‘Het heeft me twee decennia gekost om de balans tussen mijn twee identiteiten te vinden’

Als Belg met Pakistaanse roots groeide ik op in een witte en rechtse stad. Ik heb altijd geworsteld met mijn identiteit. Het voelde alsof ik een puzzelstuk was dat wachtte om vervolledigd te worden. Helaas is de realiteit altijd harder en heeft het meer dan twee decennia geduurd om de balans te kunnen vinden.

Als ik in België ben, merk ik hoe neerbuigend er naar mij gekeken wordt als ik de bakker binnenstap. ‘Ze spreekt vlot Vlaams’, is de eerste zin die ik te horen krijg. Als ik in Pakistan ben, merk ik hoe mensen naar me opkijken. ‘Ze komt uit Europa en heeft waarschijnlijk veel geld op zak’, is het eerste wat mensen tegen elkaar fluisteren.

Tijdens mijn jeugd waren mijn dromen seculier, maar het kader waarin ik opgroeide was traditionalistisch. Tegenwoordig is inclusieve communicatie een trend in Vlaanderen, maar dat was lang anders. Ik voelde me erg losgekoppeld van de Vlaamse cultuur, was de enige moslima op school en had een afkeer van Pakistan.

De vraag is: worstelt enkel de derde generatie van Belgen met Pakistaanse roots met een identiteitscrisis? Ik geloof van niet.

We gaan terug naar het jaar 1947. Na de koloniale overheersing door de Britten werd het Indiase subcontinent opgedeeld in Pakistan en India. Die opsplitsing was een poging om de bijna 280 miljoen hindoes en ongeveer 40 miljoen moslims een eigen thuisland te geven: moslims in Pakistan, hindoes in India.

Mijn grootmoeder werd geboren in India, maar leeft nu in Pakistan. Ze hoorde bij de lichting islamitische vluchtelingen die naar Pakistan emigreerden. Elke Pakistaanse familie heeft een soortgelijk scheidingsverhaal en geen enkel daarvan eindigt goed. Dat laatste geldt ook voor Zuid-Aziaten in India en Bangladesh.

Hoewel de opdeling tot een van de grootste migratiegolven van de twintigste eeuw heeft geleid en de gevolgen ervan nog steeds doorwerken, hebben de Pakistaanse en Zuid-Aziatische media zich altijd terughoudend opgesteld. Ook vandaag is er weinig debat over.

Mijn grootmoeder vertelt me verhalen over de tijd van de opdeling. Het is erg aangrijpend om haar te horen praten over intergenerationele trauma’s en de langdurige impact die de Britse acties hebben gehad op de Pakistanen. Mijn moeder is getraumatiseerd. Ik ben getraumatiseerd. Ik hoop dat mijn kind het niet meer zal zijn.