‘In tegenstelling tot Liz Truss lijkt Rishi Sunak te kiezen voor vriendschap met Frankrijk’

De economie en de oorlog leren de Britten dat ze niet met de rug naar Europa kunnen leven. Beter vrienden dan vijanden.

Zou er sprake zijn van wat Britten zo mooi een bromance noemen tussen het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk? Zou dat zes jaar na het referendum over de Brexit eindelijk ook het begin kunnen zijn van toenadering tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie? Sinds het aantreden van Rishi Sunak als premier in Downing Street zijn er tekenen die daarop wijzen. Zijn voorgangster Liz Truss wist niet zeker of Frankrijk een vriend of een vijand was. Sunak lijkt voor vriendschap te hebben gekozen.

De situatie laat hem ook weinig keuze. De Britse economie is in vrije val. Het Office for Budget Responsability in Londen becijferde dat de levensstandaard in het land over de volgende twee jaar met zeven procent zal dalen. Sunak legde een pakket van 55 miljard pond aan belastingverhogingen en besparingen op tafel, waarbij de gezondheidszorg en het onderwijs voorlopig buiten schot blijven. Hij wil de nieuwe tory-kiezers in het armere noorden van het land voor zijn partij aan boord houden. Die hebben nog maar weinig gezien van alles wat Boris Johnson hen in 2019 had beloofd.

Ook Sunak zal het niet toegeven, maar alle ellende heeft zeker voor een deel met de Brexit te maken.

Ook Sunak zal het niet toegeven, maar alle ellende heeft zeker voor een deel met de Brexit te maken. Om de relatie met Europa en tegelijk ook met de Verenigde Staten te verbeteren, is een oplossing nodig voor het protocol over Noord-Ierland in het Brexitakkoord. Omdat een ‘harde’ grens – dus met douanecontroles – tussen het Britse Noord-Ierland en de Ierse republiek tot nieuw geweld zou kunnen leiden, werd beslist dat Noord-Ierland bij de Europese interne markt blijft. De Britten willen die speciale status van Noord-Ierland opheffen, al lijkt Sunak daar nu wel ernstig over te willen onderhandelen. Hij beloofde de Amerikaanse president Joe Biden alvast een oplossing tegen de lente van volgend jaar, als de 25e verjaardag van het Goedevrijdagakkoord wordt gevierd, dat toen een einde maakte aan het geweld in Noord-Ierland.

Het Noord-Ierse protocol is de olifant in de kamer. Maar als de Britten en de Europeanen weer met elkaar praten, heeft dat ook met Vladimir Poetin te maken. De oorlog in Oekraïne maakt samenwerken noodzakelijk. Hoewel de Brexitgeest in Londen bijlange niet dood is, zou het helpen als de Britten inzien dat de Unie van 27 Europese landen belangrijk is, ook als het om de oorlog gaat. Sunak mag proberen om afzonderlijke afspraken met Frankrijk te maken, Emmanuel Macron zal Brussel niet snel loslaten.