Arbeidscontract straks in het Chinees?

Staat de Vlaamse taalwetgeving het vrije verkeer van werknemers in Europa in de weg? Europese rechters buigen zich voor het eerst over die vraag.

Dreigt er een tsunami van het Engels voor de verhoudingen tussen werkgevers en werknemers in Vlaanderen? Als het Europees Hof van Justitie oordeelt dat een Vlaams taaldecreet van 1973 strijdig is met de Europese regels over het vrije verkeer van werknemers staat de deur naar een verengelsing van die verhoudingen in veel multinationale ondernemingen in Vlaanderen wagenwijd open. Zo waarschuwt emeritus professor arbeidsrecht Roger Blanpain (K.U.Leuven).

Het Europees Hof moet zich voor het eerst over deze kwestie uitspreken. De aanleiding is een geschil tussen containerbehandelaar PSA Antwerp en een Nederlands kaderlid dat in 2009 ontslagen werd. Die laatste vecht de geldigheid van zijn in het Engels opgestelde arbeidsovereenkomst aan om een hogere ontslagvergoeding te krijgen. De arbeidsrechtbank van Antwerpen heeft de betwisting begin dit jaar omgezet in een prejudiciële vraag aan het Europees Hof over de mogelijke strijdigheid van het taaldecreet van 1973 met het vrije verkeer van werknemers in de EU.

Volgens Roger Blanpain is van strijdigheid geen sprake. “In de voorbije 60 jaar is het Nederlands bindend geworden voor de arbeidsverhoudingen in ondernemingen in Vlaanderen. Denk aan de wet op de ondernemingsraden van 1948 en een wet van 1963 over de taal van de exploitatiezetel. Een mijlpaal was een Vlaams taaldecreet van 1973 dat het Nederlands verplicht maakt voor alle individuele en collectieve contacten tussen werkgevers en werknemers in bedrijven in Vlaanderen. Overeenkomsten die niet in het Nederlands worden opgesteld, zijn nietig en dus onbestaande”, zegt Blanpain. In Wallonië geldt een soortgelijk Frans taaldecreet van 1982. Voor bedrijven in Brussel en de randgemeenten is nog federale wetgeving van 1966 van toepassing.

“Het Vlaamse taaldecreet wilde Vlamingen laten doorstromen naar de top van het bedrijfsleven. In die periode bood het met succes bescherming tegen de verfransing, en nu vooral tegen de verengelsing van het bedrijfsleven in Vlaanderen. Vandaag of morgen komt het Chinees eraan”, aldus Blanpain, die net klaar is met een nieuw boek over het taalgebruik voor de arbeidsverhoudingen. Hij put ook uit de Europese verdragen, het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie en Europese rechtspraak. Ze bieden aan EU-lidstaten de mogelijkheid om de diversiteit van cultuur en taal te beschermen. Ondernemingen roepen de kennis van het Nederlands in om bijvoorbeeld de veiligheidsvoorschriften goed te begrijpen.

Blanpain: “Het Vlaamse taaldecreet heeft EU-burgers nog nooit belet om in Vlaanderen te komen werken. Ze kunnen dat doen onder dezelfde voorwaarden als de Belgen. Als bijvoorbeeld een Pool op die manier aan de slag gaat in Vlaanderen, moet zijn contract in het Nederlands worden opgesteld maar kan altijd een vertaling worden toegevoegd.” (Patrick Martens)