Bart Staes en Philippe Lamberts

‘Klokkenluiders voor de rechter: Metafoor voor wat misloopt in de EU met zijn zichzelf verrijkende elites’

Bart Staes en Philippe Lamberts Europarlementsleden voor Groen en Ecolo

‘Vandaag begon in Luxemburg een proces dat niet plaats zou mogen vinden. Voor de rechtbank staan klokkenluiders en een journalist terecht wegens LuxLeaks, dus wegens het lekken van informatie over hoe multinationals “sweetheart deals” sloten met Luxemburg’, schrijven Bart Staes (Groen) en Philippe Lamberts (Ecolo). ‘In plaats van dat degene die belastingen ontduikt wordt aangepakt, staan worden zij die het algemene belang verdedigen strafrechtelijk vervolgd. Zie daar de metafoor voor wat er misloopt in de Europese Unie (en elders), met dank aan zichzelf verrijkende elites en bepaalde politici.’

Antoine Deltour, LuxLeaks-klokkenluider en ex-medewerker van de consultancyfirma PwC pleitte zichzelf en zijn twee kompanen deze ochtend vrij bij de start van hun proces. De drie worden beschuldigd van het uitlekken van 28.000 pagina’s vertrouwelijke documenten over de 548 fiscale voorkeursbehandeling van zeker 340 multinationals via Luxemburg. Net als Deltour riskeert ook de Franse journalist Edouard Perrin, die als eerste over de zaak berichtte in mei 2012, enkele jaren gevangenisstraf. Het proces is van groot belang en overstijgt het lot van de individuele klokkenluider of journalist. Dit is een aanval op het cruciale werk van het ‘International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ)’ waar ook Knack deel van uitmaakt en dat de strijd voor meer fiscale rechtvaardigheid tanden geeft.

‘Klokkenluiders voor de rechter: Metafoor voor wat misloopt in de EU met zijn zichzelf verrijkende elites’

Het lijdt geen enkele twijfel dat het lekken van de Luxemburgse informatie in het algemeen belang was, omdat het liet zien hoe kapitaalkrachtige bedrijven voor miljarden aan belastingen ontwijken mét steun van overheden. Sindsdien zien we dat de Europese Commissie én lidstaten een versnelling hoger schakelden – nog steeds te traag – om iets aan deze praktijken te doen, hetgeen bewijst dat alleen dit soort onthullingen en publiek debat, de zaken in de juiste richting kunnen duwen.

(Minister van financiën Johan Van Overtvelt ging evenwel in beroep tegen de eis van de Europese commissie omtrent ‘fiscal rulings’ om ontweken belastinggeld terug te vorderen bij multinationals en zijn (ex-)kabinetschef gaat nu als consultant bedrijven adviseren hoe ze voort kunnen gaan om zo weinig mogelijk belasting te betalen.)

‘Dat de boodschapper terecht moet staan, is niet minder dan een maatschappelijk schandaal.’

Voor Luxleaks, kwamen Swissleaks en wikileaks, nadien kwamen de Panama Papers. Dit proces is een waarschuwing aan het adres van klokkenluiders en journalisten die berichten over hoe de superrijken, corrupte politici of multinationals via belastingparadijzen zich onttrekken aan wat iedere burgers of KMO wél doet: belasting betalen. Dat de boodschapper terecht moet staan, is niet minder dan een maatschappelijk schandaal.

‘Klokkenluiders verdienen bescherming, geen straf.’

Wat minstens even schandalig is, is het feit dat een meerderheid van het Europees Parlement op 14 april akkoord ging met de “Trade Secrets Directive” (u kunt hier zien wie voor en tegen stemde, het gaat om het rapport – what’s in a name? – Le Grip), een nieuwe Europese wet die bedrijfsgeheimen beter zou moeten beschermen. Het is aan bedrijven om te bepalen wat een bedrijfsgeheim is en zij die menen die tem ogen onthullen zullen moeten kunnen aantonen dat dat gebeurde in het algemeen belang.

Het resultaat is evenwel dat het hierdoor voor klokkenluiders moeilijker wordt om misstanden als LuxLeaks aan te kaarten. Terwijl net klokkenluiders de afgelopen tijd essentieel waren voor onthullingen over sjoemelende autofabrikanten en belastingontwijkende multinationals. Zij verdienen bescherming in plaats van straf. De Groene Fractie in het Europees Parlement vroeg t om uitstel van de stemming tenminste tot de EU eindelijk komt met de aangekondigde beschermende wetgeving voor klokkenluiders.

Omdat de groenen niet alleen kritiek leveren, maar steeds constructieve voorstellen doen, zullen we op 4 mei , de dag voor persvrijheid en tevens de laatste dag van het proces tegen Deltour & co , tijdens een conferentie een voorstel tot Europese richtlijn ter bescherming van klokkenluiders presenteren.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content