Di Rupo van verkiezing tot vertrouwen in 545 dagen

De Kamer heeft het vertrouwen gegeven aan de regering-Di Rupo. Dat gebeurde meerderheid (89 stemmen) tegen oppositie (54 stemmen). Hieronder volgt het overzicht van verkiezing tot vertrouwen in 545 dagen.

– 13 juni 2010: verkiezingen.

Bart De Wever is informateur
– 17 juni: koning Albert II stelt Bart De Wever aan tot informateur. De N-VA-voorzitter start met een reeks consultaties.
– 8 juli: Bart De Wever is informateur af. Tijdens een korte verklaring in de Kamer stelt hij convergenties te hebben gevonden in de standpunten van de verschillende partijen die in aanmerking komen voor een coalitie. De Wever beveelt de koning aan een initiatief te nemen om die onvergenties verder uit te diepen. Voor onderhandelingen is het nog te vroeg, luidt het. Dezelfde dag benoemt Albert II PS-voorzitter Elio Di Rupo tot preformateur.

Elio Di Rupo wordt preformateur
Preformateur Di Rupo vat een reeks gesprekken aan. Een van de vraagstukken draait rond de deelname van de groenen aan de regering en de nodige tweederdemeerderheid om een staatshervorming uit te voeren. Ecolo weigert in een regering te stappen zonder Groen! . N-VA wil de Vlaamse groenen dan weer niet mee in bad trekken.

– 27 juli : de zeven partijen die op dat moment willen samenwerken aan een staatshervorming -N-VA, PS, CD&V, sp.a, Ecolo, cdH en Groen! komen de eerste keer samen.

– 30 juli: de preformateur brengt een eerste keer verslag uit bij de koning. Di Rupo, wiens missie wordt verlengd, benadrukt “het onverzoenbare te willen verzoenen”: de standpunten van de Vlaamse partijen die pleiten voor confederalisme en zelfs onafhankelijkheid, en die van de Franstalige partijen, die veel belang hechten aan het federale België. De PS’er ontwaart “elementen van een akkoord”, maar voegt eraan toe dat er pas een akkoord is wanneer er een akkoord is over alles. Hij stelt wel dat de mogelijkheid bestaat om tot een staatshervorming te komen die vergelijkbaar is met die van 1980 en 1988-1989.

Di Rupo kondigt meteen ook een eerste “familiale pauze” van een week aan. De gesprekken worden uiteindelijk pas op 11 augustus hervat. In een eindejaarsinterview bestempelt PS-kopstuk Laurette Onkelinx de pauze maanden later als een cruciaal kantelpunt. “Na de terugkeer uit de semaine familiale, medio augustus, is er iets gekraakt”, oordeelt ze.

– 11 augustus: Elio Di Rupo brengt bij de partijen een mondeling verslag uit over de situatie.

Di Rupo moet missie verderzetten – 18 augustus: na een reeks “belangrijke stappen” te hebben gezet, krijgt Di Rupo van de koning de opdracht zijn missie voort te zetten. Hij moet twee domeinen uitdiepen: enerzijds “de autonomie en de responsabilisering van de gefedereerde entiteiten voor hun nieuwe bevoegdheden om de bloei van elke entiteit mogelijk te maken” en anderzijds “de duurzame financiering van de federale staat voor de bevoegdheden en verplichtingen die hij zal blijven op zich nemen”.

Op een persconferentie heeft de preformateur het over de overdracht van bevoegdheden goed voor in totaal 15,8 miljard euro. Hij roept alle partijen op hun verantwoordelijkheid op te nemen.

– 22 augustus: N-VA eist aan de onderhandelingstafel de regionalisering van de personenbelasting. De Franstaligen reageren verrast en wijzen erop dat dit buiten de zogenaamde perimeter valt. Zij hebben een gelijkaardige reactie op de vraag voor een herziening van de financieringswet.

– 24 augustus: de onderhandelaars sluiten een princiepsakkoord af over een herziening van de financieringswet. Het akkoord bevat twaalf punten, waaronder het principe dat niemand mag verarmen. Dezelfde avond wordt al gepraat over Brussel-Halle-Vilvoorde en de hervorming en financiering van het Brussels gewest.

– 26 augustus: de onderhandelingen blokkeren op zowat elk punt. De N-VA, gevolgd door de andere Vlaamse partijen, wil dat de herfinanciering van Brussel met 500 miljoen euro wordt gekoppeld aan de herziening van de financieringswet. De Franstaligen zijn boos, maar dezelfde avond nog stelt Di Rupo de Vlaamse partijen via zijn woordvoerder gerust.

