Rode Duivels op trainerscursus: ‘Zelfs Kevin De Bruyne was zenuwachtig’

Kevin De Bruyne, Jan Vertonghen en Dries Mertens hebben een trainersdiploma op zak. © Getty images / montage knack
Jef Van Baelen
Jef Van Baelen Journalist voor Knack

Achttien Rode Duivels studeerden in mei af als voetbaltrainer. ‘In het begin was het een ramp’, zegt lesgever Kris Van der Haegen. ‘Uiteindelijk waren ze er allemaal mee weg.’

Laten we hopen dat de nota’s van Kris Van der Haegen niet ongelezen blijven. De directeur trainersopleidingen van de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) zit momenteel in Qatar als scout van de Rode Duivels. Hij licht er Brazilië, Argentinië, Servië en Kameroen door, teams die de Belgen op zijn vroegst treffen in de kwartfinales. ‘Ik denk dat Roberto Martínez mij de Brazilianen heeft toegewezen uit bijgeloof: ik heb hen ook gescout op het WK van 2018’, zegt Van der Haegen vlak voor de afreis naar Qatar. ‘Natuurlijk hebben we die ploegen eerder al bestudeerd, maar het is belangrijk om dat op het toernooi opnieuw te doen. Want het wordt een bijzonder WK, midden in het voetbalseizoen. De voorbereidingstijd was erg kort. Teams komen minder gerodeerd aan de aftrap dan gewoonlijk.’

In mei van dit jaar eindigde voor Kris Van der Haegen een andere opdracht van Roberto Martínez. Hij gaf drie jaar trainerscursus aan een klas Rode Duivels. 18 Rode Duivels, onder wie Kevin De Bruyne, Dries Mertens en Jan Vertonghen, studeerden af in mei. Een paar uitstellers, zoals Romelu Lukaku, moeten nog taken afwerken, maar daarna krijgen ook zij een diploma waarmee ze aan de slag kunnen als jeugdcoach of assistent. Om hoofdtrainer te worden in het profvoetbal, moet in principe nog een bijkomende cursus worden gevolgd. ‘Het was op alle vlakken een uniek project’, zegt Van der Haegen. ‘Uniek voor de spelers, want normaal is het voor een voetballer tijdens zijn actieve carrière bijna ondoenbaar om een trainersdiploma te behalen. Uniek voor de voetbalwereld, want zowat heel Europa kwam langs om te zien hoe we het hebben aangepakt: de Italianen en de Denen zijn intussen al een eigen cursus begonnen. En uniek voor mij: het was een genot om les te geven aan zulke gedreven studenten met zo veel voetbalkennis.’

Het lijkt me bijna logisch dat die jongens ook als trainer de top bereiken. Ze zijn zo gedreven.

Waar kwam het idee vandaan?

Kris Van der Haegen: Ik ben ook assistent bij de nationale vrouwenploeg. Voor de Red Flames organiseren we al jaren trainerscursussen, met als doel op termijn meer vrouwelijke coaches te krijgen. Dat kwam Roberto Martínez ter ore, rond de tijd dat Vincent Kompany stopte. Kompany was in Engeland al met een trainerscursus begonnen en Roberto vreesde dat we de Gouden Generatie zouden verliezen aan het buitenland: als ze daar hun opleiding deden, zouden ze waarschijnlijk ook daar aan de slag gaan. Op zijn verzoek polste ik bij de Rode Duivels of ze interesse hadden voor een cursus zoals die van de Flames. Dat bleek het geval: 23 internationals schreven zich in. Begin 2019 gingen we van start. De theorie werd gegeven wanneer de Rode Duivels bij de nationale ploeg waren, tussen de interlands door. Het huiswerk moesten ze uitvoeren bij de jeugdelftallen van hun club.

En de clubs zagen dat zitten?

Van der Haegen: Ze sprongen een gat in de lucht. Axel Witsel en Thomas Meunier die de u17 van Dortmund onder handen nemen: voor jonge voetballers is dat een fantastische ervaring. Zelfs bij Manchester City bereikte het alle echelons van de club toen Kevin De Bruyne langsging bij de jeugdacademie. Ilkay Gundogan (Duitse international die speelt bij Manchester City, nvdr) heeft meteen bij Kevin geïnformeerd: kan ik ook meedoen? Helaas: onze cursus stond enkel open voor Rode Duivels. (lacht)

We zijn een versnelling hoger geschakeld toen de coronapandemie uitbrak. De Rode Duivels zaten thuis te niksen. We hielden Zoomsessies met heel de groep. Ze kregen 45 minuten uitleg, daarna zette ik ze per drie apart in een chatroom en moesten ze oefeningen maken. Bijvoorbeeld: stel een trainingsvorm op, met de focus op passing tussen de linies, en maak daar een digitaal schema van.

Dat betekent computerwerk: konden die voetballers dat?

Van der Haegen: In het begin was het een ramp. Logisch, hè. Maar het is ook niet ontzettend moeilijk als je je er een beetje in verdiept. Uiteindelijk waren ze er allemaal mee weg. Dat moet ook: een trainer die niet met een laptop overweg kan, maakt zich belachelijk.

