Files op Vlaamse snelwegen vorig jaar 6 procent zwaarder door meer verkeer

De files op de Vlaamse snelwegen zijn in 2017 liefst zes procent zwaarder geworden, doordat er opnieuw meer verkeer op de baan was dan het jaar daarvoor. Daarmee zijn alle vorige recordwaarden qua filezwaarte geklopt.

Dat blijkt vrijdag uit het jaarverslag van het Vlaams Verkeerscentrum. De filekampioen was de Kennedytunnel in de richting van Nederland, waar dagelijks meer dan tien uur file staat, twee uur meer dan twee jaar geleden.

Het verkeer op de Vlaamse snelwegen nam vorig jaar met 0,6 procent toe op werkdagen en met 1,9 procent op zaterdag. Opmerkelijk is dat het vrachtverkeer, na een status quo in 2016, weer stevig aangroeide met 1,5 procent op werkdagen. ‘Onze verzadigde wegen slibben dus voort dicht, met langere files en meer tijdverlies tot gevolg’, aldus het Vlaams Verkeerscentrum.

Zowel de ochtend- als de avondfiles namen toe in 2017. Daarbij sprong vooral het verkeersinfarct in Antwerpen in het oog. In de regio Antwerpen werden de ochtendfiles 14 procent zwaarder, de avondfiles liefst 18 procent. De filezwaarte in Antwerpen was daarmee, over de hele dag bekeken, veel groter dan in Brussel (ochtendfiles +7 pct, avondfiles +5 pct).

De ochtendfiles waren in 2017 met 158 kilometer gemiddeld 13 kilometer langer dan in 2016. De avondfiles gingen van 121 km naar 124 km.

Maandag 11 december was de absolute topdag qua filelengte. Toen stond er door hevige sneeuwval tijdens de ochtendspits maar liefst 603 kilometer file op de Vlaamse snelwegen. Dat was dubbel zoveel als tijdens de topdagen in 2015 en 2016 (toen er weliswaar geen sprake was van grote hoeveelheden sneeuwval).

‘Oververzadigd’

De toename van de verkeersvolumes en files was in 2017 algemeen en deed zich voor in alle maanden. ‘Een groot deel van ons snelwegnet is oververzadigd’, zegt Peter Bruyninckx, woordvoerder van het Vlaams Verkeerscentrum. ‘Bij de minste verstoring, zoals een ongeval (waarvan er in 2017 ook meer gebeurden), ontstaan er op die overvolle wegdelen lange files. Omdat er geen buffercapaciteit is, vallen die problemen heel zwaar uit.’

Ook de structurele files nemen toe. ‘We zien structurele files op plaatsen waar daar vroeger nooit sprake van was, zoals bijvoorbeeld op de R2 in de Antwerpse haven in de omgeving van de Tijsmanstunnel en op de E34 in Melsele.’ De files lossen ook minder snel op. Op veel plaatsen zijn die op een jaar tijd meer dan een half uur langer blijven staan.

De voertuigverliesuren, dat zijn de uren die alle bestuurders samen tijdens een werkdag kwijt zijn door files, kwamen voor de Vlaamse snelwegen vorig jaar uit op 114.320. Dat is een verdubbling in zeven jaar tijd (57.006 in 2010).

De grootste knelpunten bleven ook vorig jaar de Antwerpse en Brusselse ring. ‘Die R0 en R1 zijn tijdens de avondspits goed voor de helft van alle files’, zegt Bruyninckx. ‘Op twee wegsegmenten na (de E313 tussen Antwerpen-Oost en Wommelgem in de richting Hasselt en de E40 tussen Sint-Stevens-Woluwe en Sterrebeek in de richting Leuven) is de hele top 40 van drukste wegstukken te vinden op die R0 en R1.’ De Antwerpse en Brusselse ring domineren ook de top 40 van meest verzadigde snelwegstukken met 36 plaatsen.

‘Het meest verzadigde snelwegstuk van Vlaanderen bevindt zich op de Brusselse ring in de zone bij het UZ Jette’, zegt Bruyninckx. ‘Het drukste snelwegstuk (het deel met het meeste verkeer) is het zuidelijk deel van de Antwerpse ring tussen Berchem en Antwerpen-Oost, waar op werkdagen tot 140.000 voertuigen per rijrichting passeren.’

Dat zuidelijke deel van de Antwerpse ring telde tot 26.000 vrachtwagens per rijrichting en per werkdag, en slikte daarmee dubbel zoveel vrachtverkeer als de Brusselse ring (tot 13.000 vrachtwagens).

Weyts zet mobiele trajectcontrole in bij snelwegwerven

Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Ben Weyts (N-VA) zet voor het eerst mobiele trajectcontrole in bij snelwegwerven. Dat heeft de minister vrijdag aangekondigd op een persconferentie in Leuven, waar hij toelichting gaf over de grote werven op de autosnelwegen, maar liefst 32 in totaal.

Dit jaar investeert Weyts 1,5 miljard euro in Mobiliteit. Een noodzakelijke investering, gelet op de toegenomen filedruk op de Vlaamse snelwegen. Om tijdens de werken de veiligheid van de arbeiders en de weggebruikers te garanderen, zal de mobiele trajectcontrole die momenteel langs de A12 staat, worden ingezet bij de snelwegwerven. “Je kan immers geen klassieke trajectcontrole installeren voor de duur van een werf, vandaar de mobiele trajectcontrole”, klinkt het. De minister zet in op doorstroming, leefbaarheid en alternatieven voor de auto.

Waar mogelijk wordt er geïnvesteerd in extra capaciteit. Er worden spitsstroken aangelegd langs de E17 (Zwijnaarde – De Pinte), de E313 (Lummen – Beringen) en de E314 (Herent – Aarschot). De levenskwaliteit van mensen die in de buurt van autosnelwegen wonen, moet omhoog door de plaatsing van geluidsschermen langs de A12 (Ekeren), de E314 (Genk) en de E17 (Zwijnaarde – De Pinte).

Er is ook geld voor investeringen in alternatieven voor de auto, zoals de fietsbrug over de E314 in Leuven ter hoogte van het UZ Gasthuisberg. In de provincie Antwerpen staan de meeste werken gepland, waaronder enkele projecten die ernstige verkeershinder zullen veroorzaken. “Waar we werken om de mobiliteit te verbeteren, werken we ook mensen op de zenuwen”, beseft Weyts.

Als wegbeheerder zal het Agentschap Wegen en Verkeer de hinder zoveel mogelijk proberen te beperken. Daarom zal bij de snelwegwerken maximaal worden ingezet op volcontinu werken (7 dagen op 7, 24 uur op 24) en op werken tijdens weekend- en vakantiedagen.

Maarten Matienko van mobiliteitsclub VAB pleitte er alvast voor om extra aandacht te hebben voor de coördinatie met de werken op anderen wegen, die in conflict dreigen te komen met de grote snelwegwerven. Hij wijst onder meer op de winterschade aan het wegdek die nog moet worden hersteld.