– 28 augustus: Di Rupo legt een nieuw voorstel op tafel over BHV en Brussel. De herfinanciering van Brussel wordt voor een deel gekoppeld aan de financieringswet. Groen! en sp.a zien het voorstel wel zitten. Voor N-VA en CD&V is het echter onvoldoende. Di Rupo stelt ’s nachts om 3.30 uur vast dat de standpunten onverzoenbaar zijn. Hij wacht naar eigen zeggen op een signaal “van ene of andere partij”. Indien dat er niet komt, zal hij zijn conclusies trekken, laat zijn woordvoerder weten.

Di Rupo biedt ontslag aan – 29 augustus: Di Rupo biedt koning Albert II zijn ontslag aan, na afwijzende reacties vanuit N-VA en CD&V. De vorst weigert en vraagt de PS-voorzitter zijn missie voort te zetten. Een dag later verklaart Di Rupo op een persconferentie dat een akkoord binnen handbereik ligt indien iedereen zich redelijk opstelt.

– 3 september: na eerder op de week de sociale partners te hebben ontvangen en bilateraal overleg te hebben gepleegd met de zeven partijen, zitten de betrokken formaties weer samen aan tafel. De onderhandelingen lopen met een sisser af. Di Rupo trekt weer naar de koning om deze keer definitief zijn ontslag aan te bieden. Struikelblok blijft de herfinanciering van Brussel en de vraag van N-VA en CD&V om die te koppelen aan het herschrijven van de financieringswet.

Flahaut en Pieters worden bemiddelaars – 4 september: na een nieuwe reeks consultaties stelt koning Albert II twee bemiddelaars aan: Kamervoorzitter André Flahaut (PS) en Senaatsvoorzitter Danny Pieters (N-VA). Zij moeten het vertrouwen tussen de onderhandelende partijen herstellen.

– 7 september: de bemiddelaars schieten uit de startblokken. Ze
plegen de eerste week bilateraal overleg met de betrokken partijvoorzitters. Ondertussen duiken geruchten op over de N-VA die toenadering zoekt tot de MR van Didier Reynders, wat de sfeer met de PS verziekt. Een week later zakt het vetrouwen tot een dieptepunt.

– 20 september: op een “vergadering van de laatste kans” worden de bruggen niet definitief opgeblazen. Di Rupo, De Wever, Flahaut en Pieters komen overeen om de high-levelwerkgroep over de
financieringswet meteen op te richten en ondertussen informeel contact te plegen met de andere onderhandelende partijen.

Marcourt en Jambon moeten verslag uitbrengen – 1 oktober: De high-levelwerkgroep onder leiding van Waals PS-minister Jean-Claude Marcourt en N-VA-Kamerfractieleider Jan Jambon brengt een tussentijds verslag uit aan de bemiddelaars. Daarin staan nog heel wat “verschilpunten” en “blokkages”.

– 3 oktober: De Franstalige partijen PS, cdH en Ecolo zeggen dat er voldoende elementen op tafel liggen om een compromis te sluiten.
De Wever wil van nul herbeginnen
– 4 oktober: N-VA-voorzitter Bart De Wever laat weten dat hij de onderhandelingen “van nul” wil herbeginnen. Hij roept de regering van lopende zaken op om het land verder te besturen. De bemiddelaars komen hierna tot de vaststelling dat de onderhandelingen niet heropgestart kunnen worden.

De Wever krijgt verduidelijkingsopdracht – 8 oktober: de koning belast N-VA-voorzitter De Wever met een “verduidelijkingsopdracht”. Hij moet de standpunten van de zeven
partijen dichter bij elkaar brengen.

-17 oktober: verduidelijker De Wever maakt zijn nota over aan de zeven partijen. Enkele uren later verwerpen de Franstalige partijen de nota.

-18 oktober: “Fabula acta est” (Het doek is gevallen). De Wever reageert bijzonder ontgoocheld op de afwijzing van de Franstalige partijen. Volgens de N-VA bevatte de nota alle elementen voor “een grote staatshervorming”.

Johan Vande Lanotte wordt koninklijk bemiddelaar -21 oktober: de koning stelt sp.a’er Johan Vande Lanotte aan als koninklijk bemiddelaar. Hij moet in eerste instantie de cijferdiscussie rond de nieuwe financieringswet proberen te objectiveren. De aanstelling van Vande Lanotte wekt argwaan bij de N-VA, die hierover niet vooraf gehoord was. Toch blaast de N-VA geen bruggen op.

