‘Er is geen alternatief voor prins Charles. Zoveel heeft Elizabeth duidelijk gemaakt’

Deze column van Lia Van Bekhoven publiceerden we naar aanleiding van het 70-jarige jubileum van Queen Elizabeth.

‘Afgelopen weekend was een long goodbye aan de bewoonster van Buckingham Palace en een hello aan de troonopvolger. De festiviteiten hielpen de harde randjes bijschaven van de overgang’, schrijft Lia Van Bekhoven vanuit Londen  over het platina jubileum van Queen Elizabeth.

Ik heb geprobeerd het uit te leggen, uitleggen is mijn vak, maar heb zelf nog steeds moeite te geloven dat iemand, ergens bedacht dat het een prima idee was om 400 drones in de donkere lucht boven Buckingham Palace een afbeelding neer te laten zetten van een corgi. Dat beeld van het favoriete merk hond van het staatshoofd, was voor mij de opsomming van het jubileum weekend van de Britse monarch dat even maf als magnifiek was. ‘Baffling, bonkers and brilliant’, hoorde ik een Britse commentator zeggen.

Het was zeker door en door Brits. Van de marcherende legerregimenten, een en al gouddraad, rode uniformen en dodelijke ernst onder de berenmutsen, tot de royals op het paleiselijk balkon, bevestigend in hun perfecte elegantie dat dergelijke evenementen op de eerste plaats een modeshow zijn. Bij gebrek aan familieruzies (Harry en Meghan hielden zich zo ver van het voetlicht dat je een verrekijker nodig had om ze te zien), moesten de kwantiteitsbladen het doen met de fotogenieke show die de zich doodvervelende, vier-jarige bekkentrekkende prins Louis opleverde. De enige andere rebellie kwam van de koningsgezinde massa die van achter de dranghekken zijn premier, gekleed in een ongemakkelijk zittend jacquet, uitfloot toen Johnson de trappen opliep van de kathedraal van Sint Paul.

Hoe Brits wil je het hebben? De Queen die Beertje Paddington ontvangt op Buckingham Palace? Check. Het onkreukbare staatshoofd dat de openingsdeun speelt van We Will Rock You op haar theeservies? Check.

Het platina jubileum weekend deed me denken aan een andere tijd. Aan een periode waarin het Britse nationaal zelfvertrouwen groter was, en de onderlinge verdeeldheid kleiner, en waarin de Britten de wereld presenteerden op hun flair, zelfspot, creativiteit en technologische innovatie. Eigenschappen die volop voorradig waren bij de Olympische Spelen van 2012 in Londen. En vooral in de openingsceremonie waar de Queen zich ontpopte als Bond Girl. Die Spelen waren, achteraf gezien, een raam op een land dat voor de opkomst van de brexit en het populisme opener was, en beter in zijn vel zat.

Dit jubileum was succesvoller dan de vorigen. Ik herinner me de zilveren, gouden en diamanten varianten, de een vager dan de ander, maar geen was zo perfect georganiseerd en uitgevoerd als deze. ‘Als we dan toch een koningshuis moeten hebben’, appte een kennis uit Utrecht die vier dagen voor de BBC gezeten had, ‘dan graag een zoals het Britse’. Nergens doen ze pracht en praal beter.

Dit jubileum was overigens geen bevestiging van de monarchie. Het stond in het teken van de persoon Elizabeth, het vierde haar vooroorlogse waarden van plichtsbesef, discipline, bescheidenheid en kalmte . Het staatshoofd was altijd geliefder dan het instituut. Het Britse koningshuis is veel minder populair nu, dan het tien jaar geleden was. Maar zelfs Britten die onverschillig staan tegenover het Huis van Windsor lopen hun voordeur uit voor een straatfeest met rood-wit-blauwe vlaggen als het om de Queen te doen is.

Wat het jubileum ook deed, was de onderdanen voorbereiden op het onvermijdelijke, post-Elizabethaanse tijdperk. Afgelopen weekeinde was een long goodbye aan de bewoonster van Buckingham Palace en een hello aan de troonopvolger. De festiviteiten hielpen de harde randjes bijschaven van de overgang. De queen, behept met ‘periodieke mobiliteitsproblemen’, was vaker niet dan wel bij de feestelijkheden. In haar plaats nam Charles het roer over. Wen er maar aan, was de boodschap. Ook in dat opzicht is het platina jubileum geslaagd. Er wordt nauwelijks meer gesproken over het overslaan van een generatie en een snelle promotie van prins William.

Er is geen alternatief voor prins Charles. Zoveel heeft Elizabeth duidelijk gemaakt. Zoals er ook geen twijfel meer bestaat over wat ze in haar baksteen-achtige handtassen heeft zitten.