inspraak, maar als ze daarvoor enkele zaterdagmiddagen moeten opofferen, ligt het al moeilijker. Dan zie je toch vooral de ‘participatie-elite’: hoger opgeleide blanke mannen van middelbare leeftijd.

VRAAG VAN DE WEEK

Zouden de sociaaldemocraten hun oorspronkelijke achterban meer kunnen aanspreken met een antimigratiestandpunt? (Franky Standaert, Westende)

Bouteca: Het probleem is dat de SP.A twee soorten kiespubliek heeft: enerzijds de arbeidersklasse, de ‘verliezers’ van de globalisering. Een groot deel van die groep is nu al vertrokken naar andere partijen: hen zou je met dat antimigratiestandpunt inderdaad kunnen terugwinnen. Anderzijds zijn er de hoogopgeleide socialisten, die een open houding hebben tegenover migratie: met een strengere visie op migratie dreigt SP.A die groep te verliezen aan Groen.

Als oplossing kan de partij op zoek gaan naar een overkoepelend standpunt dat een sterke nadruk legt op de rechten én de plichten van nieuwkomers. Maar de sterke interne verdeeldheid rond dat thema maakt het de SP.A moeilijk om tot een helder migratiestandpunt te komen.

VOLGENDE WEEK

Moeten we Deliveroo boycotten?

Stel uw vraag aan Frank Moreels (ABVV).


Mail uw vragen naar mijnvraag@knack.be en maak kans op een boekenbon van Standaard Boekhandel ter waarde van 20 euro.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content