“Caroline Gennez mist verontwaardiging”

“Als ik Caroline Gennez of John Crombez bezig zie op televisie, voel ik geen verontwaardiging”, zegt Dominique Willaert van Victoria Deluxe.

Knack sprak met de langste haren van links, Dominique Willaert. Over een prachtige documentaire die zijn gezelschap Victoria Deluxe gedraaid heeft in een Gentse ‘probleembuurt’.

Dominique Willaert is maître d’orchestre van de sociaal-artistieke groep Victoria Deluxe. Drie jaar hebben hij en zijn trawanten door de Gentse wijk Sluizeken-Tolhuis-Ham gezworven. Een 19e-eeuwse stadswijk zoals er wel meer zijn in Vlaanderen: woonplaats van veel migranten, van ver en nabij ‘een probleembuurt’ genoemd.
Maar er broeit meer, zegt Willaert. Daarom is Victoria Deluxe met alle koppen uit de buurt gaan praten. Vooral gaan luisteren, eigenlijk: naar de verhalen van jonge mensen, Turken, Arabieren, Vlaams-nationalisten…

En? DOMINIQUE WILLAERT: Wat ons opviel, is dat zulke buurten overdag bijna uitsluitend bevolkt worden door migranten. Tussen negen en vijf zie je amper Vlamingen op straat. Die hebben allemaal twee kinderen, een drukke job, voor niets meer tijd. Terwijl die migranten ervoor zorgen dat de stad lééft. Zij flaneren, zorgen voor sociale controle. Zij maken de stad echt. Ze zijn ook de eersten om te helpen. Eigenlijk vormen veel van die Vlaamse tweeverdieners de probleemgroep in de stad. Omdat zij bijzonder weinig engagement vertonen naar de rest van de buurt.

’t Sluizeken-Tolhuis-Ham lijkt wel het paradijs.
WILLAERT: Dat is het zeker niet. Die mensen kunnen ook maar flaneren omdat ze werkloos zijn. De N-VA beschouwt hen als dikke profiteurs. Maar ik daag hen uit. Ga naar die mensen. Confronteer hen, praat met hen: ‘Vindt u het fijn om werkloos te zijn?’ Niemand vindt dat fijn. Dat is een andere benadering om met werklozen om te gaan, maar het is er één die wel werkt. Een ander probleem is dat een vierde van de mensen er vertrekt binnen het jaar, omdat ze de huur niet meer kunnen betalen. Als de gezichten in de straat voortdurend veranderen, is het natuurlijk moeilijk om sociale cohesie te kweken. Zulke zaken revolteren mij. Ik heb een eigen huis – net zoals de meeste Belgen. Maar ik ben soms verontwaardigd als ik zie hoe gemakkelijk ik kan lenen en premies krijgen. Dit vergroot alleen maar de ongelijkheid. Ik wil méér belastingen betalen.

U bent wellicht de enige.
WILLAERT: Dat is het. Vlaanderen is een van de rijkste regio’s in de wereld. En toch zijn we een heel angstig volk. Omdat we toch vooral willen behouden wat we hebben. Ik ben net terug uit Egypte, om er met Ludo De Witte een reportage te maken over de revolutie. Ik heb daar geleerd dat er zeer veel mogelijk is. Als de angst wegvalt bij mensen.

Die revolutie had natuurlijk ook te maken met de nieuwe tijden, met de zogenaamde Facebookgeneratie.
WILLAERT: Dat klopt maar half, want die Egyptische strijd werd al twintig jaar voorbereid door de vakbonden. In Vlaanderen weten veel jonge allochtonen niet eens dat er zoiets bestaat als een vakbond. Ik denk dan: ‘ABVV, zet in op die mannen, zorg ervoor dat die lid worden.’ Waar ik ook altijd mee moet lachen: van dat laatste restje strijd dat ons nog rest, maken we evenementen. 01.10, de Frietrevolutie… Niemand durft nog te strijden. In plaats daarvan wordt er gefeest.

De Frietrevolutie was ook gewoon grappig. Dat verwijt krijgt links wel vaker: ze hebben geen gevoel voor humor.
WILLAERT: Maar wat is veranderd sinds de Frietrevolutie? Wat is er bereikt? Vandaag is er een absoluut taboe op geweld tijdens betogingen gekomen. Ik pleit er niet voor om tijdens elke betoging met bakstenen te gaan smijten. Maar dan denk ik toch wel eens aan de boerenbetogingen uit mijn jeugd, die maakten tenminste indruk. Ik wil niet dat verontwaardiging afgedaan wordt als iets van vroeger. Als ik Caroline Gennez of John Crombez bezig zie op televisie, voel ik geen verontwaardiging. (STO)