Daarna moesten ze vijf trainingen opstellen en die sessies filmen. Hun clubs bezorgden ons de beelden, waarna we feedback gaven. Ze maakten een eindwerk over periodisering – hoe plan je een trainingsweek om te pieken naar de matchdag – en we nodigden jeugdteams uit in het nationale trainingscentrum van de Voetbalbond. Zij werden gecoacht door twee Rode Duivels: één als hoofdtrainer, de ander als assistent. De volgende keer wisselden we de rollen om. Wie die opdrachten naar behoren uitvoerde, kreeg zijn diploma.

Heeft bondscoach Martínez dat hele proces gevolgd?

Van der Haegen: Van de eerste tot de laatste minuut. Hij vond dat boeiend. Ik denk dat hij zich verplicht voelde: Roberto had de Duivels er warm voor gemaakt, dus wilde hij ze ook bijstaan met raad en daad.

Waar schrokken de cursisten van?

Van der Haegen: Ze zitten al heel hun leven in het voetbal maar stonden er nooit bij stil wat de job van trainer eigenlijk inhoudt. Jan Vertonghen zei dat hij nooit gedacht had dat het zo complex was: ‘Waar je allemaal aan moet denken!’ Maar zodra ze beseften hoeveel werk er wachtte, verdubbelde hun motivatie. Alles wilden ze weten, terwijl topspelers zoals Vertonghen zeker niet overdreven veel vrije tijd hebben. Het toont waarom die mannen zo ver zijn geraakt in hun sport. Ze hebben passie voor tien en geven alles.

Axel Witsel zei me dat hij zich sindsdien bij elke trainingsoefening afvraagt: wat is het idee hierachter? Volgens mij zal het van de Rode Duivels nog betere voetballers maken. Wanneer je weet waarom je iets doet, dan doe je het vanzelf efficiënter.

Roberto Martínez had de Duivels er warm voor gemaakt.

Over het spel zelf weten de Rode Duivels alles, en kennis over trainingsleer kun je ze bijbrengen. Maar een spelersgroep boeien: kun je dat leren?

Van der Haegen: Elke trainingscursus begint met een stevige brok methodologie. Onderwijzen doe je niet uit de losse pols. Voor je de praktijk in kunt, moet je weten hoe je op een efficiënte manier leerstof overbrengt. Ook dat overdonderde hen: beginnende leerkrachten zullen het herkennen. Na zijn eerste door hem geleide training zei Dedryck Boyata dat hij oren en ogen te kort kwam: ‘Er is zo veel aan de hand, Kris! Ik heb het gevoel dat ik maar de helft heb opgepikt.’ Daar is maar één oplossing voor: je nog beter voorbereiden. Dan verrassen de omstandigheden je niet meer en stijgt je controle. Of in ieder geval het gevoel van controle, en dat is ook al veel waard. (lacht)

Ze waren allemaal zenuwachtig toen ze hun eerste training gaven. Zelfs Kevin De Bruyne, en hij is nochtans een koele kikker. Ik moest lachen: ‘Maar Kevin, denk je eens in hoe zenuwachtig die jonge spelers zijn nu zij mogen trainen onder Kevin De Bruyne?’ Hij belde me dolgelukkig op toen ze met de u17 van Manchester City een toernooi wonnen: ‘Nu voel ik mij echt een trainer, Kris!’

Stel dat uw afgestudeerden carrière willen maken. Wat is het ideale traject?

Van der Haegen: Hoe Steven Defour het heeft aangepakt. Je werkt het best minstens een jaar in de schaduw, bij de beloften of andere jeugdteams. Daar is ruimte om fouten te maken, bij de profs kom je daar niet mee weg. Ze zagen bij KV Mechelen snel welk vlees ze in de kuip hadden: geleidelijk raakte Steven meer en meer betrokken bij de A-ploeg. Hij leerde de spelersgroep kennen, werkte zich in bij de club en maakte vorderingen als coach. Wat er dit seizoen bij KV Mechelen is gebeurd, zagen wij in de zomer al aankomen. Mechelen had een Nederlander aangesteld die de club of de competitie niet kende, terwijl er in huis een ontluikende trainer rondliep doordrongen van het DNA van KV, met passie voor tien. Je hoefde geen helderziende te zijn om te voorspellen dat de ene de andere zou vervangen.

Ik heb Steven gewaarschuwd toen hij bij KV Mechelen begon: laat je niet zot maken door de club. Wacht alsjeblieft minstens een jaar om hoofdtrainer te worden, die tijd heb je nodig. Wie er onbesuisd invliegt, wordt verbrand. Vandaag is Steven Defour 100 procent klaar.

In het Nederlandse voetbal zeggen ze: ‘Een goed paard is nog geen goeie ruiter.’ Er bestaat geen garantie dat dit een Gouden Generatie van trainers wordt.

