Vlinks

‘Opvolger van kamperen aan de schoolpoort? Resultaat van die loterij is een kloof tussen beloften en realiteit’

Vlinks Vlinks streeft naar een sociaal, rechtvaardig en inclusief Vlaanderen met maximale autonomie.

‘Het zo (terecht) geprezen mentaal welzijn als fundament voor een inclusief Vlaanderen is ver weg’, schrijft Johan Velghe van Vlinks over de stresserende en ontgoochelende aanmeldprocedure voor het middelbaar onderwijs in Aalst. ‘De beste schoolkeuze wordt gereduceerd tot een gunst van een computer. Andermaal worden ‘winnaars en losers’ gecreëerd.’

De opvolger van het kamperen aan de schoolpoort van eigen keuze kreeg een al even frustrerende en chaotische opvolger: het toevalsnummer of weigering. De leerlingen die de overgang maken van het basisonderwijs naar het secundair zijn in een zeventigtal Vlaamse gemeenten en steden met al dan niet capaciteitstekort in bepaalde studierichtingen voor hun schoolkeuze aangewezen op de grillen van het lot, in casu die van een computeralgoritme. De organisatoren hiervan, de Lokale Overlegplatformen (LOP) voegen er in ware loterijstijl aan toe: ‘onder toezicht van een gerechtsdeurwaarder’.

Ada (12) heeft haar zes jaar basisonderwijs, in een en dezelfde school, er bijna opzitten. Haar voorkeur en die van haar ouders gaat naar een continue schoolgang vanaf 1 september eerstkomend in de secundaire bovenbouw van dezelfde schoolinstelling.

Ada is allerminst een fictieve naam. De absurditeit van de weigering door het Aalsters LOP-systeem om het ASO aan te vatten in haar vertrouwde omgeving maakt haar en haar ouders boos. Meer dan kwaad over het niet opnemen van het criterium ‘nabijheid’ in het computeralgoritme, groeit het gevoel van machteloosheid wanneer ook de opgelegde tweede en derde schoolkeuze binnen de Aalsterse stadsgrenzen op weigeringen botsten.

Rest de verwijzing naar wachtlijsten. Dat kan zorgen van bij de aanvang van de procedure voor ruim schoolvijf maanden stress bovenop de gebruikelijke heisa in een gezin met twee kinderen van 12 en 10 jaar om alles (schooluren, sportbeleving, muziek- en woordkunstlessen) samen met de ouderlijke beroepsbezigheden in goede banen te leiden. Stress in plaats van de vrije schoolkeuze van de ouders.

Zeven jaar eerder maakten Ada’s ouders bewust de keuze om een woning te renoveren op 7 km van het Aalsters stadscentrum en op 500 meter van de school waar Ada eind juni haar lagere schooljaren beëindigt. Geen files en fijn stofvervuiling op de dagelijkse pendel naar het stadscentrum, geen gedoe met de rijtijden en met het abonnement van De Lijn, veiligheid van de nabijheid, degelijke reputatie van de onderwijsinstelling,… 36 leerlingen tellen de twee laatstejaarsklassen van het basisonderwijs. De secundaire bovenbouw biedt een capaciteit van 205 ASO-leerlingen voor het schooljaar 2023-24. Ruimte te over voor een instroom vanuit die gemeenten in de ruime regio die over geen aanbod aan secundair onderwijs beschikken.

Een competitie van ‘eigen kinderen eerst’ is hier niet aan de orde, gelet op de verhouding 36/205. Een computeralgoritme neemt het over van de ratio en het LOP blijft op de plaats rust staat met de verwijzing naar een reeks data in mei, juni en per 1 september. De hele carrousel werd in gang getrokken met een infomoment, bezoeken aan scholen in de stadsomschrijving Aalst – geen mogelijkheid om bijvoorbeeld een tweede of derde keuze in Dendermonde (ook 7 km) aan te stippen zonder dubbel aan te melden –  inschrijving en het op 2 mei ll. ontvangen weigeringsverdict. De woordkeuze is overigens bijzonder negatief: weigering. Bezwaarlijk bevorderlijk voor het mentaal welzijn van een twaalfjarige.

‘Het is een spelletje. Moet ik nu naar de (Monopoly-)gevangenis?’, zucht Ada met recent ontdekt cynisme. ‘Wat gaat dit met mij doen? Nog tot 1 september onzekerheid om dan toch nog op een school te belanden waar ik niet naar uitkijk en waar ik zo snel mogelijk weg zal willen?’

Een Brugs schooldirecteur had het eeft het over een ‘onmenselijk inschrijvingsdecreet’ en over ‘huilende ouders’.

Het zo (terecht) geprezen mentaal welzijn als fundament voor een inclusief Vlaanderen is ver weg.

Het LOP-Aalst verspreidde een hoera-mededeling over de toewijzing van de eerste voorkeurschool aan 92 procent  van de aangemeldingen. Schepen van Onderwijs Karim Van Overmeire (N-VA) deelt het hoerageroep niet. De werking van het overlegplatform (schooldirecties,…) valt niet onder de bevoegdheid van het stadsbestuur. ‘Het probleem is dat velen nu in onzekerheid leven en dat ze zelf geen initiatief kunnen nemen om iets aan hun situatie te veranderen’.

Een computersysteem beslist voor de mensen, terwijl de parameters ook nog eens jaar na jaar kunnen wijzigen. De procedure is niet alleen omslachtig, tijdrovend en stressverwekkend. Het resultaat van de loterij is een kloof tussen beloften en realiteit. De voordelen van een nabije school zijn quantité négligable. De grenzen van de schoolkeuzes zijn strikt beperkt tot het stadsgrondgebied, en dan maar pleiten voor meer gemeentefusies… Het betrokken kind wordt behandeld als een weg te knippen aanhangsel van een procedure, terwijl een aantal ouders gestraft worden met onzekerheid. De beste schoolkeuze gereduceerd tot een gunst van een computer. Andermaal worden ‘winnaars en losers’ gecreëerd.

In een inclusief Vlaanderen is onderwijs het fundament. Niet alleen de inschrijvingsprocedure is gammel. Het recent stevig debat in het Vlaams Parlement over de lege brooddozen toonde aan dat niet alle beleidsvoerders ervan overtuigd zijn dat ‘inclusief’ niet rijmt met een percentage ‘restafval’.

Er dient per direct werk gemaakt van een oplossing voor de manke inschrijvingsprocedure voor de overgang van basis- naar secundair onderwijs. Bijvoorbeeld de timing van de opeenvolgende stappen strakker maken en aan ouders van kinderen die een tweede of derde schoolkeuze computergewijs toegewezen krijgen of een weigering – een slecht lotje – in de mailbox kregen, meteen bijstand bieden en niet langer verwijzen naar nog komende proceduredata.

Het zou een begin zijn, en het mentale welzijn ten goede komen.

Johan Velghe is woordvoerder van Vlinks.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content