Met vijf klassieke zeges behoort Philippe Gilbert tot de beste eendagsrenners van het peloton. Aan de vooravond van het Belgisch openingsweekend blikt zijn sportdirecteur en tweede vader Dirk De Wolf terug op de weg die de Ardennees heeft afgelegd van zijn profdebuut tot de wereldtop.
Meester in regelmaat
1 2 september 2003. De voor-laatste rit in de Ronde van de Toekomst. De 21-jarige neoprof Philippe Gilbert demarreert op het allerlaatste klimmetje met Egoi Martinez, leider in de stand. 250 meter voor de finish rijdt de Waal de Spanjaard kurkdroog uit het wiel. Zijn eerste profzege is een feit, nadat hij in eerdere etappes al een tweede, derde en vierde plaats behaalde.
Dirk De Wolf: “In de Tour de l’Avenir zag je dat Phil een renner zou worden die regelmaat in zijn seizoen kon leggen. Hij finishte geregeld bij de eerste vijf. Hij kon al op alle terreinen vrij goed zijn streng trekken. In die ronde leerde hij ook zelf al een finale te rijden. Dat heb je met toppers: ze laten zich direct gelden en moeten in hun carrière bijna nooit knechten. Iedereen begon toen Gilberts kwaliteiten naar waarde te schatten. Zo mocht hij na de Ronde van de Toekomst mee met de twaalf naar het WK in Hamilton, in een ploeg met toch een kanshebber als Peter Van Petegem.
“Het jaar daarvoor was Phil nochtans nog niet goed genoeg voor een Belgische ploeg. Niet iedereen scheen te geloven dat hij een topper was bij de jeugd. Ik zeg niet dat ze hem uit het oog verloren waren. Patrick Lefevere zeker niet. Christophe Sercu en Walter Planckaert ( toen aan het roer bij Lotto, nvdr) evenmin. Maar ze vonden Phil te duur. Als je vergelijkt met wat een neoprof nu verdient, vroeg hij nochtans bijna niets. Zo is hij uiteindelijk bij Française des Jeux beland. Een goeie keuze op het juiste moment. Was Phil in een Belgische ploeg prof geworden, dan hadden ze al in wedstrijden zoals de Brabantse Pijl een en ander van hem verwacht. Bij La Française kon hij in alle anonimiteit rustig groeien. Hij werd uitgespeeld in wedstrijden van tweede categorie en mocht tegelijk al eens proeven van de Dauphiné Libéré, Parijs-Tours en het WK.”
Herfstbloeier
S eptember 2004. Gilbert rijgt de podiumplaatsen aaneen. In Parijs-Brussel schiet hij in de slotkilometers net tekort tegen Nick Nuyens. De sluipschutter zal Gilbert vier dagen later opnieuw als enige te snel af zijn in de GP van Wallonië. Op de Citadel van Namen bengelen dikke tranen over Gilberts wangen. Maar later die maand smaakt hij dan toch de vreugde van een overwinning als eindlaureaat in de driedaagse rittenkoers Parijs-Corrèze.
De Wolf: “Die septembermaand was een voorbode van het fameuze najaar dat Phil de afgelopen seizoenen heeft neergezet. Hij slaagde er toen al in om in zijn prestaties één lijn te trekken. Hij plukte op dat moment de vruchten van de Ronde van Italië, de eerste grote ronde uit zijn carrière die hij eerder dat jaar had gereden. In die Giro leerde hij om drie weken te doseren, af te zien, op niveau te rijden. Hij is er fysiek sterker uit gekomen. In september kon je merken dat hij de koersen tot tweehonderd kilometer al in de benen had. En dat hij die wedstrijden in de komende jaren nog allemaal op zijn palmares zou schrijven. Maar ook dat hij het winnen op dat moment nog moest leren.”
Afwerker
1 9 februari 2005. De Ronde van de Haut-Var, een semiklassieker in de Provence. Dertig kilometer voor de finish verbrokkelt het peloton. Op de laatste helling blijft nog een zevental over, onder wie Davide Rebellin en David Moncoutié. Op de top versnelt Gilbert. Alleen Ruggero Marzoli en Cédric Vasseur kunnen volgen, maar in de spurt zijn ze geen partij voor de Luikenaar.
De Wolf: ” Phil zette daar weer een stap vooruit. Zijn doel dat jaar was wedstrijden winnen. Op parcoursen waar hij de vorige jaren nog leergeld moest betalen, begon hij nu ook te winnen. In de Haut-Var leverde hij het bewijs dat hij een koers kon afmaken. Dat was belangrijk voor de toekomst. De wetenschap dat als hij voor de eerste plaats sprintte met een klein groepje, dat hij dan ook de snelste was. Phil behaalde in zijn derde jaar vijf overwinningen. Hij won ook op verschillende momenten in het seizoen, waarmee hij weer zijn regelmaat toonde.