Van der Haegen: Nee, dat is zo. Maar het lijkt me bijna logisch dat die jongens ook als trainer de top bereiken. Ze zijn zo gedreven. Trainer zijn is geen gewone job. Het is een roeping, zoals dokter of priester. Je werkt 24 op 24, 7 dagen op 7: zoiets lukt alleen als je tot in iedere vezel de passie voelt. Anders zoek je beter iets anders. Thomas Meunier heeft vier vijfde van de cursus afgewerkt. Thomas was zeker geen slechte student, toch is hij niet afgestudeerd. ‘Ik ga het niet doen: ik wil mijn leven een andere richting in sturen’, zei hij. Oké, nu weet hij tenminste wat hij niet wil.

Wat ons enorm verrast heeft, is de snelheid waarmee onze studenten worden opgepikt door de clubs. Van de klas die in mei is afgestudeerd, zijn er al vijf aan de slag: Steven Defour bij KV Mechelen, Guillaume Gillet bij Anderlecht, Sébastien Pocognoli bij Union, Nicolas Lombaerts bij AA Gent en Thomas Vermaelen bij de nationale ploeg.

Kevin De Bruyne. © Getty

De andere cursisten waren erg onder de indruk van Thomas Vermaelen.

Van der Haegen: Zij niet alleen. De allereerste keer dat ze zelf een training moesten opstellen, met doelstellingen per oefening, hebben alle studenten mij met vragen bestookt, op één na. Thomas Vermaelen heb ik niet gehoord, maar na een maand leverde hij de perfecte sessie af. Ik kan hem zo in de syllabus steken.

Die wordt vroeg of laat bondscoach.

Van der Haegen: Hij heeft er het geknipte profiel voor: voorbeeldprof geweest, een harde werker die bij de grootste clubs speelde, door iedereen gerespecteerd om zijn perfectionisme en zijn gedrevenheid. Of Vermaelen ooit bondscoach wordt, hangt af van de omstandigheden, maar een toptrainer wordt hij in ieder geval. Of hij is het al.

Niet alleen spelers op het einde van hun carrière zijn volgden de cursus, ook twintigers als Youri Tielemans en Leandro Trossard.

Van der Haegen: Bij hen is het eerder uit interesse dan dat ze al concrete plannen hebben. Ze zijn natuurlijk nog jong, maar je ziet al wel de contouren van de trainer die zij later zullen worden. Youri Tielemans gaf een paar weken geleden training aan de beloften van Union. Youri is een teddybeer, hè, altijd enthousiast. Die jonge voetballers fleurden op, louter door zijn positieve vibe. Spelers hebben dat graag. Ze zijn natuurlijk ook onder de indruk van zijn carrière en van zijn reputatie. Dat geeft de Rode Duivels voorsprong op andere trainers.

Tielemans zei in Knack dat hij nooit, onder geen beding, trainer zou worden. Kevin De Bruyne trouwens ook.

Van der Haegen: Dat zeggen ze, ja, zolang ze zelf nog voetballen en het allemaal ver van hun bed lijkt. Neem Kevin De Bruyne. Over een jaar of vijf, zes stopt hij en zal hij misschien opnieuw verhuizen naar de regio Genk. Zijn zoontjes zullen beginnen te voetballen, bij Racing Genk wellicht. Wat gaat die club doen? Toch Kevin De Bruyne binnenhalen, zeker! Je kunt geen betere jeugdtrainer hebben, en als Kevin interesse heeft om betrokken te zijn bij de eerste ploeg, dan zal Racing Genk dat graag laten gebeuren.

Sommige spelers laten dat op zich afkomen, andere zijn het terrein al aan het aftasten. Axel Witsel wordt trainer, dat weet ik zeker. Dedryck Boyata ook.

Is het ook een manier om het zwarte gat te ontwijken?

Van der Haegen: Dat is niet de reden waarom de Rode Duivels aan de cursus begonnen, maar het zal hen inderdaad beschermen. Voetballers beëindigen hun eerste carrière wanneer ze nog jonge mannen zijn, vol dadendrang. Ze hebben zo veel geld dat ze niet meer hoeven te werken, maar ’s ochtends opstaan en geen doel hebben: dat valt tegen, hoor.

Raar dat Thibaut Courtois niet meedeed. Als er één geboren trainer bij de Rode

Duivels zit, is hij het.

Van der Haegen: Die heeft van in het begin de boot afgehouden: ‘Niks voor mij’, zei hij. Het zou me verbazen als Thibaut Courtois uit het voetbal verdwijnt, maar misschien ziet hij zijn toekomst op een hoger niveau. Thorgan Hazard heeft ook gepast, maar als we een cursus organiseren om technisch directeur te worden, zou hij direct inschrijven. De Gouden Generatie zal nog een stevige rol spelen in het Belgisch voetbal, let maar op.

Kris Van der Haegen

1964: geboren in Zottegem

2009: verantwoordelijke trainersopleidingen bij Voetbal Vlaanderen

2012: directeur trainersopleidingen Belgische Voetbalbond

2015: lid van het UEFA Jira Panel

2017: assistent bij de Red Flames

2018: scout nationale ploeg

2019: trainerscursus voor Rode Duivels start

2022: klas Rode Duivels studeert af

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content