-15 november: de zeven partijen krijgen van de Nationale Bank en het Planbureau de simulaties van hun voorstellen voor een nieuwe financieringwet.

-24 november: Vande Lanotte maakt een eerste nota over aan de zeven partijen. Hij stelt voor dat de gewesten voor een deel van de personenbelasting een eigen tarief kunnen vastleggen, binnen een bepaalde vork.

-25 november: De Franstalige partijen wijzen onderhandelingen hierover niet af, maar willen “verduidelijkingen”.

–30 november: N-VA-voorzitter De Wever houdt een opmerkelijke
toespraak bij de Cercle de Wallonie, een groep Waalse ondernemers. Hij vreest dat het “momentum” om tot een akkoord te komen voorbij is.

Frank Vandenbroucke stapt uit de onderhandelingen – 8 december: na twee uitschuivers – een telefoongesprek op de trein in de aanwezigheid van de N-VA-woordvoerder en een verkeerd verzonden mail die bij een medewerker van N-VA terecht kwam – stapt Frank Vandenbroucke op uit het sp.a-onderhandelingsteam.

–9 december: Vande Lanotte schort zijn werkzaamheden enkele dagen op omdat zijn moeder zwaar ziek is.

De Wever noemt België de zieke man van Europa -13 december: een interview met De Wever in het Duitse weekblad “Der Spiegel” doet stof opwaaien. De N-VA-voorzitter zegt dat België “de zieke man van Europa” is. Zijn uitspraken lokken boze reacties uit bij alle andere partijen.

-13 december: Het Internationaal Muntfonds (IMF) zegt dat er best snel een nieuwe regering komt in ons land, ook al zijn de fundamenten van onze economie gezond.

-14 december: het internationale ratingbureau Standard & Poor’s kondigt aan dat het de financiële rating voor ons land zou kunnen verlagen als er binnen de zes maanden geen nieuwe regering komt of als de nieuwe regering niet de nodige hervormingen doorvoert.

-14 december: Elio Di Rupo houdt op zijn beurt een toespraak voor de Waalse ondernemers van de Cercle de Wallonie. Volgens de PS-voorzitter blijft de vraag “of iedereen wel een akkoord wil”. De uitspraak illustreert het blijvende wantrouwen in Wetstraat.

-14 december: bemiddelaar Vande Lanotte heeft een nieuwe nota klaar rond fiscale autonomie voor de deelstaten. De al bij al positieve reactie van de Vlaamse partijen zorgt voor enig optimisme.

-15 december: ook de Franstalige partijen schieten het werk van
Vande Lanotte niet af.

– eind december: aan de hand van een lange reeks aparte gesprekken met elk van de zeven partijen wil Vande Lanotte een globale nota opstellen die moet dienen als basis voor verdere onderhandelingen over een groot communautair akkoord.

– 3 januari 2011: de bemiddelaar maakt zijn globale nota over aan
de andere partijen. De nota bevat voorstellen rond de financieringswet, de financiering van Brussel, BHV, de overdracht van 15 miljard euro aan bevoegdheden en de modernisering van het politieke bedrijf.

– 4 januari: Groen! is de eerste partij die officieel reageert op de nota. De Vlaamse groenen vinden die een goede basis om verder te werken.

– 5 januari: Zoals verwacht schaart ook Vande Lanottes partij sp.a zich achter de nota, maar enkele uren later zit het spel op de wagen. CD&V zegt “neen, tenzij” en vraagt aanpassingen voor de onderhandelingen hernomen kunnen worden. Christendemocraten struikelen onder meer over de passages rond de financiële responsabilisering en het statuut van Brussel.

N-VA volgt met de opmerking dat ook zij “fundamentele opmerkingen” heeft. PS, cdH en Ecolo zeggen “ja, maar”, maar nadien blijken ook zij met nog heel wat bemerkingen te zitten.

Vande Lanotte vraagt ontslag – 6 januari: Vande Lanotte vraagt de koning om zijn ontslag. Hij stelde vast dat de wil om te onderhandelen ontbrak. “You can lead a horse to water, but you can’t make it drink”, verwoordt hij het. De koning houdt zijn antwoord in beraad. De PS maakt een opening om de onderhandelingen open te stellen voor andere partners, doelend op de liberalen die al sinds juli aan de kant staan.

