‘Zelfs het op alles voorbereide koninklijke hof was verrast door de aankondiging van nieuwe verkiezingen’

Normaal zou Elizabeth II ergens einde mei het nieuwe parlementaire jaar hebben geopend. De aankondiging van nieuwe verkiezingen gooit die planning overhoop, legt Harry De Paepe uit.

Dezer dagen staan alle schijnwerpers in het Verenigd Koninkrijk gericht op de verkiezingen van 8 juni. Premier Theresa May verraste vriend en vijand met haar beslissing om een ‘snap election’ uit te schrijven. Ja, zelfs het immer op alles voorbereide koninklijke hof viel uit de lucht.

Normaal zou Elizabeth II ergens einde mei het nieuwe parlementaire jaar hebben geopend. Ze doet dit trouw sinds haar troonsbestijging in 1952. Ze miste slechts twee keer de statige gelegenheid, telkens omdat ze hoogzwanger was. De rituele ‘State Opening of Parliament’ is een staaltje van op-en-top ‘Britishness’ waarin koetsen, blinkende uniformen en trompetgeschal een hoofdrol spelen. De Queen leest met een diamanten kroon op het hoofd vanop haar gouden troon de toespraak van haar premier voor. Maar dit jaar niets van dat alles. En dat is precies de schuld van die eerste minister.

Niets is veel gezegd. Door de onverwachte verkiezingen is er beslist om het parlementaire jaar te openen op 19 juni. De Britten hebben duidelijk geen traditie in lange regeringsonderhandelingen. Een meerderheidsstelsel kent zo zijn voordelen. De keuze voor 19 juni zorgt ervoor dat een ander ritueel, de processie van de Orde van de Kousenband in Windsor, wordt geschrapt. De stoet van deze 14de eeuwse ridderorde is jonger dan-ie eruit ziet. De vader van de Queen, King George VI, startte ermee in 1948. Het is nog maar de derde keer sindsdien dat het evenement niet doorgaat. De eerste keer omwille van een treinstaking in 1955 en de tweede keer in 1984 omdat er geen nieuwe ‘ridders’ werden opgenomen.

Maar het hof annuleert liever dit ritueel dan een andere oer-Britse traditie te moeten opgeven. De keuze voor 19 juni geeft Hare Britse Majesteit de vrijheid om de jaarlijkse paardenraces in Ascot bij te wonen. Die vinden plaats tussen 20 en 24 juni. De koninklijke liefde voor paarden gaat boven alles. Er dient ook rekening te worden gehouden met de 17de juni, dan vindt het jaarlijkse ‘Trooping the Colour’ plaats. Nog zo’n instituut. Dan paraderen honderden Britse soldaten in hartje Londen in hun rode tunieken en zwarte berenmutsen voorbij hun ‘Commander-in-chief’, de 91-jarige koningin.

Gezien de hele drukke agenda zal de State Opening er anders uitzien. Geen blinkende koets, maar eerder een blinkende koninklijke auto. Geen lange rode koningsmantel of staatskroon, maar een keurige jurk en bijpassende hoed. De 96-jarige prins-gemaal Philip zal in ‘morning coat’ verschijnen en dus niet in zijn klassieke uniform van admiraal. Dat ze de lift naar het Hogerhuis nemen, is niet nieuw. Dat gebeurde vorig jaar ook al. De oude knieën kunnen de trappen niet meer aan.

Het is overigens niet de eerste keer dat de ceremonie ‘dressed-down’ is. Dat gebeurde al in maart 1974 na een ‘snap election’. Het was de tweede State Opening in datzelfde jaar. Iets te veel van het goede, en daarom koos men voor meer soberheid.

De liefhebbers van Brits ceremonieel hoeven zich geen zorgen te maken wanneer ze de Queen zien verschijnen met hoed in plaats van met die loodzware kroon. Dit is weldegelijk een uitzondering. Buckingham Palace liet immers meteen na de bekendmaking weten dat het uitsluitend praktische en organisatorische bezwaren zijn die achter de beslissing zitten. Volgend jaar zal de dan 92-jarige vorstin het parlement opnieuw openen in vol ornaat. Business as usual.

Harry De Paepe is VK-watcher voor Doorbraak.be. Hij werkt samen met VRT-journalist Flip Feyten aan een boek over de Engelsen.