‘Groeit het M-decreet van zorgendossier uit tot de ideale poort naar onderwijs in de 21ste eeuw?’

‘Het M-decreet in het onderwijs kan het signaal zijn dat scholen nodig hadden om over te stappen naar het onderwijs van de 21ste eeuw’, schrijft Gert Van Erum van de i3 Group. Hij houdt een pleidooi voor meer digitalisering in het onderwijs.

Naar aanleiding van het M-decreet hield i3-Technologies, de technologie divisie van i3-Group, een enquête onder scholen en leerkrachten met de vraag hoe goed ze zijn voorbereid op de uitvoering van dit decreet, en wat ze hiervan verwachten.

De resultaten zijn weinig verrassend. 73% van de bevraagden maakt zich zorgen dat er onvoldoende tijd overblijft om aandacht te besteden aan specifieke noden van elke leerling.

Uiteraard ziet een grote meerderheid het aantrekken van gekwalificeerd personeel als een geschikte oplossing (69%), maar ook het geven van specifieke opleidingen aan de leerkrachten scoort hoog (61%) als middel om de gevolgen van het M-decreet de baas te kunnen.

Vooral met dat laatste cijfer ben ik het helemaal eens. Er is inderdaad een grote nood aan opleiding. Maar niet alleen aan opleidingen over hoe men moet omgaan met de ‘nieuwe leerlingen’ en hun specifieke behoeften. Differentiatie en individueler onderwijs worden, nog meer dan ervoor, de sleutelwoorden in het ‘post M-decreet’ onderwijs. De overheid is zich hiervan bewust en doet zijn best om hier aan bij te dragen. Maar de budgetten en middelen blijven eerder beperkt.

Differentiatie (en meer) door technologie

Wat de overheid minder lijkt te beseffen, is dat technologie, de digitalisering van het onderwijs, een grote rol kan spelen in deze differentiatie. Als een leerkracht zijn takenpakket kan verlichten door een efficiënter gebruik van technologie – leerlingen die de leerstof individueel kunnen inoefenen, bijvoorbeeld, en automatisch feedback krijgen op hun oefeningen – dan komt er weer meer tijd vrij voor datgene waar de leerkracht een grote toegevoegde waarde kan bieden: de individuele begeleiding van die leerlingen die het nodig hebben.

Technologie vereenvoudigt niet alleen differentiatie, het kan er ook voor zorgen dat de leerling beter betrokken geraakt bij de les en bij de leerstof die wordt aangereikt. Jongeren vandaag zijn gewend aan het gebruik van technologie thuis, en schermen zijn voor hen de belangrijkste bron van informatie buiten de schoolmuren. Hoe kan men dan verwachten dat ze een even grote interesse tonen voor de informatie die hen via het meer dan honderd jaar oude schoolbord en nog oudere handboek wordt geserveerd? Interactiviteit, animatie, klank en beeld, … het zijn maar enkele van de voordelen van een gedigitaliseerd onderwijs.

Natuurlijk is er nog meer nodig. Naast de technologische infrastructuur moet er ook de nodige software komen: digitale lespakketten die de kracht van technologie ten volle benutten. Overzichtelijk gestructureerde leerstof dus, maar ook klank- en beeldfragmenten die deze boodschap ondersteunen en illustreren, animaties en interactieve toepassingen die de leerlingen betrekken bij de leerstof als nooit tevoren.

En in het laatst, maar niet in het minst: de beste hardware en software is volkomen nutteloos als de technologie niet wordt geaccepteerd door de belangrijkste speler in dit proces: de leerkracht. Daarom moet de technologie zo intuïtief en gebruiksvriendelijk mogelijk zijn. En daarom moet ook aandacht worden besteed aan de opleiding van de leerkrachten. Eerst en vooral van de leerkrachten in spe, in de lerarenopleidingen dus. Maar ook extra opleidingen voor de leerkrachten die “steeds een prima job hebben geleverd zonder die technologische snufjes”. Als ze alle mogelijkheden van de nieuwe technologie hebben ontdekt, geraken ze vroeg of laat wel overtuigd.

Enkel als alle bovenstaande voorwaarden zijn vervuld, komen we tot een digitale totaaloplossing, waarbij leerkracht en leerlingen ten volle gebruik maken van de beschikbare technologie, zodat het leren niet alleen individueler wordt, maar ook veel aangenamer.

Kies voor de vlucht voorwaarts

Daarom mijn oproep aan de overheid: ga niet enkel op zoek naar extra budget voor scholen om gekwalificeerd personeel aan te trekken. Bekijk ook de mogelijkheden van het digitale klaslokaal om die differentiatie en individuelere aanpak te bereiken zodat meer tijd en ruimte vrijkomt voor de integratie van alle leerlingen.

Schooldirecties raad ik aan om te kiezen voor de vlucht voorwaarts: kies resoluut voor digitalisering, bij de budgetten voor infrastructuur maar ook bij de bewustmaking van ouders, leerlingen en leerkrachten. Digitalisering van het onderwijs biedt enorm veel mogelijkheden, niet enkel om beter de doelstellingen van het M-decreet te bereiken, maar ook en vooral om de kwaliteit van het onderwijs enorm te verbeteren.

Poort naar de 21ste eeuw

Zo wordt het M-decreet uiteindelijk misschien net het signaal dat scholen nodig hadden om over te stappen naar het onderwijs van de 21ste eeuw. Digitalisering als hefboom voor gedifferentieerd onderwijs en integratie van alle leerlingen. Waarna scholen volop de vruchten van deze nieuwe technologische mogelijkheden kunnen beginnen plukken: interactievere lessen, enthousiastere leerlingen én leerkrachten, betere integratie van school en thuisomgeving, enzovoort. Zou het kunnen dat het M-decreet uitgroeit van grootste zorgenkind tot de ideale poort naar het onderwijs van de 21ste eeuw?