De laatste kans van Oranje
Het moest een gemeenschappelijk project worden, maar werelden van verschil liggen er tussen Polen en Oekraïne, die ieder op zijn manier het EK als katalysator willen gebruiken om zich te profileren. Terwijl de Poolse economie groeit en het land een nieuwe dynamiek gaf, blijft Oekraïne een natie zonder toekomstbeeld. Een kwart van de gezinnen leeft onder de armoedegrens en het constante rumoer rond de opgesloten oppositieleidster Joelija Timosjenko, de Jeanne d’Arc van de 21e eeuw, verdrong het sportieve naar de achtergrond. De dreigende boycot van tal van staatshoofden en de aanzwellende verhalen over de schending van de mensenrechten brachten schade toe aan een land waar de president, Viktor Janoekovitsj, een muur heeft opgetrokken tussen zichzelf en het volk.
Sportfunctionarissen verschuilen zich bij dat soort heikele thema’s doorgaans achter een geslepen retoriek, maar UEFA-voorzitter Michel Platini liet horen dat hij zich nooit in politieke of religieuze belangen zal mengen. Dat is een vreemd pragmatisme want sport heeft uiteindelijk een maatschappelijk draagvlak. Veel beter dan de Oekraïense voetbalbond te beschermen had de Fransman eraan gedaan om krachtige taal te spreken over de mistoestanden die er in dit land zijn. Door zich op te sluiten in de wereld van het voetbal en de ogen te sluiten miste Platini de kans om de democratie in Oekraïne een voorzet te geven. Dan deed de internationale ijshockeybond het anders. Met het oog op het WK van 2014 in Wit-Rusland verplichtte die dictator Alek-sandrLoekasjenko twee prominente dissidenten vrij te laten.
Vrij en blij willen Polen en Oekraïne zich de komende drie weken aan de hele wereld presenteren. Het doet denken aan Zuid-Afrika, dat voor het WK in de grootsteden alle bedelaars uit het straatbeeld veegde; ze werden gedeporteerd naar het platteland, als paria’s van de maatschappij. In Polen en vooral Oekraïne zullen de aftandse appartementsblokken, het rauwe symbool van het communistisch tijdperk, aan het zicht worden onttrokken en veel protest was er in Oekraïne toen daar de straathonden, die de grootsteden overwoekeren, werden gedood. Ze aten van giftig vlees en stierven kermend van de pijn, terwijl schoolkinderen passeerden.
Over niets van dit alles zal nog worden gesproken als het EK vrijdag in Warschau wordt afgetrapt. Innovaties zijn op zo’n toernooi zeldzaam en die moeten ook nu niet worden verwacht. Het komt eropaan de batterijen na zo’n slopend seizoen weer op te laden en de lichamelijke maar vooral geestelijke vermoeidheid te bannen. Clubs spelen steeds meer wedstrijden, vooral Barcelona werkte de voorbije maanden een marathonprogramma af. Met niet alleen een overvloed aan wedstrijden, maar vooral ook enkele slopende intercontinentale trips. Steeds meer groeien topvoetballers uit tot robots. Vooral voor Spanje is het de vraag hoe dat zich in het EK gaat uitwerken.
Naast titelverdediger Spanje horen Duitsland en Nederland bij de favorieten voor het EK. Maar iedere ploeg heeft zijn specifieke problemen. De Duitse bondscoach Joachim Löw moet het geknakte moreel van de spelers van Bayern München, die naast drie prijzen grepen, weer opkrikken. De Mannschaft pakte in de voorbereiding niet bepaald uit met oogstrelend voetbal en hier en daar steeg er al wat gemor op. Ondanks de vlotte 6-0overwinning tegen Noord-Ierland verliep de aanloop van Nederland naar dit EK allesbehalve rimpelloos. Oranje krijgt een laatste kans om met deze generatie van voetballers een prijs te pakken, maar de verdediging oogt allesbehalve honkvast en niet duidelijk lijkt het waar bondscoach Bert van Marwijk naartoe wil. Stelt hij de topschutters van Engeland en Duitsland, Robin van Persie en Klaas-Jan Huntelaar, samen op, speelt hij met een of twee controlerende middenvelders? Het door Johan Cruijff aangevoerde leger van analisten moeit er zich mee en trekt als het ware het hele volk mee.
Dat gaat zo in Nederland waar de Oranjekoorts dezer dagen een nieuwe opstoot bereikte. En oranje kleurt straks ook de Belgische competitie met zes Nederlandse trainers op de bank. En met John van den Brom en Ron Jans als nieuwe evangelisten van het attractieve voetbal. Benieuwd in hoeverre die avontuurlijke inslag straks overeind blijft als de prestaties niet volgen.
Jacques Sys is vanaf 9 juli terug met zijn vlog op sportmagazine.be
Beluister Jacques Sys elke maandag om
9.30 uur in Lilaleen op Joe FM
DOOR JACQUES SYS
Topvoetballers worden robots.