– 10 januari: de koning vraagt premier Leterme en zijn regering in lopende zaken om de begroting voor 2011 voor te bereiden.

– 11 januari: de koning vraagt Johan Vande Lanotte om zijn missie
voort te zetten “in geprivilegieerde samenspraak met de twee grootste partijen” PS en N-VA.

Vande Lanotte vraagt opnieuw ontslag – 26 januari: Van de Lanotte dient opnieuw zijn ontslag in bij de koning, die dit keer wel aanvaardt. In een korte verklaring laat de bemiddelaar weten dat hij “geen reëel perspectief op vooruitgang” merkte in de communautaire gesprekken.

– 27 januari: de koning houdt een nieuwe consultatieronde. Voor het eerst sinds de start van de crisis zijn ook de liberale voorzitters uitgenodigd.

– 28 januari: Charles Michel wordt verkozen tot voorzitter van de MR. Op 14 februari zal hij Didier Reynders opvolgen aan de top van zijn partij.

Didier Reynders moet verslag schrijven – 2 februari: de koning belast MR-voorzitter Didier Reynders met de taak “hem binnen twee weken te informeren over de mogelijkheden om tot een institutioneel akkoord te komen, in het bijzonder over BHV en de herfinanciering van Brussel, de bevoegdheidsoverdrachten aan de gefedereerde entiteiten, hun financiering en hun responsabilisering en de duurzame financiering van de federale Staat”. Reynders moet op 16 februari een schriftelijk rapport afleveren.

– 11 februari: de regering in lopende zaken bereikt een akkoord over een “bemiddelingsvoorstel” van interprofessioneel akkoord (IPA), nadat de achterban van twee vakbonden het onderhandelde akkoord van de sociale partners verwerpt.

– 12 februari: Didier Reynders verrast de Wetstraat door aan te kondigen dat hij een wil heeft vastgesteld om onderhandelingen op te starten met de vijf partijen van de ontslagnemende regering (PS, cdH, MR, CD&V en Open Vld) én de N-VA.

– 16 februari: Reynders verkrijgt een verlenging van zijn opdracht tot 1 maart.

– 1 maart: Reynders dient zijn verslag in. Hij spreekt daarin van “een wil om te onderhandelen”. Volgens de liberaal is het op dat moment “noodzakelijk en mogelijk over te gaan naar een onderhandelingsfase met een formateur of, als dat niet gaat, in een andere formule”.

Wouter Beke wordt koninklijk onderhandelaar – 2 maart: de koning benoemt CD&V-voorzitter Wouter Beke tot onderhandelaar. Hij moet een institutioneel akkoord”voorbereiden”. Van bij zijn aanstelling werkt Beke in de eerste plaats met verkiezingsoverwinnaars Bart De Wever (N-VA) en Elio Di Rupo (PS).

Jan Jambon dreigt de onderhandelingen op te blazen – 5 maart: N-VA-Kamerfractieleider Jan Jambon stelt de zaken op scherp. “Ofwel is er binnen twee maanden een akkoord over de staatshervorming, BHV en Brussel, ofwel verlaten wij de onderhandelingstafel”, verklaart hij. Jambon ziet een feitelijke deadline opdoemen doordat de Europese Commissie tegen dan van alle lidstaten plannen eist voor sociaaleconomische hervormingen en begrotingsdoelstellingen op lange termijn. Dat zijn volgens de N-VA’er geen lopende zaken meer.

– 18 maart: de regering in lopende zaken raakt het eens over een begroting tot 2011 met een tekort van nog slechts 3,6 procent.

– 13 april: N-VA haalt opnieuw uit naar de regering in lopende zaken, die weigert om de grootste partij te betrekken in de gesprekken over de hervormingen en de begrotingsplannen op langere termijn die gevraagd worden door Europa. De partij eist dat de regering rekening houdt met haar voorstellen, maar koppelt daar niet langer het dreigement aan om de onderhandelingstafel te verlaten.

– 15 april: de regering in lopende zaken bereikt een akkoord over het “Europees semester” met nationaal hervormingsplan en stabiliteitsprogramma. Dezelfde dag nog wordt het ingediend bij de Europese Commissie.

– 21 april: de x-de vergadering van het triumviraat Beke/De Wever/Di Rupo gaat niet door. Als oorzaken wordt gewezen op het overlijden van Bekes grootmoeder en de afwezigheid van enkele medewerkers met vakantie.

