Integraal: iftarspeech Geert Bourgeois: ‘We beseffen niet altijd hoe kostbaar onze democratische rechtsstaat is’

Lees hier de volledige toespraak die minister-president Geert Bourgeois (N-VA) uitsprak toen hij in Kortrijk uitgenodigd werd om op een inftarmaaltijd mee het vasten te breken.

Geachte burgemeester,

Geachte schepenen en raadsleden,

Geachte imams,

Geachte vertegenwoordigers van de diverse religies en levensbeschouwingen,

As-salaam alaykum,

Bedankt dat u mij hebt uitgenodigd. Ik ben blij dat ik voor de tweede keer aanwezig mag zijn op een iftar.

Vorig jaar heb ik met genoegen mogen ondervinden dat de iftar

• een moment is van samenhorigheid en gastvrijheid.
• een moment waarop iedereen welkom is: of je nu moslim bent of niet.

De ramadan is bovendien

• Een periode van vasten en bezinning.
• Een periode van dankbaarheid voor de vele zegeningen die je hebt mogen ontvangen.
• Een periode ook van nederigheid ten aanzien van de vele mensen die het minder goed hebben.

Vandaag, op Wereldvluchtelingendag, zijn dankbaarheid en nederigheid nog meer dan anders op hun plaats. Miljoenen mensen, overal op aarde, bevinden zich in een uitzichtloze situatie. Miljoenen mannen, vrouwen en kinderen zijn op de vlucht voor oorlog en geweld.

Velen onder hen, onder u, zijn hier terecht gekomen, en vinden hier hun verloren rechten en vrijheden terug.

Geachte aanwezigen,

Onze democratie biedt ons de vrijheid om eigen keuzes te maken, een eigen mening te hebben, te zijn wie we willen zijn. Onze rechtsstaat biedt ons bovendien het recht om gelijkwaardig burgerschap te eisen,

• ongeacht onze afkomst,
• ongeacht onze levensbeschouwing, onze godsdienst,
• ongeacht ons geslacht,
• ongeacht onze seksuele geaardheid.

Wij kunnen deze vrijheden en rechten uitoefenen.

Zonder de angst hiervoor te worden verstoten.

Zonder de angst hiervoor te worden vermoord.

Veel mensen, vooral jonge mensen, maar ook mensen zoals u en ik, vinden onze open, vrije samenleving zo vanzelfsprekend, zo evident. We beseffen niet altijd hoe kostbaar onze democratische rechtsstaat is. Hoe broos en kwetsbaar hij is.

Nochtans hebben generaties voor ons hun vrijheden en mensenrechten moeizaam verworven, vaak met zware offers.

In veel landen zijn mensenrechten en vrijheden nog steeds niet verworven of staan ze zwaar onder druk.

In steden zoals Parijs, Istanbul, Mogadishu, Bagdad, Brussel en Orlando blijken mensen de fundamenten van ons vreedzaam samenleven op gewelddadige wijze onderuit te willen halen.

Nochtans zijn onze waarden en normen, onze rechten en vrijheden, de enige weg tot een open en vrije samenleving.

Zonder onze rechten en vrijheden kan een religieuze gemeenschap zoals de uwe haar rituelen – zoals deze iftar – niet vrij en onbevangen beleven.

Zonder onze rechten en vrijheden kunnen mensen van alle mogelijke levensbeschouwingen en achtergrond hier niet in vrede en verdraagzaamheid samen zijn.

Zonder onze rechten en vrijheden vinden vluchtelingen hier geen veiligheid, onderdak en bescherming.

Onze vijanden, dames en heren,

• zijn niet de mensen uit een ander land,
• zijn niet de mensen met een andere religie,
• zijn niet de mensen met een andere seksuele geaardheid.

Onze vijanden zijn al diegenen die onze rechten en vrijheden, onze open samenleving, met geweld onderuit willen halen.

Maar de vijand zit ook in onszelf.

Als we onverschillig zijn.

Als we de fundamentele rechten en vrijheden als te vanzelfsprekend beschouwen.

Als we niet ferm opkomen voor de waarden van de Verlichting.

Het volgende mogen we nooit uit het oog verliezen:

Een zware verantwoordelijkheid ligt dus bij de samenleving. Bij mij, bij u, bij ons allen.

Wij hebben de vrijheid er een eigen mening, een eigen levensbeschouwing op na te houden. Maar in deze pluralistische samenleving, met haar scheiding van kerk en staat, betekent dit ook dat wij de mening, de levensbeschouwing, de levenskeuze van andere mensen aanvaarden en respecteren.

Op mijn initiatief hebben de vertegenwoordigers van alle religies en levensbeschouwingen twee jaar geleden de Interlevensbeschouwelijke Verklaring getekend.

Zij erkennen de waarden en normen, de rechten en vrijheden die onze samenleving schragen.

Ik ben zeer verheugd dat de vertegenwoordigers van de diverse religies en levensbeschouwingen hier vanavond aanwezig zijn.

Uw aanwezigheid bevestigt dat u veel belang hecht aan de open, vrije samenleving.

Maar de recente aanslagen leren ons dat wij onze waarden en normen nog veel meer moeten koesteren, uitdragen en verdedigen. We moeten de fundamenten van onze samenleving veel beter uitleggen aan onze jongeren. In het onderwijs, in het verenigingsleven en in het gezin, altijd en overal.

We moeten onze nieuwkomers veel duidelijker uitleggen waar onze samenleving voor staat, welke hun rechten maar ook welke hun plichten zijn.

Aan de moslimgemeenschap doe ik een extra oproep om nieuwkomers met dezelfde religieuze achtergrond de hand te reiken, om hen de waarden en normen van onze samenleving te helpen duiden. Vlaamse moslims maken inherent deel uit van onze Vlaamse natie. U allen speelt een wezenlijke rol in de opbouw van een gedeelde en pluralistische Vlaamse gemeenschap.

Ook de Vlaamse overheid speelt een belangrijke rol. Zij staat voor de uitdaging duizenden nieuwkomers in te burgeren en te integreren in onze samenleving.

De Vlaamse overheid gaat die uitdaging aan en neemt haar verantwoordelijkheid op.

Ze biedt taallessen aan, onderwijs, begeleiding naar werk, enz.

Maar daar stopt het niet bij.

De verantwoordelijkheid, dames en heren, ligt ook bij de nieuwkomers zelf.

Wij geven ze alle kansen.

Maar wij verwachten ook dat zij die kansen grijpen.

Dames en heren,

De voorbije jaren, en maanden, zijn vele mensen hun rechten, hun vrijheden en zelfs het leven ontnomen.

Omwille van hun geloofsovertuiging zoals onder meer in Syrië en Irak.

Omwille van hun Westerse levensstijl met muziek, terrasjes en gezellig samen zijn, zoals tijdens de moordende raid in Parijs eind vorig jaar.

Omwille van hun seksuele geaardheid zoals in Orlando vorige week.

Alle religies en levensbeschouwingen moeten samen een vuist maken tegen deze barbarij.

Ik droom van een samenleving waar wij allemaal samen, onze kinderen en onze kleinkinderen, niet naast, maar met elkaar leven.

Waar alle Vlamingen, in al hun diversiteit, samen werken aan een warme, welvarende en vredevolle samenleving.

Dames en heren, ik dank u nogmaals voor de uitnodiging en wens u een gezellige iftar toe!