‘Zetten we na deze pandemie meer in op een preventieve aanpak van gezondheidsrisico’s?’

‘We gaan niet enkel dood aan corona’, schrijft Sara De Mulder van denktank Liberales. Zij staat stil bij de preventie van andere grote gezondheidsrisico’s die na deze pandemie nog lang niet verdwenen zullen zijn.

Afgelopen weekend gaf spoedarts Ignace Demeyer een vlammend interview in Het Nieuwsblad waarin hij eist dat covid-vaccins verplicht worden. Voor de zorgsector bekijkt onze overheid alvast die mogelijkheden. Toch blijven veel mensen weigerachtig tegenover het vaccinatie-gebeuren. Dat hoeft niet te verbazen. De bizarre berichtgeving in het afgelopen anderhalf jaar vanuit overheidsinstanties heeft een groep mensen wantrouwig gemaakt. Het ging dan bijvoorbeeld om de eerste berichten dat mondmaskers geen nut hadden, tot er niet veel later een verplichting was om op bepaalde plaatsen één te dragen.

Daar komt nog bij dat zowel burgers als zorgpersoneel geconfronteerd werden met steeds veranderende maatregelen, waarvan de wetenschappelijke onderbouwing niet altijd even goed uitgelegd kon worden. En er is -nog steeds- het gegeven dat sommige patiënten snel sterven aan Covid, terwijl anderen er veel minder last van ondervinden of zelfs helemaal niet ziek worden.

Toch hoor je nu en dan het argument opduiken om besmette patiënten zonder vaccin zelf te laten opdraaien voor de medische kosten. Maar moet wie hier voorstander van is, de lijn niet consequent doortrekken? Voor de Corona-crisis waren 60% van de gevallen die binnenkwamen op spoed gerelateerd aan alcoholmisbruik. Ook zij kosten handenvol geld, en er kan gesteld worden dat mensen in zekere zin zelf kiezen voor de penibele medische situatie waarin ze terecht zijn gekomen. Dit gaat op voor tal van welvaartsziekten. We hebben een obesitasepidemie. Meer nog dan die covid-patiënten kan je je ook hier de vraag stellen of deze mensen er niet ook deels zelf voor kiezen. Ze weten toch wat hoge cholesterol is en kennen de cijfers over hart- en vaatziekten? Kiezen ook rokers dan niet zelf voor hun longaandoening? En wat met vleeseters die graag worst en salami eten? Kankerverwekkend voedsel dat in het laatste WHO rapport gelijkgesteld wordt met sigaretten. Gaan we die patiënten hun kankerfactuur dan ook doorsturen?

Het is een hoogst ongemakkelijke discussie, zeker binnen het kader van onze gezondheidszorg, die vrij toegankelijk is. Maar nu het grootste deel van de bevolking beschermd wordt door de vaccinatie, en de overheid met verregaande maatregelen de pandemie heeft proberen in te perken, kunnen we ook opnieuw stilstaan bij het feit dat we niet enkel doodgaan aan corona. We sterven immers vaker en meer aan een heleboel andere ziektes.

Zo sterven er elk jaar 1,3 miljoen Europeanen aan kanker. Kanker is een epigenetische ziekte. Dat betekent dat er enerzijds een deel genetische aanleg is, en anderzijds de mate waarin iemand aan kankerverwekkende stoffen wordt blootgesteld. Die combinatie bepaalt of je al dan niet effectief kanker krijgt. Die stoffen zijn bekend. Er is zelfs een Europese lijst van, waarbij er per cancerogeen wordt vermeld hoeveel ervan gebruikt mag worden bij het produceren van nagenoeg alles.

Vandaag stierven er drie Belgen aan Corona en 40 aan roken, in heel Europa gaat het jaarlijks om zo’n 700.000 vroegtijdige overlijdens. Ook de cijfers van dodelijke aandoeningen die gelinkt zijn aan luchtvervuiling stemmen tot nadenken. Liefst achthonderdduizend Europeanen sterven er per jaar aan de gevolgen van de verontreinigde lucht die ze inademen.

Waarom zetten onze overheden hier niet meer in op een preventieve aanpak?

Ironisch genoeg zijn het maatregelen die ingevoerd zijn om corona te bestrijden, die hier deel kunnen zijn van de oplossing. De meest belangrijke is wellicht het thuiswerken. De pandemie liet zien wat er op dat vlak mogelijk was en welke positieve neveneffecten dat met zich meebracht. Maar sinds vorige week is het niet meer verplicht en wordt aan bedrijven nu gevraagd om ‘een thuiswerkplan uit te werken’.

Welke politicus die werkelijk bezorgd is om ons welzijn, heeft dit goedgekeurd? Wat voor afweging wordt er gemaakt als iedereen opnieuw in de file moet gaan staan, wat met de dodelijke gevolgen van die tonnen uitstoot en de luchtvervuiling die dat met zich meebrengt? Waarom wordt het ene wel met draconische maatregelen bestreden, en het andere niet?

Aan Corona sterf je met wat pech binnen de week, aan kanker kan je jaren lijden, maar nog altijd perfect consumeren. Je kan zelfs tussen je hervallen door blijven produceren. Omdat de ziekte zich met mondjesmaat manifesteert en patiënten onze ziekenhuizen niet overspoelen, worden ze niet gezien als bedreiging voor de economie of de gezondheidszorg. Is het misschien daarom dat de preventie zo traag van de grond komt, en sigaretten nog altijd gewoon in de krantenwinkels te koop zijn?

Problemen als luchtvervuiling en CO2-uitstoot kunnen en zullen de extinctie van duizenden soorten als gevolg hebben. Inclusief de mens, als we niet snel met doortastende oplossingen komen.

Als we het menen met het welzijn en de gezondheid van de bevolking, zal er meer nodig zijn dan met een beschuldigende vinger wijzen naar de steeds kleiner wordende groep niet-gevaccineerden. Is een vaccinatieklopjacht niet wat vreemd, als andere maatregelen met positief effect op de preventie van andere dodelijke ziektes tegelijk worden afgeschaft?

Ik werk net als vele anderen nu van thuis uit. Een perfect logische keuze waar ik al lang om vraag. Tot Corona kwam, eisten mijn werkgevers dat ik voor de meest idiote zaken ettelijke uren in de file stond. Telefoons opnemen, mails versturen, problemen oplossen, administratieve taken uitvoeren waar je enkel een laptop voor nodig hebt. Ik stond iedere dag uren in de file. Het maakte mij gek, niet enkel omwille van het compleet nutteloze tijdverlies maar ook omwille van waar ik op dat moment toe bijdroeg. Luchtvervuiling, een ongekende klimaatcrisis en uiteraard de file zelf. Ik voelde me gevangen in een wereld geregeerd door idioten, waar rationaliteit ten opzichte van werk volstrekt afwezig was.

In vele landen is thuiswerk de norm. Die landen zijn hoog ontwikkeld, hebben minder luchtvervuiling. Burgers gaan er vaker met de fiets als ze zich verplaatsen, ze kennen geen files en behoren tot de gelukkigste mensen op de planeet. Ja, het zijn opnieuw die vervloekte Scandinavische landen die we zo vaak vooral niet als voorbeeld nemen. Die vaststelling is misschien pijnlijk voor ons ego, maar ze toont waar we falen. Ze toont hoe ondermaats we presteren als het aankomt op vertrouwen in onze medemens en het recht op een goed leven in balans, ook na Corona.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content