Tot 2007 was General Motors de grootste autoproducent ter wereld, actief in meer dan 200 landen. De financiële crisis in de VS resulteerde echter in een implosie van de autoverkoop, met dramatische gevolgen voor de Amerikaanse Big Three (Chrysler, Ford en GM). Tien jaar later is GM opnieuw een financieel gezond bedrijf, dankzij het krachtdadig beleid van Mary Barra – de eerste vrouw aan het hoofd van een Amerikaans autoconcern. En een van de grootste tegenstanders van president Donald Trump.
General Motors Company bestaat op 16 september 110 jaar en is het geesteskind van ene William Durant. Die had vanaf dag één slechts één doel voor ogen: de grootste autoproducent van de wereld worden. Met de welwillende steun van de Amerikaanse bankwereld realiseerde hij de ene overname na de andere.
Zijn opvolgers zetten zijn vaak gewaagde expansiepolitiek verder en staken de oceaan over richting Europa. In 1923 bouwde GM een eerste fabriek in het Deense Kopenhagen, in 1925 opende het een vestiging in Antwerpen en in 1929 verwierf het 80 procent van de Opel-aandelen. De resterende 20 procent kocht het in 1931. In no time groeide General Motors Company uit tot de grootste autobouwer ter wereld.
Made in the USA ging als warme broodjes over de toonbank
De Tweede Wereldoorlog versterkte de positie van de Amerikaanse automerken nog. Tijdens de oorlogsjaren bevoorraadden zij de geallieerde troepen op de Europese slagvelden met rijdend materieel, naar het einde toe maakte de US Air Force de Duitse autofabrieken met de grond gelijk. De Amerikaanse bevrijders werden als helden onthaald, het Marshall-plan zorgde voor een heropleving van de handel en Made in the USA ging in Europa als warme broodjes over de toonbank.
Detroit in de staat Michigan werd dé hoofdstad van de internationale automobielwereld, Buick, Cadillac, Chevrolet, Ford, Oldsmobile, Pontiac & Co konden de vraag vanuit Europa niet volgen, vanaf de jaren vijftig kleurden protserige Amerikaanse luxewagens het straatbeeld van de Europese grootsteden.
In de VS ontwikkelde zich in de daaropvolgende jaren een heroïsch gevecht tussen GM, Ford en Chrysler voor het leiderschap in de internationale autowereld, een strijd die werd gekenmerkt door een nieuwe golf van allianties en overnames buiten de Verenigde Staten. Uiteindelijk slaagde GM erin de prestigestrijd in zijn voordeel te beslechten.
Terwijl de Amerikaanse automerken vooral oog hadden voor volumeverkoop, focusten hun Europese concurrenten in toenemende mate op kwaliteit en de implementatie van innovatieve technologieën. De Japanse merken gingen een derde weg en legden de nadruk op efficiënte productieprocessen wat zich weerspiegelde in gestandaardiseerde en goedkope producten die zowel in Europa als de VS voor een verstoring van de traditionele machtsverhoudingen zorgden.
Vanaf de jaren tachtig ging de verkoop van US Cars in Europa snel achteruit wat de zelfvoldane bazen in Detroit ertoe aanzette om nog meer Europese merken op te kopen – denk aan Saab door GM of Land Rover, Jaguar en Volvo door Ford. GM ging eind van de jaren negentig zowaar en alliantie aan met het Chinese SAIC.
De verhoopte kentering bleef uit omdat de bazen in Detroit hun aanwinsten niet naar waarde wisten te schatten en het management in handen gaven van tweederangsfiguren die men op de hoofdzetels liever kwijt dan rijk was.
Financiële crisis van 2017 zorgde voor implosie van de autoverkoop
Toen in 2007 de financiële crisis in de Verenigde Staten toesloeg en The Big Three op een faillissement afstevenden, werden de Europese aanwinsten in allerijl – voor een habbekrats – van de hand gedaan. Dat lot leek ook Opel beschoren, maar op het allerlaatste moment blies GM de verkoop van zijn Duitse dochtermerk aan de Canadese-Oostenrijkse onderdelenfabrikant Magna af. Ondanks een schuldenlast die was opgelopen tot 300 miljard dollar.
Voor de Amerikaanse overheid was die enorme schuldenberg het sein om GM een zachte dood te laten sterven en meteen daarna een herstart te faciliteren. Dan Akerson kreeg carte blanche van VS-president Barak Obama om GM nieuw leven in te blazen. Na amper vier succesvolle jaar achtte hij de tijd rijp om de fakkel door te geven aan ene Mary Barra (1961).
The right woman on the right place
De dochter van Finse immigranten werkte haar hele loopbaan bij GM en doorliep daar alle stadia. Als werkstudente behaalde zij haar diploma elektrotechniek aan de technische hogeschool van de autofabrikant.
Haar benoeming kwam als een donderslag bij heldere hemel maar inmiddels heeft de energieke en flegmatieke vrouw vriend en vijand overtuigd van haar leiderskwaliteiten en strategisch vernuft. Sinds haar aantreden stijgt de bedrijfswinst kwartaal na kwartaal, tijdens het voorbije kwartaal zelfs met 44 procent.
Desondanks blijven beleggers op hun hoede en kent de beurskoers vele ups-and-downs. Dat heeft alles vandoen met de zigzagkoers van VS-president Trump. Door importheffingen op aluminium en staal worden de Amerikaanse auto’s duurder, dat geldt ook voor de auto’s die GM in Mexico en Canada produceert voor de Amerikaanse markt. In totaal gaat het om 1 miljoen wagens op jaarbasis.
Mary Barra is dan ook een van de grootste tegenstanders van de Amerikaanse president die zij een totaal gebrek aan competentie, visie en leiderschap verwijt. Laat dat net kwaliteiten zijn die van haar een van de meest succesvolle topmanagers uit de GM-geschiedenis hebben gemaakt.
Bij haar aantreden in 2014 verkondigde zij GM te willen omvormen van een autoproducent tot een aanbieder van mobiliteitsoplossingen. Dat zette in eerste instantie kwaad bloed bij de vakbonden, maar intussen zijn de plooien glad gestreken.
Volgens Mary Barra moet GM koploper worden op het vlak van elektromobiliteit en autonoom rijden. De merken Pontiac en Saturn pasten niet binnen dit plaatje en werden afgevoerd. Het Duitse dochtermerk Opel werd begin vorig jaar om dezelfde reden verkocht aan de Franse PSA Group. De opbrengst van de verkoop heeft zij geïnvesteerd in beloftevolle startups zoals taxi-app Lyft en softwareontwikkelaar Cruise Automation.
Volgens het gezaghebbende Amerikaanse onderzoeksbureau Navigant staat GM, samen met Waymo (Google), het verst op het vlak van de ontwikkeling van zelfrijdende auto’s met alternatieve aandrijving. Ten laatste volgend jaar zal GM pilootprojecten opstarten in één of meerdere steden – binnen een afgebakend gebied. Dan zal eens temeer blijken dat Mary Barra een vrouw van haar woord is.
Net zoals bij de benoeming van een nieuwe financiële topmanager (CFO), voor die uitermate belangrijke job binnen GM koos zij vorige week voor de 39-jarige Dhivya Suryadevara, van Indische afkomst. Meteen ook de eerste vrouwelijke CFO binnen GM.
De verwachte tweet van Donald Trump op ‘Vrouwen aan de macht’ is voorlopig uitgebleven. De president heeft allicht andere katten te geselen, van een ander kaliber.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