– De weken nadien vinden er vergaderingen in verschillende formules plaats: de bemiddelaar met De Wever of Di Rupo afzonderlijk of met de twee winnaars van de verkiezingen samen, Beke met De Wever en de andere Vlaamse partijvoorzitters of Beke met Di Rupo en de andere Franstalige partijen.

De Wever wil een formateur – 1 mei: De Wever laat weten dat hij zo snel mogelijk een formateur aan de slag wil zien gaan, die naast de communautaire onderhandelingen ook sociaaleconomische gesprekken aankoopt en een regering probeert te vormen. Als Di Rupo niet wil, stelt hij voor om zelf de mouwen op te stropen.

– 9 mei: een vergadering met technici over de financieringswet loopt erg slecht.

– 10 mei: het triumviraat zit voor een laatste maal samen rond tafel, maar slaagt er niet in om afspraken te maken over het einde van de missie van Wouter Beke.

-11 mei: Elio Di Rupo schrijft bemiddelaar Wouter Beke een brief met een aantal herpreciseringen van enkele voor de PS essentiële punten over de hervorming van de financieringswet. Beke is allerminst opgezet met het schrijven.

– 12 mei: Wouter Beke legt zijn eindrapport voor aan de koning. Die houdt zijn ontslag in beraad en start een nieuwe reeks raadplegingen met Bart De Wever en Elio Di Rupo.

– 13 mei: N-VA-voorzitter Bart De Wever zegt dat er voor de zomer een formatiepoging moet komen. Na het reces zijn toegevingen weinig waarschijnlijk gezien de gemeenteraadsverkiezingen van 2012.

Elio Di Rupo wordt formateur – 16 mei: nadat de negen partijvoorzitters bij de vorst langsgeweest zijn, rijdt Elio Di Rupo ’s avonds de oprit op van het kasteel van Laken. Het is duidelijk dat een nieuw hoofdstuk in de onderhandelingen aangebroken is. De PS-voorzitter wordt benoemd tot formateur en Wouter Beke wordt van zijn bemiddelingsopdracht ontslagen.

– 19 mei: de plenaire Kamer geeft groen licht aan de begroting 2011, een primeur in lopende zaken.

– 23 mei: de formateur schiet een lange reeks bilaterale gesprekken op gang, waarbij voor het eerst ook de zoektocht naar ruim 20 miljard euro wordt aangevat om de begrotingsputten te dempen.

– 24 mei: Vlaams N-VA-minister Geert Bourgeois haalt uit naar de werkwijze van formateur Di Rupo, die volgens hem te weinig moed toont en nog teveel als informateur tewerk gaat. Voor Bourgeois is het tijd om alle partijen weer rond de tafel te halen.

– 25 mei: het parlement van de Franse gemeenschap schaart zich unaniem achter een resolutie die de gemeenschap omdoopt tot Federatie Wallonië-Brussel. De Vlaamse regering maakt meteen duidelijk dat ze de naamswijziging niet zal erkennen.

Vic Van Aelst treitert Franstaligen – 27 mei: kersvers N-VA-lid en strafpleiter Vic Van Aelst doet een reeks erg scherpe uitspraken over de Franstaligen. Franstalig België reageert ontstemd, maar N-VA-voorzitter Bart De Wever neemt nooit echt afstand van de uitlatingen.

– 28 mei: Elio Di Rupo wordt met 96,7 procent opnieuw tot PS-voorzitter verkozen. Di Rupo was de enige kandidaat.

– 1 juni: Di Rupo ondergaat een operatie aan de stembanden en krijgt op doktersbevel een week zwijgplicht opgelegd.

Ben Weyts roept op tot Vlaams front – 4 juni: N-VA-ondervoorzitter Ben Weyts roept CD&V en Open Vld op tot een “Vlaams front”, maar beide partijen bedanken daarvoor. Sp.a wordt niet uitgenodigd.

– 7 juni: de Europese Commissie publiceert een reeks aanbevelingen voor België in het kader van het Europees semester, waaronder de herziening van de loonindex, de versnelde afbouw van het begrotingstekort en de verhoging van de effectieve pensioenleeftijd. Voor N-VA klinken die aanbevelingen “als muziek in de oren”.

– 22 juni: N-VA kondigt aan dat ze bij de lokale verkiezingen van 2012 zo veel mogelijk “op eigen kracht” naar de kiezer wil, dus niet in kartel met CD&V. Bestaande kartels moeten echter niet noodzakelijk opgebroken worden.

