Walter Pauli

‘Na de indexsprong alweer een trofee van formaat voor N-VA’

Premier Michel moest al zijn vernuft en talent aanspreken om de vier coalitiepartners voor de taxshift op één lijn te krijgen. Dat bleek de lijn van de N-VA te zijn, zo schrijft Walter Pauli.

Vorige week donderdag, halfzeven in de ochtend. De regering-Michel had net een akkoord bereikt over de taxshift, en meteen verstuurde vicepremier Jan Jambon (N-VA) een dubbele tweet: ‘Klus geklaard. De regering houdt woord / Mission accomplie. Le gouvernement tient sa parole.’ Nadien verdedigde ook eerste minister Charles Michel (MR) het bereikte compromis als een essentieel element in het project van zijn regering.

‘Na de indexsprong alweer een trofee van formaat voor N-VA’

Toch had vooral Jambon alle redenen om tevreden te zijn. De argumentatie die de premier ontwikkelde, stond vorig jaar namelijk haast letterlijk in het verkiezingsprogramma van de N-VA: ‘Het is hoog tijd om wie werkt, onderneemt en spaart weer te belonen. Door het nettoloon op te trekken, door de bedrijfslasten te verlagen, door de belastingen te verminderen en door de overheidsuitgaven terug te schroeven.’ Dat is wat deze taxshift pretendeert te doen. Het regeringscompromis draagt overduidelijk een N-VA-stempel.

De oppositie merkt terecht op dat de taxshift vooral wordt gefinancierd door prijsverhogingen die in geen enkel programma van de meerderheidspartijen terug te vinden zijn. Daarbij wordt ‘wie werkt’ zwaarder getroffen dan ‘wie onderneemt en spaart’. Dat neemt niet weg dat de N-VA met deze operatie een opvallend succes heeft geboekt. Vooral de daling van de werkgeverslasten van 33 naar 25 procent is een trofee van formaat, bovenop de indexsprong. Alle grote werkgeversorganisaties – VBO, Voka en Unizo – reageerden tevreden, zo niet enthousiast: de concurrentiekracht van de bedrijven krijgt een boost.

De lijn van N-VA

Het akkoord over de taxshift werd nochtans pas bereikt na moeizame onderhandelingen. Vicepremiers legden om beurten nieuwe eisen op tafel en blokten andere voorstellen af, en uiteindelijk moest de eerste minister al zijn vernuft en talent aanspreken om de vier coalitiepartners voor het zomerreces op één lijn te krijgen. Dat bleek dus de lijn van de N-VA te zijn.

Dat de N-VA deze regering domineert, is natuurlijk een gevolg van de verkiezingsuitslag: de partij van Bart De Wever bezet meer Kamerzetels dan CD&V en Open VLD samen. Maar vaak volstaat zo’n overgewicht niet. Kleinere partijen durven weleens samen te spannen tegen de grote slokop. Dat was in 2007 het onfortuinlijke lot van Yves Leterme.

De regering-Michel is onderhevig aan een totaal andere dynamiek. Open VLD en CD&V hebben op geen enkel moment de indruk gewekt dat ze samen front zouden vormen tegen de N-VA. Wel integendeel. Het voornaamste wat Open VLD en CD&V bindt, is hun wederzijdse wantrouwen.

Het voornaamste wat Open VLD en CDu0026V bindt, is hun wederzijdse wantrouwen.

Binnen de regering fungeert Open VLD als de junior partner van de N-VA. Niet alleen klinkt het liberale discours van de N-VA de ‘ware liberalen’ van Open VLD als muziek in de oren. Het klikt ook persoonlijk tussen de liberale vicepremier Alexander De Croo en N-VA’ers Jambon en Johan Van Overtveldt: alle drie spreken ze de taal van (ex)-bedrijfsleiders. Ook de MR leunt bij die alliantie aan. Tegen dat liberale blok kan CD&V niet op.

Dat is mede een gevolg van de asymmetrische regeringsvorming. Naarmate de regering-Michel op toerental komt, wordt duidelijk dat de afwezigheid van de Franstalige christendemocraten van CDH een handicap is voor de CD&V. Binnen de meerderheid vindt CD&V in haast geen enkel dossier natuurlijke bondgenoten. Bijgevolg kan vicepremier Kris Peeters zelden boven zijn gewicht spelen. Vervolgens honen het ACV en Beweging.net de bleke prestaties van Peeters weg. Van je vrienden moet je het hebben.

Zo hebben de Vlaamse christendemocraten zich in een onmogelijke positie gewrongen. CD&V probeert de regering-Michel aan te zetten tot een centrumkoers met een breder maatschappelijk draagvlak. Maar de N-VA heeft geen boodschap aan ’tous ensemble’-scenario’s, en Open VLD en MR hebben hun bekomst van paarse allianties. Waarom zouden ze de oppositie, de vakbonden of het middenveld ter wille zijn?

Hoe meer CD&V probeert te wegen op de regering-Michel, hoe duidelijker het wordt dat de christendemocraten dat niet meer kunnen. Uiteindelijk legt de taxshift een verschuiving bloot van de politieke macht.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content