Zon en wind, minder groen dan ze lijken (Liesbeth Homans)

Dat we moeten streven naar hernieuwbare energie ligt voor de hand, maar het steunmechanisme bevat vandaag een aantal fouten dat ervoor zorgt dat onze gezinnen en bedrijven disproportioneel het gelag betalen.

De N-VA pleit voor eindigheid van de maatregelen, een rechtstreekse regeling met de producent en een integratie van álle efficiënte technologieën om te voorkomen dat onze energiefacturen nog verder exploderen.

Na het in de hemel prijzen van de zonne-energie (die vandaag goed is voor minder dan 20 procent van de opgewekte hernieuwbare energie maar wel met het merendeel van de subsidie gaat lopen), is het vandaag helemaal ‘in’ om de kaart van de windenergie te trekken. Zo mikt Vlaams minister van Energie Freya Van den Bossche (sp.a) op vijfhonderd windmolens tegen 2020. Daarmee zou Vlaanderen zijn volledige capaciteit voor windenergie – die om geografische redenen eerder beperkt is – uitputten. Een mooie doelstelling, maar het kostenplaatje zal helaas niet min zijn en de gevolgen voor de factuur van de consument navenant. Om grote prijsstijgingen te vermijden, moeten we daarom in de eerste plaats de steun voor groenestroomcertificaten eindig maken. Heel wat windmolens die nu draaien, zijn tegen 2020 terugverdiend, maar worden ook nadien nog verder gesubsidieerd via de groene stroomcertificaten. En dit bovenop de verkoopsopbrengst van de elektriciteit.

Emoties
Dat is niet langer verdedigbaar. Indien die steun na afschrijving zou stoppen, kunnen we jaarlijks al snel 50 miljoen euro op onze factuur besparen. Alleen zo kun je investering van om en bij de 147 miljoen euro voor nieuwe windmolens min of meer dragen én verantwoorden. Want wie vindt het normaal dat afgeschreven hernieuwbare energie-installaties woekerwinsten gaan maken?

Daarnaast is de rol van de energieleveranciers dringend aan herziening toe. Dat leveranciers jaarlijks tientallen miljoenen euro’s winst maken omdat ze de certificaten (die ze moeten opkopen van de groenestroomproducenten) te duur doorrekenen aan hun klanten, kan toch niet de bedoeling zijn van het beleid. Dat moet uitgesloten worden door de producenten een correcte vaste vergoeding te geven voor de opgewekte groene stroom. Zo garandeer je investeringszekerheid voor de producent en minder kosten voor de consument. In onze buurlanden kan het, waarom hier dan niet?

Tot slot moeten we af van het huidige subsidiesysteem dat de duurste technologieën promoot en de goedkoopste technologieën stiefmoederlijk behandelt. Wie bijvoorbeeld voor de vorige mirakeloplossing in de vorm van zonnepanelen koos, krijgt vandaag 20 jaar lang 250 euro per groenestroomcertificaat. En dit terwijl de terugverdientijd – zelfs na het schrappen van de federale belastingvermindering – slechts 5 jaar en 6 maanden bedraagt. Op hetzelfde moment dat men in Nederland alle subsidies voor zonnepanelen schrapt wegens totaal overbodig, zadelen wij zo de volgende generaties op met een factuur van maar liefst 8,5 miljard euro. Zonder hen daarvoor in ruil voldoende hernieuwbare energie te bieden.

Zon en wind klinken de mensen ‘groen’ in de oren, terwijl pakweg een steenkoolcentrale meteen negatieve emoties oproept. Maar de realiteit is niet altijd wat ze lijkt. In 2011 werd een oude vervuilende steenkoolcentrale omgebouwd tot een 100 procent biomassacentrale, die evenveel energie produceert als 250 windmolens. De subsidiekost bedraagt hier 80 euro per MWh, die voor de windmolens 90 euro per MWh. Een vergelijkbare oude steenkoolcentrale eveneens ombouwen naar een 100 procent biomassacentrale, zou dus qua output de 500 windmolens van Van den Bossche evenaren, maar dit aan een kostprijs die tientallen miljoenen euro’s per jaar lager ligt. Bovendien draait een biomassacentrale dag en nacht, ook als het niet waait en er geen zon is.

Naast energiebesparing als meest voor de hand liggende maatregel, moeten we durven kijken naar alle slimme oplossingen om onze hernieuwbare energiedoelstellingen te behalen. Want als we slechts in één alternatief het licht blijven zien, zal het licht voor steeds meer mensen doven. Niet omdat er geen stroom meer is, maar wel omdat ze onbetaalbaar is geworden.

Liesbeth Homans, N-VA-senator

Dit opiniestuk verscheen ook in De Morgen