Maingain haalt uit naar De Wever – 23 juni: FDF-voorzitter Olivier Maingain staat enkele dagen in het middelpunt van de belangstelling met een reeks stevige uithalen aan het adres van De Wever. Na een vergelijking met de Oostenrijkse extreemrechtse politicus Jörg Haider beschuldigt hij de N-VA’er ook van negationisme.

– 4 juli: Di Rupo stuurt zijn formateursnota naar de onderhandelende partijen. Het werkstuk bestaat uit een institutioneel en een sociaaleconomisch luik. Ook de pers krijgt meteen inzage en een begeleidende persconferentie, waarop Di Rupo herhaalt dat N-VA deel moet uitmaken van de volgende regering. Na enkele positieve eerste reacties, komt zowat elke belangengroep met kanttekeningen op de nota. De partijhoofdkwartieren krijgen tot 7 juli om te antwoorden.

– 5 juli: de Franstalige liberalen van MR antwoorden als eerste “ja, maar” op de formateursnota, wat meteen ook de geruchten over een mogelijk “neen” van het FDF de wereld uit helpt. Ondernemersorganisatie Voka – door De Wever wel eens grappend als zijn “echte baas” bestempeld – noemt de nota een goede vertrekbasis, al moet aan heel wat punten nog grondig gesleuteld worden. De Vlaamse Volksbeweging, die eveneens nauw aanleunt bij N-VA, reageert dan weer erg afwijzend. Ook de vakbonden zijn niet te spreken over de voorstellen van Di Rupo.

– 6 juli: Open Vld toont zich bereid om mee aan tafel te gaan, al is dat naar eigen zeggen ook om “een lawine aan belastingen” te voorkomen.

– 7 juli: een dag met heel wat persconferenties die erg chaotisch
Di Rupo vraagt ontslag – 8 juli: Na het “neen” van N-VA vraagt Di Rupo aan de koning zijn ontslag als formateur, maar die houdt zijn beslissing in beraad. “Gezien de ernst van de politieke toestand” roept het staatshoofd elke politieke verantwoordelijk van het land op om enkele dagen bezinning te nemen om “de gevolgen van de politieke toestand te evalueren en pistes van oplossing te zoeken”.

In de avondjournaals lanceert ontslagnemend formateur Di Rupo de piste om toch onderhandelingen op te starten met de zeven partijen die bereid zijn gesprekken aan te vatten: PS, MR, Open Vld, sp.a, Ecolo, cdH en Groen! . De druk op CD&V om toch mee aan tafel te komen is enorm.

Bovendien doet het vastklinken aan N-VA, in combinatie met de onhandige communicatie vooraf, ook vragen rijzen over de eigen positie van de Vlaams christendemocraten. “Bestaat de CD&V nog wel? “, werpt onder andere Brussels minister-president Charles Picqué op.

– 10 juli: Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) roept Di Rupo op om zijn formateursnota te herschrijven. Of CD&V daardoor toch zonder N-VA aan tafel kan, laat hij in het midden. ’s Avonds op de Guldensporenviering in Kortrijk is het echter De Wever die de show steelt. Het staalharde “nee” op de nota-Di Rupo doet hem allerminst aan populariteit inboeten bij de eigen achterban.

– 13 juli: CD&V-voorzitter Wouter Beke vraagt Di Rupo om de “ballast” uit zijn nota te schrappen, als voorwaarde om weer aan tafel te komen. Beke wil terug naar de negen wetsvoorstellen rond BHV en Brussel die hij zelf met Di Rupo en De Wever uitwerkte als bemiddelaar. Vier grote knelpunten zijn de tweetalige kieslijsten en de versoepelde taalwetgeving in Brussel, de federale kieskring en de ratificatie van het minderhedenverdrag. De kleine opening betekent meteen de start van een spelletje pingpong tussen CD&V en formateur Di Rupo.

– 15 juli: CD&V en de zeven “ja, maar”-partijen zitten voor het eerst samen voor tekst en uitleg bij de christendemocratische eisen. Na de vergadering is de onduidelijkheid over de toekomst van de formatie niet nog uitgeklaard. Di Rupo laat enkel weten nog “informele contacten” te plannen.

– 19 juli: voor aanvang van een tweede bijeenkomst met acht raakt bekend dat Di Rupo zijn voorstellen rond BHV en Brussel zelf in wetsvoorstellen wil gieten. Doel is de voorstellen van Beke “zo dicht mogelijk te benaderen”.

