Vrije Tribune

‘Een dementievriendelijk Vlaanderen kan maar slagen wanneer iedereen voor iedereen zorgt’

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

Jurn Verschraegen (Expertisecentrum Dementie Vlaanderen) en Hilde Lamers, (Alzheimer Liga Vlaanderen) reageren op het opiniestuk over van Jan Bertels (SP.A) over het toenemend aantal mensen met dementie. ‘Vrijwilligerswerk en vermaatschappelijking zijn broodnodig om dementie samen te dragen.’

‘Vergeet dementie. Onthou mens’. Deze slogan verwijst naar de campagne die de Vlaamse overheid reeds enkele jaren onafgebroken voert om dementie bespreekbaar te maken in alle lagen van de bevolking. Met de mens centraal, niet de aandoening. Dementie is inderdaad, zoals Vlaams parlementslid Jan Bertels in het opiniestuk terecht aangeeft de zorguitdaging van de toekomst. Tegen 2060 verdubbelt immers het aantal mensen met dementie, vooral ten gevolge van de vergrijzende samenleving. Zo staat het inderdaad ook in het Dementieplan Vlaanderen.

Dat Vlaanderen hierin ambitieus moet zijn, onderschrijven wij ten volle. We delen echter niet de mening dat er stilstand zou zijn op het terrein. Hoezo windstilte? We kunnen zelfs gerust stellen dat het tweede, herwerkte dementieplan, nog ambitieuzer is dan het vorige, omdat het de weg inslaat van een goede mix tussen professionele ondersteuning, vrijwillig engagement en de uitbouw van kwaliteitsvolle zorg. Tevens wordt aandacht gegeven aan preventie via het bevorderen van een gezonde(re) leefstijl en leefomgeving omdat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we hiermee het risico op dementie kunnen verkleinen.

‘Een dementievriendelijk Vlaanderen kan maar slagen wanneer iedereen voor iedereen zorgt’

Samen met VIGeZ (het Vlaams instituut voor gezondheidspromotie en ziektepreventie) geven we dementie een plek binnen de strategieën voor gezondheidsbevordering in Vlaanderen. Pleiten voor een goede en deskundige professionele ondersteuning is broodnodig. In de dagelijkse praktijk moeten medewerkers die het beste van zichzelf geven maximaal ondersteund worden. Daarom leiden we al meer dan 16 jaar referentiepersonen dementie op. Intussen zijn er meer dan 1500. Zij zijn de ogen en oren van onze expertisecentra dementie in het werkveld en bij uitbreiding ook de beleidsmakers. Referentiepersonen kunnen terecht bij de expertisecentra voor verdere intervisie, ondersteuning of coaching bij een complexe zorgsituatie. Dementie toont zich immers niet altijd op zijn vriendelijkst, zeker wanneer uitdagend gedrag aan de orde is en het geduld van de mantelzorger of professional ernstig op de proef wordt gesteld.

Het klopt dat wetenschappers het eens zijn dat je met een goede interventie mensen langer thuis kunt laten wonen. In Vlaanderen (en intussen ook in Nederland) zetten daarom het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen én de Alzheimer Liga Vlaanderen sterk in op psycho-educatie. We reiken een onderbouwde interventie aan (Dementie en nu) die de ambitie heeft mantelzorgers te ondersteunen bij wat hen overkomt.

Meer dan 90 coaches zorgen in Vlaanderen voor de invulling van deze zorgnood en de evaluatie is bijzonder positief. Mensen blijven elkaar vinden via digitale weg (WhatsApp) of blijven elkaar ontmoeten in Familiegroepen (Jong)Dementie. We pleiten natuurlijk ook voor toegankelijke informatie, zo dicht mogelijk bij de burger die met dementie te maken krijgt. Daarom verwijst het dementieplan ook, naast de huisarts, naar de belangrijke rol die de huisapotheker heeft als laagdrempelige schakel in de zorg. Uit een studie van Test-Aankoop in 2015 weten we dat 97% van de burgers tevreden is over zijn apotheker en maar liefst 86% is trouw aan zijn huisapotheker. We mogen trots zijn op de realisatie van het pilootproject rond farmaceutische zorg bij personen met dementie, een unicum in Europa.

‘Vrijwilligerswerk en vermaatschappelijking zijn broodnodig om dementie samen te dragen.’

Dat dementie ook kwetsbaarheid met zich meebrengt, is een vaststaand feit. Naarmate het ziekteproces verder schrijdt, stijgt de zorgnood. Vanuit het dementieplan wordt ingezet op kwaliteitsverhogende maatregelen: vanuit het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen ontwikkelen we momenteel een referentiekader over wat goede kwaliteit is van wonen, zorg en leven bij dementie en onderzoeksgroep LUCAS evalueert verschillende methodes om welbevinden te meten bij mensen met dementie die in woonzorgcentra wonen.

Ten slotte willen we nog een lans breken voor het vrijwilligerswerk en voor de vermaatschappelijking die broodnodig zijn om dementie samen te dragen. Heel veel krachten in Vlaanderen zetten zich in voor dementie: denk maar aan de Familiegroepen van de Alzheimer Liga Vlaanderen, maar ook aan initiatieven die mensen met jongdementie ondersteunen en bereiken zoals de buddyprojecten. Of de verschillende ontmoetingshuizen dementie, de praatcafés, de zorgcirkels jongdementie enz. Met de moed van een ontdekkingsreiziger zorgen ze er dagelijks voor dat het leven van zij die hen omringen en de kwaliteit van leven van de persoon met dementie ondersteund wordt.

In deze werkingen zien we een warme solidariteit ontstaan van professionals en vrijwilligers en is er een niet te stuiten wil van zelfhulp die kracht geeft om er morgen weer tegenaan te gaan. Samen, met elkaar, niet ieder voor zichzelf.

Een dementievriendelijk Vlaanderen kan maar slagen wanneer iedereen voor iedereen zorgt, zoals Music for Life het afgelopen jaar zo mooi verwoordde. Wij nemen alvast de handschoen op om het nog beter te doen de komende jaren, liefst samen met de beleidsmakers. In die zin zijn we tevreden dat ook zij de talloze uitdagingen rond dementie hebben ontdekt.

Jurn Verschraegen, directeur Expertisecentrum Dementie Vlaanderen

Hilde Lamers, directeur Alzheimer Liga Vlaanderen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content