Magistraten vrezen voor het einde van de rechtsstaat

De “bijkomende lineaire en blinde besparingsmaatregelen” die dit jaar opgelegd zijn door de federale regering, “leggen de dagelijkse werking van justitie droog”. Dat stellen de vijf eerste voorzitters van de hoven van beroep en de vijf eerste voorzitters van de arbeidshoven donderdag in een gemeenschappelijke toespraak op de openingszittingen van het nieuwe gerechtelijke jaar.

Het is de eerste keer dat de tien voorzitters een gezamenlijke toespraak brengen. “De budgettaire en besparingslogica van de federale regering leiden tot heel zware gevolgen voor de Belgische samenleving, wanneer zij het gerecht, dat dagelijks met de miserie in de wereld geconfronteerd wordt, verhindert zijn werk naar behoren te doen”, stellen de eerste voorzitters van de hoven van beroep en arbeidshoven. “De uitvoerende macht behoudt zich het recht voor het aantal magistraten te beperken, waardoor ze de kern zelf van de rechtspraak aantast: de menselijke middelen. Die schending van de wet bedreigt het evenwicht tussen de drie grondwettelijke machten. Het is de taak van de rechterlijke macht om dat aan te klagen.”

Grote uitdagingen

Justitie staat voor grote uitdagingen, onder meer in de bestraffing van terreur. “Het afgelopen jaar werd getekend door verschrikkelijke aanslagen, niet alleen in België, maar ook in andere Europese landen en elders in de wereld. In naam van alle magistraten en medewerkers wil ik mijn diep medeleven betuigen met de slachtoffers. Wij, de mensen van Justitie, die zo gehecht zijn aan de rechtsstaat en aan onze waarden, zullen alles in het werk stellen om het terrorisme aan te pakken en de maatregelen toe te passen, die genomen zijn om terreur te voorkomen en te bestrijden.”

Het College van de hoven en rechtbanken zal “weigeren verantwoordelijkheid te dragen voor een situatie, die niet meer te redden valt”, waarschuwt Antoon Boyen, eerste voorzitter van het hof van beroep in Gent. “Vandaag, bij de opening van het gerechtelijk jaar, zwijgt de magistratuur niet als het erom gaat haar fundamentele waarden te verdedigen. Ze zal dat evenmin doen in de loop van dit gerechtelijk jaar.”

ICT

De eerste voorzitters erkennen dat ze “door een moeilijke economische periode gaan en dat Justitie niet buiten schot kan blijven”, maar ze herhalen hun pleidooi voor meer personeel en middelen. “In afwachting van een nieuw systeem voor de objectieve en correcte inschatting van de personeelsbehoeften, eist de magistratuur dat de bestaande personeelskaders voor magistraten en gerechtspersoneel volledig en tijdig worden ingevuld.”

“Wij, magistraten, wijzen nog eens op de noodzaak van een betere informatica om op termijn de papierberg te verkleinen. Binnen de Europese Unie staat België op de 25ste plaats wat het gebruik van ICT in het beheer van de dossiers betreft. En daar komt nog bij dat, ondanks de noodkreten van de korpschefs, de contracten niet werden vernieuwd met de deskundigen, die de magistraten en de personeelsleden bijstaan bij de ontwikkeling van informaticatoepassingen en die waken over de werking ervan.”

Te korte riemen

De magistraten vrezen voor het einde van de rechtsstaat, aldus de eerste voorzitters. “Men wenst een professionele en doeltreffende justitie, maar men verplicht haar te roeien met veel te korte riemen. De zo broodnodige middelen komen er niet of veel te laat. In de rechtbanken werken gemotiveerde mensen, maar ook die hebben hun limieten. Geen enkel parlementslid, geen enkel lid van de regering zou het pikken te werken met ontoereikende middelen op het vlak van informatica. Justitie is een grondwettelijke macht, ze is een tegenmacht, een baken van de natie. Zij geeft uitdrukking aan de wil van de natie door recht te spreken. De wet, de norm bestaat pas als er iemand is om haar toe te passen en te interpreteren. Een staat, die zichzelf justitie ontzegt of haar drooglegt, houdt op een rechtsstaat te zijn.” (Belga/TE)