Koning Albert roept op tot actie – 20 juli: koning Albert II houdt naar aanleiding van de nationale feestdag een opvallend bewogen toespraak, waarin hij de politici met hun neus op de risico’s van de aanhoudende impasse drukt. De vorst vreest voor de welvaart van de Belgen en een oprukkend “poujadisme” dat de democratie ernstig kan schaden.

Kort nadien volgt een ultimatum van formateur Di Rupo. Hij geeft CD&V 24 uur de tijd om te beslissen of ze akkoord kan gaan met vijf principes om de onderhandelingen weer op te starten. Hij stelt parallelle gesprekken voor over BHV, de sanering van de overheidsfinanciën en een nieuwe financieringswet. De “ballast” voor CD&V wordt weggemoffeld in werkgroepen. De deadline van Di Rupo’s voorstel loopt af op de nationale feestdag, maar Beke stemt nog dezelfde dag in.

N-VA betreurt de “ultieme bocht” en haalt meermaals hard uit naar voormalige kartelpartner CD&V.

– 21 juli: na de officiële ceremonies en het militaire défilé naar aanleiding van 21 juli gaat een vergadering van start mét CD&V. Het wordt een lange nacht voor ontslagnemend formateur Di Rupo en koning Albert II.

– 22 juli: omstreeks 0.45 uur loopt de bijeenkomst op het kabinet-Onkelinx op zijn einde. Di Rupo trekt naar Belvédère voor een nachtelijke audiëntie bij de koning. Zijn missie wordt verlengd, maar de koning stuurt de onderhandelende partijvoorzitters op vakantie tot 15 augustus. De vergadering heeft een “fragiel” akkoord opgeleverd, valt te horen in onderhandelingskringen. Er zal gestart worden met gesprekken over BHV, de staatshervorming en de financieringswet. Nadien volgen deregeringsonderhandelingen.
– 30 juli: Vlaams begrotingsminister Philippe Muyters (N-VA)
bevestigt in enkele weekendinterviews dat hij niet bereid is bij te springen indien de federale regering Vlaanderen om een nieuwe financiële inspanning zou vragen.

– 6 augustus: tegen een achtergrond van recordverliezen op de internationale beurzen roept premier Leterme Kamer en Senaat op om in september al vervroegd uit zomerreces terug te keren, zodat ze de Europese maatregelen tegen de aanhoudende schuldencrisis in wetten kunnen gieten. Leterme wil zich naar eigen zeggen niet moeien met de werkzaamheden van Di Rupo, maar onderhoudt wel “nauwe contacten over de actuele situatie”.

Di Rupo neemt de draad weer op – 12 augustus: na drie weken laat Di Rupo weer van zich horen. Op dinsdag 16 augustus neemt hij de draad als formateur weer op, schrijft hij in een mededeling. Er volgt eerst een reeks bilaterale gesprekken, waarna op vrijdag 19 en dinsdag 23 augustus de acht partijvoorzitters samen rond de tafel zullen zitten. Daarna moeten de onderhandelende partijchefs van PS, CD&V, MR, Open Vld, sp.a, Ecolo, cdH en Groen! zich opnieuw “elke dag beschikbaar houden”. Di Rupo verduidelijkt dat “de onderhandelingen zullen beginnen met BHV en andere institutionele vraagstukken”.

– 14-15 september: in de nacht van 14 op 15 september raken de formateur en de acht partijen het eens over een onderhandelde oplossing voor Brussel-Halle-Vilvoorde (BHV). Die kieskring wordt gesplitst, maar de inwoners van de zes faciliteitengemeenten rond de hoofstad zullen nog wel voor Brusselse lijsten kunnen stemmen. De Senaat zal geen rechtstreeks verkozen parlement meer zijn. De kranten spreken van een “historisch” akkoord.

– 21 september: de partijen bereiken een akkoord over de institutionele vereenvoudiging in Brussel.

– 24 september: het volgende akkoord gaat over de bijzondere financieringswet. Het voorziet in een fiscale autonomie voor de deelstaten van bijna 11 miljard euro. Daarnaast wordt nog een reeks bevoegdheden overgeheveld zoals de kinderbijslag en delen van het gezondheids- en arbeidsmarktbeleid.

– 25 september: het BHV-akkoord heeft gevolgen bij de Franstalige liberalen. Uit onvrede met het akkoord stapt het FDF uit de alliantie die het vormde met de MR.

