‘Net als Don Quichote lijkt de Vlaamse Bouwmeester te vechten tegen windmolens die hij reuzen acht’

Björn Mallants, de directeur Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen, reageert op het interview met Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck. ‘Op basis van foute informatie nog foutere gevolgtrekkingen maken getuigt van een bedroevend niveau.’

De Vlaamse Bouwmeester gaat in een recent interview in Knack – naar wat in de tussentijds blijkbaar zijn gewoonte is geworden – weer meermaals tegen 200 per uur uit de bocht. De spreekwoordelijke knuppel in het hoenderhok werpen kan zonder twijfel zinvol zijn om een aantal heilige huisjes in het Vlaams woonmodel aan de kaak te stellen. Zonder enige zin voor nuance feitelijke onjuistheden verkopen is echter niet de taak van deze zelfverklaarde missionaris die ‘niks te winnen, niks te verliezen’ heeft, maar wel geacht wordt de lijnen van het toekomstige Vlaamse woonmodel uit te zetten.

Naast de vele andere hoofdzakelijk polemische en niet altijd even gefundeerde ‘visies’ van de Vlaamse Bouwmeester is vooral de passage over sociale woningbouw ronduit verbijsterend. Hierin bewijst hij nog maar eens niet geremd te worden door enige kennis van zaken, en louter de polemische hyperbool en karikatuur te belijden.

Het is een belediging voor de vele duizenden medewerkers en bestuurders – en de vele andere betrokken actoren – die actief zijn in sociaal wonen om dergelijke onzin een forum te verstrekken. De verwijzing naar de vele duizenden Vlamingen die dakloos zijn is zelfs niet enkel de goede smaak voorbij maar ronduit bagger.

In kritische dialoog het Vlaamse sociaal woonmodel versterken is een van de vele uitgangspunten van onze sociale woonsector. De ideeën verschillen daarover, er wordt heftig gediscussieerd met beleidsmakers uit het hele politieke spectrum.

Maar op basis van foute informatie nog foutere gevolgtrekkingen maken getuigt van een bedroevend niveau.

Laten we een aantal zaken kaderen.

De Bouwmeester meent in verband met sociaal wonen de ‘veel te grote woningen’ te moeten aanklagen. Dit is gewoonweg onzin. Punt. Waar deze informatie vandaan komt is volledig onduidelijk. En zal dus waarschijnlijk – zoals ook bij tweets van een ‘bevriend staatshoofd’ – gewoon op niks gebaseerd zijn.

Late we wel een aantal cijfers geven. Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Op basis van een analyse van de huurschatter – waarin door de jaren een meer dan statistische relevant staal van verhuurde woningen is verzameld – blijkt de sociale woning gemiddeld maar liefst meer dan 50% (!) kleiner dan een private verhuurde woning. Zelfs voor louter appartementen is het verschil significant (bijna 20%). Vlaamse Bouwmeester – feiten: 0-1.

Dat er gemeentelijke bepalingen zijn om drie slaapkamerwoningen te bouwen is gewoonweg fout. Zonder meer. Daar is geen enkele wettelijke basis voor. Vlaamse Bouwmeester – feiten: 0-2.

Laten we die cijfers overigens eens bekijken. Bijna 60% van het patrimonium van de SHM’s zijn een- of tweeslaapkamerwoningen. Als we de aangroei van het patrimonium van de afgelopen jaren bekijken – ook door herbestemming – dan zien we zelfs het aantal drieslaapkamerwoningen afnemen, en de kleinere units toenemen. De nieuwe sociale woningen zijn dus hoofdzakelijk kleinere types. Vlaamse Bouwmeester – feiten: 0-3.

Te duur meent de Vlaamse Bouwmeester… Op basis van de meest recente cijfers (2017) koste de realisatie van een sociale woning in Vlaanderen gemiddeld nog geen 130.000 euro. Even snel op de website van het bureau van de Vlaamse Bouwmeester gekeken, en het enige project waar sociaal wonen aan bod komt – wat eigenlijk ook al genoeg zegt – kost gemiddeld zonder BTW en erelonen 158.500 euro (2010!). Vlaamse Bouwmeester – feiten: 0-4.

We hebben in Vlaanderen een eerder beperkte sociale woonmarkt. Mede door de grote inzet op eigendomsverwerving – dat ook aan bod komt in het interview met de Vlaamse Bouwmeester. Als we via de woonbonus elk jaar vele, vele malen het budget van sociaal wonen naar eigendomsverwerving laten stromen, is dit ook logisch. Maar dat is een andere discussie. In de tussentijd is zo goed als iedereen het erover eens dat investeren en meer, en betere sociale woningen broodnodig zijn. En dat gebeurt ook. De stelling dat wij het kneusje van Europa zijn is ook totaal ongefundeerd. In het door de Vlaamse Bouwmeester als utopisch woonmodel geprezen Toscane (Italië) is het aandeel sociaal wonen ongeveer 20% lager dan in Vlaanderen. Vlaamse Bouwmeester – feiten: 0-5.

We zouden nog meer feitelijke onjuistheden, halve waarheden en hele leugens aan de kaak kunnen stellen. Maar bij een forfaitscore is het eerbaar om de kelk niet tot op de bodem te laten ledigen.

Net als Don Quichote lijkt deze Vlaamse Bouwmeester te vechten tegen windmolens die hij reuzen acht. Het verschil is dat Don Quichote een als schelmenroman verpakte parodie is op een samenleving in transitie… Terwijl deze Bouwmeester in een samenleving in transitie meer en meer een parodie lijkt.

Björn Mallantsis directeur Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen