‘Beste Paul De Grauwe, in vergelijking met economen zijn weermannen echte waarzeggers’

In deze bijdrage voor het Schaduwparlement van Knack.be schrijft Jean-Marie Dedecker een brief aan Paul De Grauwe. ‘Wie zei ook weer dat economen achterafverklaarders zijn?’

Beste Paul,

Moest er een prijskamp bestaan voor de meest gemediatiseerde econoom, dan win je met stip een gouden medaille. Sedert je leerstoel in de London School of Economics geschraagd wordt door linkse poten ben je het lieverdje van onze media, die per definitie en vooral traditioneel links zijn. Je bent zelfs gepromoveerd tot huiseconoom van de VRT, de huiscinema van linkse marketeers.

Je weet, Beste Paul, dat ik het niet zo heb voor links intellectualistisch gedoe. Dit gedachtegoed wordt in wezen uitgedragen door een zich schuldig voelende soort progressieven. Lui die alles en iedereen vergeven om zich niet schuldig te moeten voelen voor hun eigen bevoorrechte positie. Zoals die chief operating officer met een jaarwedde van 300.000 pond in een Londense megabank, die de economische crisis veroorzaakte , antwoordde aan journalist Joris Luyendijk : “Ik zou willen dat meer mensen een goed inkomen hadden“. Daarom stemde ze progressief en las ze The Guardian. Loft- en kaviaargereutel. Hun hart klopt links, hun portefeuille zit rechts en ze belazeren de kloot.

Achterafverklaarders

Zet twee economen samen en je krijgt drie theorieën en vier meningsverschillen. Wie zei ook weer dat economen achterafverklaarders zijn, die vandaag zeggen wat er gisteren had moeten gebeuren en die surfen op de waan van de dag om de toekomst te voorspellen? Dat het echte sjamanen zijn die communiceren in een mystieke taal, die enkel zijzelf begrijpen en die de inhoud van hun discours moet verdoezelen? Veldwerk is er nauwelijks aan besteed, wel veel theoretische nattevingerpolitiek. ” Er is nauwelijks real life research op handelsvloeren zelf. “

Dit laatste zeg ik niet, Beste Paul, maar Howard Davies, de oud-directeur van jouw London School of Economics in zijn boek The Financial Crisis, Who is to Blame. In vergelijking met economen zijn weermannen zelfs echte waarzeggers. Op hun theorieën worden ze nooit afgerekend. Integendeel. Joseph Stiglitz, Thomas Piketty of Paul Krugman, het zijn de Brad Pitt’s en de popsterren van de economische en financiële wereld, met hun eigen Oscars (de Nobelprijzen) en hun eigen Hollywood & Bollywood (Lindau en Davos). Hun groupies zijn politieke leiders die hun orakels te pas en te onpas gebruiken om hun eigen beleid te verrechtvaardigen. Nobelprijswinnaar Paul Samuelson zei 60 jaar geleden al: “I don’t care who writes a nation’s law – or crafts its treatises – if I can write its economics textbooks”.

Voortschrijdend inzicht als kontendraaierij

Sedert je je ideologische geweer van je rechter- naar je linkerschouder veranderde, Beste Paul, heb ik het daarmee wat moeilijk. Voortschrijdend inzicht is meestal een eufemisme voor kontdraaierij. We zaten ooit nog samen in de VLD, je kantoortje was rechtover het mijne in de Senaat. Je was economisch liberaal partijideoloog en voorzitter van de economische commissie in de Senaat. Je had het over de chaoot Joseph Schumpeter en de Oostenrijkse school, die vond dat een kapitalisme zonder faillissementen evenveel waard was als een katholicisme zonder hel.

Intimus van Verhofstadt

Voor bankiers bestaat zelfs het vagevuur niet meer, hun zonden worden uitgeboet door de belastingbetaler. Je had de verzamelde werken van Popper en Hayek niet alleen onder de arm maar ook onder de knie. Iets wat van vele VLD-voormannen, die nochtans met het neoliberale gedachtegoed dweepten, nauwelijks kon gezegd worden. Werd je niet verkozen, dan werd je als intimus van Guy Verhofstadt in het rode pluche gecoöpteerd. Als professor aan de Katholieke Universiteit van Leuven was je een mooie trofee voor de humanistische neo-Thatcheriaan Verhofstadt. Het kan verkeren.

