Johan Staes

‘Problemen pas oplossen als ze zich stellen? Er is geen tijd te verliezen in de Vlaamse ouderenzorg’

Johan Staes Gedelegeerd bestuurder van het Vlaams Onafhankelijk Zorgnetwerk (VLOZO)

‘Er wacht de nieuwe minister van Welzijn moeilijke opdracht maar geen ‘mission impossible’, indien zij haar prioriteiten op een rijtje heeft en de juiste keuzes maakt’, schrijft Johan Staes van VLOZO.

Habemus minister! Viceminister-president Hilde Crevits is de nieuwe Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid, en Gezin in opvolging van haar partijgenoot, Wouter Beke. ‘De sector van nooit genoeg’, is nu de hare tot de zomer van 2024. Een moeilijke opdracht maar geen ‘mission impossible’, indien zij haar prioriteiten op een rijtje heeft en de juiste keuzes maakt.

Minister Crevits moet niet eens zo ver zoeken naar inspiratie voor een concrete aanpak. Jean-Luc Dehaene, voorman van de Vlaamse christendemocraten in de jaren negentig van de vorige, kan in deze vanuit het graf immers nog steeds een rol opnemen als ervaren gids.

“Je moet de problemen pas oplossen als ze zich stellen”.

Wel, de problemen stellen zich vandaag acuut in de Vlaamse ouderenzorg. Sinds de eerste ‘babyboomers’ in 2010 de pensioengerechtigde leeftijd bereikten, neemt de vraag van zorgbehoevende ouderen naar kwaliteitsvolle zorg op maat in eigen thuis, in een assistentiewoning of in een woonzorgcentrum stelselmatig toe. Zo ook met de uitstroom van de meest ervaren zorgmedewerkers die nu ook de pensioengerechtigde leeftijd bereiken.

Dit blijft niet zonder gevolgen. De zorgkwaliteit staat onder druk omwille van veranderende noden en wensen van een nieuwe generatie ouderen. We worden geconfronteerd met een personeelstekort dat de zorgcontinuïteit in gedrang brengt. En de kost van de ouderenzorg neemt toe voor zowel de individuele oudere als de Vlaamse belastingbetaler.  

Dringend tijd voor oplossingen vandaag, maar ook naar de toekomst toe om een escalatie van deze structurele problemen aan te pakken en te voorkomen. Geen woorden dus, maar een realistisch en pragmatisch langetermijnbeleid rond ouderenzorg waarin het welzijn van de ouderen, niet de voorziening of de medewerkers, centraal staan. ‘Business as usual’ is echt geen optie meer.

Vanaf 31 mei bespreekt het Vlaams Parlement het voorstel van de Vlaamse regering voor een nieuw Vlaams ouderenbeleidsplan dat nog door Wouter Beke werd opgesteld. Dit plan is het antwoord van deze Vlaamse Regering op de hierboven geschetste uitdagingen. Het is echter ruim onvoldoende. Niet enkel ik zeg dit. Ook de Vlaamse Raad voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, deelt deze visie. Dit document is alles behalve een coherent plan en laat zich vooral lezen als een weinig begeesterende inventaris van reeds lopende, vaak niet geëvalueerde, initiatieven zonder langetermijnvisie of een budgettair kader.

Dit kan én moet beter. Ik hoop dan ook dat Hilde Crevits de komende twee jaar zal gebruiken om een aantal zeer voorspelbare problemen van morgen vandaag nog oplost door ze te voorkomen. Vlaanderen heeft nood aan een ‘masterplan ouderenzorg’. Een globale visie zonder taboes, tot stand gekomen na overleg met alle betrokken stakeholders, over hoe de Vlaamse ouderenzorg moet evolueren om tegemoet te komen aan de veranderende demografie en de daaraan verbonden uitdagingen. In dit masterplan moet innovatie een centrale rol spelen. Innovatie in al zijn vormen moet door deze en toekomstige Vlaamse regeringen aangemoedigd, ondersteund, geëvalueerd en breed uitgerold worden in de ouderenzorg.

Bovenaan de agenda van problemen die zich vandaag stellen, staat de kwaliteit van de zorg en het tekort aan professionals in de zorg. Wat kwaliteit betreft kijk ik met ongeduld uit naar een eerste draft van een nieuw Vlaams decreet dat de contouren schetst van het toekomstig kwaliteitsbeleid in welzijn en zorg. Wouter Beke beloofde dat alle stakeholders betrokken zouden worden bij de opmaak van dit decreet en de uitvoeringsbesluiten. Ik ga er dan ook van uit dat minister Crevits zich aan deze belofte van haar voorganger zal houden.

Kwaliteitsvolle ouderenzorg is natuurlijk onmogelijk zonder voldoende gemotiveerd zorgpersoneel. En laat dat vandaag nu net een probleem zijn. Personeelsschaarste in de zorg evolueerde de afgelopen jaren naar een personeelstekort. De minister, in samenspraak met de federale overheid die ook betrokken is, moet wat mij betreft onmiddellijk inzetten op een hervorming van het KB 78 en een verdere flexibilisering van de personeelsnormen in de ouderenzorg. Zo kan een grotere en snellere stroom van potentiële zorgmedewerkers richting de Vlaamse ouderenzorg georganiseerd en gefinancierd worden.

Er zijn acute problemen, zware uitdagingen naar de toekomst toe en de tijd dringt. Een succesvolle aanpak van dit alles valt of staat met geloofwaardigheid. Hilde Crevits heeft die geloofwaardigheid. Ze heeft de jarenlange ervaring en ze kan voldoende politiek gewicht in de schaal werpen om in samenspraak met iedereen die betrokken is in de Vlaamse ouderenzorg naar concrete resultaten toe te werken.  Ik roep haar dan ook op om al deze betrokkenen, die allemaal unieke positieve bijdragen leveren aan de Vlaamse ouderenzorg, op gelijke voet te betrekken bij haar beleid. Verschillende standpunten, ideologieën of rechtspersoonlijkheden staan een gezamenlijke doelstelling niet in de weg. Laat ons samen kwaliteitsvolle en betaalbare ouderenzorg organiseren van en voor de ouderen.

Johan Staes is gedelegeerd Bestuurder van het Vlaams Onafhankelijk Zorgnetwerk (VLOZO) de koepelorganisatie van de zorgondernemers in Vlaanderen. VLOZO vertegenwoordigt 220 woonzorgcentra, assistentiewoningen, centra voor kortverblijf, centra voor herstelverblijf en centra voor dagverzorging.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content