Vorig jaar gooiden 163 mensen zich voor een trein, dat zijn er gemiddeld drie per week. Spoorwegbeheerder Infrabel probeert het tij te keren met blauwe ledverlichting, thermische camera’s en extra hekken.
In 2013 telde Infrabel 163 wanhoopsdaden op het spoor, waarvan 95 met de dood tot gevolg en 68 mislukte pogingen. Dat is een lichte daling tegenover 2012, waarin 206 wanhoopsdaden (102 zelfdodingen en 104 pogingen) ondernomen werden. In verhouding tot het aantal gereden kilometers, behoort het Belgische cijfer voor zelfdodingen op het spoor tot de hoogste in Europa.
Hotspots
Het Belgische spoorwegnetwerk heeft 24 hotspots: plaatsen waar geregeld pogingen tot zelfdoding ondernomen worden. Vaak liggen die zich in de buurt van psychiatrische instellingen. De meerderheid van die ‘zwarte punten’ ligt in Vlaanderen, en dan vooral in West-Vlaanderen. ‘Daar vind je sowieso de hoogste suïcidecijfers van Vlaanderen’, zegt Karl Andriessen, master in Suicidology, onderzoeker aan de KU Leuven en medewerker van Tele-Onthaal in Knack. ‘Het zou best kunnen dat West-Vlamingen een meer gesloten mentaliteit hebben dan pakweg Limburgers. In de regio vind je ook meer landbouwers. Die beroepscategorie kent veel stress en onzekerheid, en zoekt ook minder snel externe hulp. Met als gevolg dat er meer zelfdodingen voorkomen.’
Blauwe leds
Om het aantal zelfdodingen op het spoor terug te dringen, heeft spoorwegbeheerder Infrabel sinds 2010 veertien kilometer aan omheiningen geplaatst in de buurt van hotspots, dit jaar komt daar nog eens zoveel bij. De spoorwegbeheerder start in 2014 ook twee nieuwe proefprojecten op. Woordvoerder Thomas Baeken: ‘We gaan blauwe ledverlichting aanbrengen in bepaalde stations. Een proefproject in Japan – nog een land met veel zelfdodingen op het spoor – heeft aangetoond dat blauwe verlichting een kalmerende werking heeft op onrustige mensen, waardoor ze minder snel overgaan tot een wanhoopsdaad.’
Thermische camera’s
‘Een tweede testproject maakt gebruik van een gewone en een thermische camera om warmte en beweging te detecteren’, legt Baeken uit. ‘Als iemand een bepaald aantal seconden stilstaat op het spoor, wordt er alarm geslagen en indien nodig wordt er ingegrepen.’
Effect?
Het precieze effect van de preventiemaatregelen valt moeilijk te bewijzen; het moet op termijn blijken. Karl Andriessen: ‘Wat wel al bewezen is, is dat mensen die in hun suïcideproces onderbroken worden niet de flexibiliteit hebben om halsoverkop van methode te veranderen. Een suïcidale persoon die op weg naar het spoor op een omheining stuit, zal meestal rechtsomkeer maken omdat zijn plan verstoord is.’ (DDG)
Het volledige verhaal over zelfdodingen op het spoor, met alle regionale, historische en Europese cijfers, de maatregelen van Infrabel, een getuigenis van een nabestaande en de emotionele en economische gevolgen vindt u deze week in Knack.
Wie met vragen zit over zelfdodingen kan terecht bij het Centrum ter Preventie van Zelfdoding op het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be
Werkgroep Verder: www.werkgroepverder.be