“De Ronde van de Haut-Var was het sleutelmoment in 2005. Dat is een wedstrijd zoals de Omloop Het Nieuwsblad, maar op een nog lastiger parcours. Vanaf dan wisten we: Gilbert kan ook lastige wedstrijden type Luik-Bastenaken-Luik of Amstel Gold Race aan. Het was toen duidelijk dat hij die trede ging nemen, alleen wisten we niet wanneer. Maar er was geen druk. Laat hem met zo veel panache de Haut-Var winnen in een Belgische ploeg en de druk zou al groter zijn geweest.”
Allrounder
2 006. In de Omloop Het Volk buit Gilbert optimaal het steekspel tussen Tom Boonen en Gert Steegmans uit. Hij rijdt solo naar zijn eerste grote voorjaarsoverwinning. In het najaar houdt hij Nuyens af van een derde zege op rij in de GP van Wallonië.
De Wolf: “De Omloop en de GP van Wallonië waren de twee belangrijke momenten in dat seizoen. In koersen van tweehonderd kilometer behoorde Phil toen bij de besten van het peloton, of toch zeker van zijn generatie. In die twee wedstrijden liet hij zien dat hij een finisher is. Ze zijn niet te vergelijken met de Ronde van Vlaanderen of Luik-Bastenaken-Luik. Maar een jonge coureur moet de Omloop rijden als was het de Ronde, en de GP van Wallonië als was het Luik-Bastenaken-Luik. Vergeet ook niet: twee jaar daarvoor werd Phil nog geklopt in wedstrijden als Parijs-Brussel of de GP van Wallonië. Maar in 2006 was hij 24 en beschikte hij stilaan over meer kracht.
“Aan die twee overwinningen kon je ook merken dat Gilbert zowel voor de kassei- als voor de Waalse klassiekers in de wieg was gelegd. Als je in alles goed bent, moet je proberen om overal te winnen, vind ik. We werken nu nog altijd op die manier. Hij hoeft de keuze niet te maken. Het is ook nu in 2011 weer de bedoeling dat Phil er staat van Milaan-Sanremo tot Luik-Bastenaken-Luik. Dat is niet simpel, maar wel ons doel.”
De koershongerige
2 2 juli 2007. Veertiende rit in de Tour. Een eind achter de bus en flirtend met de tijdsgrens bereikt Gilbert de top van het Plateau de Beille, aankomstplaats van een venijnige Pyreneeënetappe. Zijn maag en darmen liggen overhoop. Compleet leeg verschijnt hij de volgende dag niet meer aan de start.
De Wolf: ” Phil heeft dat seizoen veel te veel gereden. Dat was zijn eigen keuze: hij heeft altijd al veel willen koersen. In die Tour heeft hij dat cash betaald. Hij won in 2007 trouwens ook maar één koers, een rit in de Ronde van de Limousin. Een kopman die geen koersen wint: in een Belgische ploeg was dat een ramp geweest. Bij La Française viel dat gelukkig nog mee. Maar wij zijn toen wel tot de conclusie gekomen dat er iets moest veranderen. Phil is toen het belang beginnen in te zien van wedstrijden voor te bereiden op training in plaats van altijd maar te koersen om te koersen. Hij begreep dat hij in zijn wedstrijdprogramma meer moest selecteren.
“De Tour is nooit echt zijn ding geweest. Juli is van bij de junioren zijn minste maand. Dan heeft hij het meest last van zijn pollenallergie. De Tour brengt hem iedere keer weer met zijn voetjes op de grond. Ik herinner mij de rit naar Gap in 2006, waarin hij honderd kilometer in zijn eentje voor de bezemwagen reed, maar wel doorzette. Op zo’n moment moet je vechten tegen de klok, maar ook tegen jezelf. Daar kweek je dan karakter van, dat je in de toekomst kan gebruiken wanneer het een keer minder gaat.”
Monsieur panache
M aart 2008. In de Omloop Het Volk voert Gilbert een indrukwekkende solo op van vijftig kilometer, goed voor zijn tweede zege in de Belgische openingskoers. In Milaan-Sanremo staat hij voor het eerst op het podium van een grote klassieker, als derde. In oktober betreedt hij in Parijs-Tours het hoogste schavotje, nadat hij er in de finale als enige in slaagt de sprong naar vier vluchters te maken.
De Wolf: ” Phil is in 2008 helemaal doorgebroken. Zijn voorbereiding in de winter ervoor was perfect. Maar voor mij was het heel grote keerpunt het WK eind september 2007 in Stuttgart. Daar werd hij achtste, op zich goed. Maar hij kwam juist dat tikkeltje te kort om op die helling mee te springen met Paolo Bettini. Achteraf heb ik hem voor het eerst gezegd: ‘ Phil, je moet méér leren draaien of het zal moeilijk worden om grote wedstrijden te winnen.’ Hij was gewend om grote versnellingen te duwen. Maar vanaf dan is hij veel meer beginnen te trainen op een hoog omwentelingsritme. Hij laat nu op training die grote versnelling achterwege.
“Daar heeft hij in 2008 al onmiddellijk resultaat mee geboekt. De winnaar in hem was terug. Die solo in Het Volk: als je vijftig kilometer enkel maar groot duwt, dan haal je het niet, hoor. Op zulke momenten moet je ook kunnen draaien. Niet toevallig zette hij dat jaar ook de stap naar zijn eerste klassieke winst in Parijs-Tours. Mede door zijn leeftijd en ervaring kwam hij beter en beter uit de verf in wedstrijden van 250 kilometer. Dankzij zijn souplesse kon hij meer krachten sparen en is hij explosiever geworden in de finale.”