De liefde bekoelde toen Luc Coene de economische préfére van Verhofstadt werd, en toen hij je zelfs een uitloopbaantje bij de Europese Centrale Bank misgunde. Nochtans had je kunnen weten Paul, dat voor Verhofstadt alleen zijn laatste vrienden tellen, deze die hij kan gebruiken of misbruiken. “Verhofstadt heeft een groot talent om compleet van mening te veranderen. Niet om zijn principes, maar uit pragmatisme” zei ex-Ecolo minister Isabelle Durant ooit. Hij verbrandt moeiteloos wat hij aanbeden heeft, van zijn overtuiging tot zijn vrienden.

Nadien werd je op pensioen gestuurd door de KUL maar opgevist door de London School of Economics.

Remedies zijn erger dan de kwaal

Niettegenstaande je ideologische kontdraaierij, heb ik een boontje voor je, Beste Paul, je bent een aimabele man en je was een crème van een collega. Ik hou zelfs nog altijd van je analyses: “Stinkend rijke mensen ondermijnen de democratie. Bankiers en toezichthouders had men in de gevangenis moeten gooien. De Europese Commissie is een bureaucratie van mensen zonder politieke legitimatie enz.…”. Correct. Alleen zijn je remedies erger dan de kwaal.

Je vindt dat de Europese overheid ook nog wat belastingen moet kunnen heffen, terwijl we nu al kampioen zijn in de discipline belastingen betalen. Je vindt dat de Europese Centrale Bank geld mag drukken zoals Panini voetbalstickers. Je vindt dat de Grieken hun leningen niet moeten terugbetalen, terwijl mijn moeder me altijd geleerd heeft dat je je schulden altijd correct moet aflossen. Je vindt dat de overheid nog meer geld over de balk moet gooien, terwijl we nu al – op vier landen na – de hoogste staatsschuld van Europa hebben. De lusten voor vandaag de lasten voor morgen. Je vindt dat de erfenisrechten omhoog moeten, terwijl een overlijden nu al een familiale onteigening is. Je vindt dat de nettosalarissen niet omhoog moeten, omdat wij het loon van onze arbeid toch maar oppotten op slapende spaarboekjes.

We sparen als mieren omdat de overheid zich gedraagt als krekels

Zou er je toch iemand willen influisteren, Beste Paul, dat het spaarboekje onze levensverzekering is, dat we de bankiers niet meer vertrouwen, dat we nagenoeg evenveel rente krijgen op een boekje als op een tien-jaar-rentende kasbon, dat een spaargarantie van 100.000 euro toch enige zekerheid geeft, dat we sparen als mieren omdat de overheid zich als krekels gedraagt, dat het een appeltje is voor de dorst omdat men de boomgaard leegrooft, en dat het een hoofdkussen is op een onzeker pensioenbed, dat we het vlug kunnen liquideren als je vermogensbelasting er aankomt, en dat …

Beste Paul, in wezen heb je je liberaal gedachtegoed ingeruild voor het socialistische, en haar volgelingen houden van herverdeling onder de armen. De ene helft onder de linkerarm, de andere helft onder de rechterarm. Je verrechtvaardigt je ommezwaai met de beroemde uitspraak van de econoom John Maynard Keynes “When the facts change, I change my mind. What do you do, Sir?” Keynes, die zelf een paar keer persoonlijk financieel kopje onder ging, vond – volgens mijn bescheiden interpretatie – dan nog dat de overheid in economisch slechte tijden extra geld moet spenderen, maar in goede tijden extra centen moet opzij zetten. Het eerste doen politici graag, het tweede vergeten ze altijd. Dat was de kanker van Verhofstadts Paars, waardoor we vandaag aan de chemo moeten.

Betalen voor het opruimen van een puinhoop

Volgens de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) nam de werkloosheid door de economische crisis met 34 miljoen mensen toe, en volgens Andrew Haldane, chef econoom van de Britse Centrale Bank, kostte de crisis één tot vijf maal het BBP van de hele wereldeconomie in één jaar. We betalen vandaag voor het opruimen van de puinhoop die door geen enkele econoom werd voorspeld. De hexametrische verzen van het Orakel van Delphi hadden een grotere voorspelbaarheid.

Met respect en achtingsvolle groeten,

Jean Marie Dedecker