Charles Dickens krijgt uitgebreid verjaardagsfeest

Op 7 februari 2012 zou Charles Dickens 200 jaar oud zijn geworden en dat wordt wereldwijd, maar vooral in Londen gevierd.

De opwarmingsronde voor het feestje is al even bezig. De BBC beet de spits af eind november. Auntie Beeb kondigt de feestelijkheden aan met een aangepast programmaschema tot februari 2012. Naast documentaires over het leven van de auteur van klassiekers als ‘The Pickwick Papers’, ‘Oliver Twist’, ‘David Copperfield’ en zoveel andere, wordt er vooral aandacht besteed aan de great adaptations van het werk van Dickens voor het kleine en grote scherm.

Dickens zal de kerstperiode beheersen, maar aan de zoveelste heruitzending van ‘A Christmas Carol’ ontsnappen we gelukkig. Met een nieuwe driedelige tv-bewerking van ‘Great Expectations’ – met o.a. Gillian Anderson (FBI-agent Scully uit The X-Files) en David Suchet (Hercule Poirot) – heeft BBC One voldoende troeven in handen om ook zonder ‘A Christmas Carol’ het enthousiasme te wekken voor het werk en de wereld van een van de grootste en meest veelzijdige schrijvers die Groot-Brittannië ooit heeft gekend.

“De BBC wil de auteur laten zien als performer, maatschappijcriticus, observator-journalist, als echtgenoot, verteller, kerstfan en tegenstrijdige familieman,” zo licht Mark Bell, de chef cultuur van de BBC, de uitgebreide aandacht voor Dickens toe. “De nieuwe bewerkingen tonen dat het werk van Dickens nog net zo vitaal is als het altijd al is geweest.”

De bicentenary wordt niet alleen gevierd ‘over het Kanaal’. Uiteraard is er ook in de Verenigde Staten uitgebreid aandacht voor leven en werk van Dickens. Op middelbare scholen worden leerlingen van de laatste twee jaar gestimuleerd om zich het werk van de meester eigen te maken voor ‘The Charles Dickens Oral Interpretation Contest’. De twee laureaten ontvangen een som van 1000 dollar en een weekje Londen. Hun leerkracht mag, eveneens gratis, mee.

Als het afhangt van het British Council (de Britse overheidsorganisatie die de culturele banden met andere landen aanhaalt), dan zullen 50 landen meedeinen op de golven van het Dickensjaar. Pakistan krijgt bijvoorbeeld zijn eigen theater- en audiogidsversie van ‘The Uncommercial Traveller’, Dickens’ nachtelijke wandelimpressies van het Victoriaanse Londen.

Het Nederlandse Deventer gaat er prat op dat het met de komende editie van het jaarlijkse ‘Dickens Festijn’, op 17 en 18 december 2011, de grootste bijdrage ter wereld zal leveren aan het Dickensjaar. Niet alleen probeert men er met reënactments de verhalen en personages van Dickens tot leven te brengen, er zouden ook wereldrecords moeten sneuvelen. Ongetwijfeld amusant, maar of je er echt doordringt tot het wezen van het omvangrijke oeuvre van Dickens?

Geef ons dan maar Londen om 200 jaar Dickens te beleven. Niet alleen wordt in het huis van Dickens het museum met zijn naam nieuw leven ingeblazen. Daar begint vanaf vrijdag 9 december ook de overzichtstentoonstelling ‘Dickens and London’, in het Museum of London. Werk en leven van Dickens komen er aan bod, maar er wordt vooral ingezoomd op de ambigue relatie die Charles Dickens had met zijn thuisstad.

Het grootste deel van de 19de eeuw was Londen de rijkste en grootste stad van de wereld, maar voor velen – Dickens in zijn jonge jaren inbegrepen – was het er miserie troef. Toch was het Victoriaanse Londen, het epicentrum van de Industriële Revolutie en geteisterd door de smog, op sommige vlakken voor iedereen even hard. “Levend Londen, met geprikkelde ogen en geïrriteerde longen, was aan het knipperen met de ogen, aan het puffen en aan het stikken.” (Charles Dickens, in ‘Our Mutual Friend’ uit 1865)

Jeroen Bert