Puncher
5 april 2009. Eén minuut na de glorierijke aankomst van Stijn Devolder sprint Philippe Gilbert mee voor de dichtste ereplaatsen in de Ronde van Vlaanderen. Hij wordt derde, terwijl Vlaanderens Mooiste oorspronkelijk niet eens op zijn programma stond. Maar zijn nieuwe ploeg, Silence-Lotto, wilde dringend een aansprekend resultaat en had Gilbert in een vlaag van paniekvoetbal alsnog opgetrommeld.
De Wolf: “Had je me drie weken daarvoor gezegd dat hij derde zou worden in de Ronde en daarna ook nog vierde in de Amstel en Luik, dan had ik geantwoord: ‘Dat kan niet.’ Phil had opgegeven in Parijs-Nice met betonnen benen. Als je op dat moment in je voorbereiding te voet staat, is dat een slecht teken. We zijn dan beginnen te zoeken naar alle mogelijke oorzaken, tot zelfs de schoenplaatjes toe. Maar de kern van het probleem was dat hij toen nog niet volledig aanvaard was in de ploeg, denk ik. Als je ergens nieuw bent in een team, moet je je bewijzen. Zijn derde plaats in de Ronde van Vlaanderen was het omslagpunt. Daar toonde hij ook weer zijn gave om er in een moeilijke situatie toch te staan.
“Die weerbaarheid liet hij daarna ook in de Ronde van Italië zien. Een verschrikkelijk lastige Giro, waar hij na acht dagen meer goesting had om te stoppen dan om door te rijden. Maar dan won hij op een fantastische manier de voorlaatste rit in Anagni, zijn eerste zege voor Lotto. Een spurtje op een hellende aankomst. Opnieuw een déclic. Op dat moment kwam tevoorschijn: ‘Als de finish op een bergske ligt, dan is het bijna 95 procent zeker dat ik kan winnen.’ Op dat moment ontdekte Phil dat hij als puncher de top van de wereld is. Dat zou er nadien helemáál uitkomen. Eerst in het najaar, waar hij won zoals bij de nieuwelingen of de junioren, telkens topfavoriet zijnde: de Coppa Sabatini, Parijs-Tours, de Ronde van Piëmont en de Ronde van Lombardije. Dan ook vorig jaar, met winst in de Amstel Gold Race en de Ronde van Lombardije.”
Leider
3 0 augustus 2010. Met een verschroeiende demarrage stormt Gilbert op de korte slotklim in Málaga naar de ritzege in de Ronde van Spanje. Twee dagen voor het slot van de Vuelta voert hij een gelijkaardig nummer op in de straten van Toledo. Zijn dubbele ritwinst maakt hem topfavoriet voor het WK in Geelong, waar de finish voor hem echter drie kilometer te ver zal liggen.
De Wolf: “In de Vuelta stonden we er met een hecht blok. We hebben iedere dag veel gelachen, maar ook heel hard gewerkt. In elke ontsnapping hadden we iemand mee, we waren een van de beste ploegen in die ronde. Daar zag je dat Philippe een echte leider is geworden. Hij is de man die de lijnen uitzet bij Omega Pharma – Lotto. Dat is het verschil met de beginmaanden van 2009.
“De basis voor zijn najaar legde Phil de voorbije twee seizoenen in juli op trainingskamp in Livigno ( aan de Italiaans-Zwitserse grens, nvdr). In 2009 alleen in het gezelschap van Christophe Brandt. Vorig jaar samen met zes ploegmaats, onder wie zijn zogezegde aartsvijand Greg Van Avermaet en de zogezegd ambetante Jan Bakelants. Ze beklommen samen de cols: de Stelvio, de Gavia, noem maar op. Niet om elkaar eraf te rijden, maar om elkaar beter te maken. Ik zag daar al dat het snor zat voor het najaar. Dat trainingskamp heeft als een teambuilding gewerkt. Wat dan in de Vuelta is gebleken.
“Op het WK wordt Phil geklopt, ja. Te impulsief gekoerst, zegt men. Maar hij mag voor mij goed agressief blijven koersen. Het belangrijkste is dat hij er staat wanneer hij er moet staan. Het zijn alleen maar minieme dinkskes die we nu nog kunnen verbeteren. Zo blijft Phil straks weg uit Parijs-Nice. Dat is een koers voor de mannen van de Tour geworden. In Tirreno-Adriatico kan Gilbert koersen met minder druk. Het voordeel is ook dat hij er de concurrentie aan het werk zal zien die hij daarna in de klassiekers moet verslaan.”
DOOR BENEDICT VANCLOOSTER
“Het is in 2011 weer de bedoeling dat Phil er staat van Milaan-Sanremo tot Luik-Bastenaken-Luik.”
“Ik herinner mij een rit in de Tour waarin hij honderd kilometer in zijn eentje voor de bezemwagen reed, maar wel doorzette.”
