Hubert van Humbeeck

‘Duitsland wordt afhankelijk van landen die het met de vinger wees’

Was Duitsland strategisch naïef toen het zo afhankelijk werd van gas uit Rusland? Bijlange niet alle lidstaten van de Europese Unie zijn bereid om Berlijn nu snel uit de nood te helpen, schrijft Hubert van Humbeeck.

Het zijn trieste dagen voor bondskanselier Olaf Scholz. Vorige week overleed het Duitse voetbalicoon en zijn goede vriend Uwe Seeler. Uns Uwe maakte Hamburger SV kampioen, de club uit de stad waarvan Scholz burgemeester was. Hij speelde 72 keer voor de Duitse Mannschaft, waarvoor hij 43 doelpunten maakte. Vervolgens viel het plan van de Europese Commissie om komende winter in de Unie 15 procent minder gas te verbruiken in meerdere lidstaten op een koude steen. Duitsland is, zoals bekend, erg afhankelijk van de levering van gas uit Rusland. Het rantsoenplan van de Commissie lijkt op de maat van Duitsland gesneden, maar het kan best dat Berlijn dit keer zijn zin niet krijgt.

Duitsland wordt afhankelijk van landen die het met de vinger wees.

De krant Frankfurter Allgemeine Zeitung publiceerde vorige week een opinieartikel van Scholz, waarin hij pleit voor een sterker Europa tegen de dreiging uit Rusland. Hij wil in Brussel voorstellen op tafel leggen voor een nauwere samenwerking op het vlak van migratie, defensie en technologische ontwikkeling. Als Europa geopolitiek weer een rol van betekenis wil spelen, moet ook het nationale veto op het vlak van de buitenlandse politiek op de schop. Niet alleen de gebruikelijke dwarsliggers Polen en Hongarije vinden het geen goed idee om de Unie op dat terrein bij gekwalificeerde meerderheid te laten beslissen. Ook Frankrijk heeft alsnog weinig zin om zijn vetorecht op te geven als het om internationale politiek gaat.

Scholz meent het ongetwijfeld goed. Bijna iedereen is zich bewust van de noodzaak om de werking van de Unie te hervormen voor er van een verdere uitbreiding, met bijvoorbeeld een land als Oekraïne, sprake kan zijn. Alleen klinkt het pleidooi van de Duitser op dit moment nogal opportunistisch. Vooral zuidelijk Europa verzet zich tegen het Europese rantsoenplan. Spanje en Portugal zijn niet afhankelijk van gas uit Rusland en snappen niet hoe het Duitsland zou helpen als zij minder verbruiken. Zeker Griekenland herinnert zich levendig hoe het hardvochtige Duitsland hen enkele jaren geleden tijdens de financiële crisis dwong om te besparen. Hongarije speelt al helemaal cavalier seul. Het onderhandelde vorige week in Moskou over extra leveringen van energie voor zichzelf. Dat is precies wat Moskou wil: de Unie verder uit elkaar spelen.

Spanje en Portugal snappen niet hoe het Duitsland zou helpen als zij minder gas verbruiken.

De oorlog in Oekraïne sijpelt zo langzaam diep in onze samenlevingen door. De gascrisis dreigt voor Europa gevaarlijker te worden dan de migratiecrisis in 2015. Het machtige Duitsland belandt in de weinig comfortabele situatie dat het afhankelijk is van landen die het tot voor kort met de vinger wees. Het land wordt nu een grote dosis strategische naïviteit verweten. Het liet zich met veel goedkope energie en werkkracht in slaap wiegen. Het stapte uit de kernenergie en boorde zijn eigen gasreserve niet aan, omdat daarbij een techniek zou worden gebruikt die het milieu kan schaden. Uwe Seeler was gewoon iemand zoals wij, wist Olaf Scholz vorige week nog, hij had alleen meer succes. Daarvan kan hij nu zelf een beetje gebruiken.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content