Het gevangeniswezen gaat een analyse uitvoeren om te achterhalen of er nog andere elementen spelen dan de ’traditionele seizoensstijging’, klinkt het woensdag.
De overbevolking in de Belgische gevangenissen blijft gevoelig hoog liggen, dat blijkt uit cijfers van de gevangenisadministratie. In maart van dit jaar zaten er 10.723 gedetineerden op cel waar echter maar plaats is voor 9.216 gevangenen.
Het is woensdag overigens exact een jaar geleden dat de grote cipiersstaking uitbrak. Wat begon als een staking van de socialistische overheidsvakbond ACOD tegen de federale begroting waar de christelijke overheidsvakbond voor de gevangenissen zijn wagonnetje aanhing, mondde uit in een wekenlange gevangenisstaking die vooral de werking van het penitentiair systeem in Franstalig België lamlegde. Na verschillende onderhandelingsrondes werd uiteindelijk een vergelijk gevonden tussen de minister van Justitie Koen Geens (CD&V), de Nederlandstalige vakbonden ACOD, ACV en VSOA en de Franstalige liberale overheidsvakond SLFP.
De vakbonden die het protocol ondertekenden toonden zich bereid om op een andere manier maar met minder personeel te werken. In ruil daarvoor stemde de minister ermee in om het personeelsplan op te trekken tot 7.075. Daarnaast maakte minister Geens zich sterk om het aantal gedetineerden in de Belgische gevangenissen terug te dringen tot onder de 10.000 en zo de historische overbevolking weg te werken.
16,4 procent overbevolking
Uit de cijfers van het directoraat-generaal van de penitentiaire inrichtingen voor maart blijkt dat het overbevolkingspercentage de laatste maanden opnieuw gevoelig is toegenomen. In november vorig jaar was er sprake van 10,8 procent overbevolking, die in maart al is opgelopen tot 16,4 procent.
Er zijn wel een aantal factoren die deze toename kunnen verklaren, stelt het Gevangeniswezen. Enerzijds sloot eind vorig jaar de gevangenis van Tilburg de deuren. Meer dan 360 gedetineerden keerden hierdoor terug naar een Belgische inrichting. Daarnaast is nog steeds een paviljoen in de gevangenis van Merksplas gesloten na de opstand van mei vorig jaar. Tot slot valt er jaarlijks in deze periode een stijging te noteren van het aantal gedetineerden, een ’traditionele seizoensstijging’, klinkt het.
Maar bij het Gevangeniswezen vermoedt men dat er ook andere factoren een rol spelen. ‘Aangezien het aantal gevangenen zeker niet lager is dan de voorgaande jaren gaan we een analysenota laten opstellen voor de minister.’ De meest concrete uiting van de gevolgen van deze overbevolking kwam naar boven in Sint-Gillis, waar burgemeester Charles Picqué ermee dreigde om de komst van nieuwe gevangenen te verhinderen als het aantal gedetineerden niet werd teruggebracht van de huidige 900 tot 850.
Voorlopige hechtenis
Er zijn al verschillende maatregelen genomen om de overbevolking terug te dringen, klinkt het op het kabinet-Geens. ‘Er worden 400 plaatsen extra gecreëerd in de bestaande gevangenissen om de overbevolking van Sint-Gillis terug te dringen. En als het FPC Antwerpen na de zomer de eerste geïnterneerden zal kunnen opvangen, komen er opnieuw 180 plaatsen vrij in het reguliere gevangeniscircuit’, laat de woordvoerster weten. Daarnaast voerde de minister ook het elektronisch toezicht in bij voorhechtenissen of als autonome straf. Tot slot wijst het kabinet-Geens ook op het probleem van de voorlopige hechtenis, iets waar het Europese anti-foltercomité vorige week nog over rapporteerde. ‘Er is een structurele oplossing nodig op lange termijn. Daarom zal de minister deze week de beheersing van de voorlopige hechtenis bespreken met de magistratuur.’