– 28 september: aftredend premier Yves Leterme en formateur Elio Di Rupo spreken af dat de onderhandelaars die de gesprekken voeren over een nieuwe regering de begroting voor volgend jaar zullen opstellen.

– 4 oktober: de onderhandelaars bereiken een vierde deelakkoord, ditmaal over de hervorming van het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. Dat houdt in dat de parketten gesplitst worden, waardoor er een tweetalig parket komt in Brussel en een Vlaams in Halle-Vilvoorde, dat onder leiding komt te staan van een Nederlandstalige procureur. De zittende magistratuur blijft in Brussel, maar daar worden de rechtbanken ontdubbeld.

– 8 oktober: de zesde staatshervorming wordt afgewerkt. De onderhandelaars raken het ook eens over samenvallende verkiezingen en de bevoegdheid over de wegcode en de civiele bescherming. Het volledige communautaire akkoord bevat voor 16,8 miljard euro aan nieuwe bevoegdheden voor de gemeenschappen en gewesten.

Peeters blijft meedoen – 12 oktober: het communautair akkoord is niet in tegenspraak met het Vlaams regeerakkoord, zegt Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) in het Vlaams parlement. N-VA keurde het standpunt mee goed en blijft dus deel uitmaken van de Vlaamse coalitie. Peeters waarschuwt nog wel dat de zesde staatshervorming geen eindpunt is.

Di Rupo laat de groenen vallen – 13 oktober: formateur Di Rupo beslist verder te onderhandelen over de regeringsvorming zonder Groen! en Ecolo. Hij gaat voort met zes partijen: PS, CD&V, MR, Open Vld, sp.a en cdH. De groenen laten weten dat ze de exit betreuren, maar dat ze zullen meewerken aan de uitvoering van het communautaire akkoord.

– 27 oktober: de zes onderhandelende partijen bereiken een akkoord over een aantal dossiers inzake Justitie en Veiligheid, waaronder de hertekening van het gerechtelijk landschap en de uitvoering van kleinere straffen.

– 30 oktober: nu is er een akkoord over de kernuitstap. De wet uit 2003, die voorziet in de sluiting van de centrales Doel I en II en Tihange I in 2015 en van de overige centrales in ten laatste 2025, wordt behouden. De uitvoering ervan wordt echter afhankelijk gemaakt van een “uitrustingsplan” dat de bevoorradingszekerheid moet garanderen.

– 14 november: er is een akkoord over een nucleaire rente van 550 miljoen euro. GDF Suez spreekt van contractbreuk en zegt dat ze de verhoging van de taks “met alle mogelijke rechtsmiddelen zal betwisten”.

Di Rupo biedt nog eens zijn ontslag aan – 21 november: Toch nog opnieuw donderwolken boven de Wetstraat, nadat een begrotingsconclaaf van drie dagen geen uitzicht geeft op witte rook. Elio Di Rupo biedt bij de koning zijn ontslag aan als formateur, maar de koning houdt het ontslag in beraad.

– 23 november: na consultaties met de voorzitters van de onderhandelende partijen vraagt de koning aan Di Rupo dat hij zijn opdracht zou voortzetten. De formateur vraagt bedenktijd en start bilaterale gesprekken.

– 26 november: plots gaat het snel. De oplopende langetermijnrente en een ratingverlaging door Standard & Poor’s zetten druk op de onderhandelaars om te landen. Na een marathonvergadering van meer dan 18 uur bereiken de formateur en de onderhandelende partijen een akkoord over de begrotingen 2012, 2013 en 2014. “De meerjarenbegroting beantwoordt aan de verbintenissen van België ten aanzien van de Europese Unie. Ze zal het tekort van ons land in 2012 tot 2,8 procent van het bbp beperken en in 2015 in evenwicht zijn”, luidt het in een persbericht.

Er is ook een akkoord over structurele hervormingen op lange termijn inzake werk en pensioenen. De onderhandelaars spreken van “een beslissende stap in de regeringsvorming”. Nadien sluiten de onderhandelaars nog akkoorden over justitie, asiel en migratie en ze verdelen de regeringsposten.

Di Rupo wordt eerste minister – 5 december: Koning Albert II benoemt Elio Di Rupo tot eerste minister.

– 6 december: de 13 ministers en zes staatssecretarissen van de nieuwe regering-Di Rupo I leggen op het Kasteel van Laken de eed af in handen van de koning.

– 10 december: de nieuwe regering krijgt het vertrouwen van de Kamer. (Belga/EE)