Worden postbodes het zwijgen opgelegd? ‘Bpost schendt de grondwet’

Postbodes moeten 'voorzichtig en terughoudend' zijn wanneer het over hun bedrijf gaat. © Gil Plaquet
Catherine Vuylsteke
Catherine Vuylsteke Journalist, auteur, filmmaker en sinoloog

In een bijgewerkte versie van zijn ‘code of conduct’ verstrakt Bpost de regels waaraan werknemers zich moeten houden als ze deelnemen aan publieke debatten.

Dat zijn werklast nog amper te torsen valt: uw postbode zal voortaan twee keer moeten nadenken voor hij die verzuchting wereldkundig maakt, zelfs nu hij officieel een knelpuntberoep uitoefent. De gedragscode voor medewerkers van Bpost stipuleert het ondubbelzinnig: openlijke kritiek kan niet door de beugel. Wie als medewerker van Bpost aan ‘publieke debatten’ deelneemt – de code verwijst naar ‘conferenties, online fora, sociale media of blogs’ – heeft daartoe de toelating van zijn hiërarchie nodig. En Bpost-medewerkers die in eigen naam aan die debatten deelnemen, wordt gevraagd om ‘voorzichtig en terughoudend’ te zijn wanneer het over hun bedrijf gaat: ‘Onthoud u dan van deloyale of denigrerende uitspraken over Bpost.’ Zo staat het in het hoofdstuk ‘Communicatie’ van de code.

Je kunt er niet omheen: Bpost is ongerust over zijn imago.

Marc De Mulder (VSOA)

Volgens Marc De Mulder van het Vrij Syndicaat voor het Openbaar Ambt (VSOA) gaat het om een nieuwe tekst. ‘Het bedrijf heeft ermee gereageerd op de stakingen bij Bpost van eind 2018. Je kunt er niet omheen: Bpost is ongerust over zijn imago. Dat het beursaandeel in 2018 van 28 naar 8 euro is gezakt, is daar niet vreemd aan.’

Volgens Bpost is er niets veranderd. ‘De code of conduct is niet nieuw, alleen verder uitgewerkt’, zegt woordvoerder Barbara Van Speybroeck. ‘Als de belangrijkste Belgische werkgever hecht Bpost veel belang aan alle individuele vrijheden van zijn werknemers. Ze zijn volledig vrij om zich kritisch op te stellen tegenover het bedrijf, en hebben daartoe heel wat interne fora en processen ter beschikking.’

‘De postbode zal meer verdienen, meer vakantie hebben en meer carrièreperspectief hebben’, zei Bpost-topman Koen Van Gerven in december. Valt er na die toezeggingen dan nog te klagen? Marc De Mulder: ‘Er blijft een chronisch personeelstekort. De rondes van de postbode zijn gebaseerd op gemiddelden, maar de normen zijn zo scherp dat tijdig thuis raken bijna onmogelijk geworden is. Zelfs bij mensen met meer dan vijf jaar dienst zien we een verloop van 3,5 procent per jaar.’

Strookt de nieuwe gedragscode van Bpost met het arbeidsrecht? Dat is nog niet zo zeker, zegt professor arbeidsrecht Patrick Humblet (UGent). ‘De vrijheid van meningsuiting is de regel. Uitzonderlijk kunnen werkgevers bepaalde beperkingen opleggen, gebaseerd op bestaande wetgeving. Bijvoorbeeld het verbod op het verspreiden van bedrijfsgeheimen uit het Burgerlijk Wetboek. En als de werkgever een overheid is, moet de beperking minstens bij wet geregeld zijn. Denk aan het spreekverbod voor personeelsleden van de Staatsveiligheid. Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat de regeling een erfenis is van de tijd toen Bpost nog een loutere overheidsinstelling was. Soortgelijke beperkingen zie je bijvoorbeeld bij de NMBS. Het zijn relicten uit de tijd dat ambtenaren nog aan kadaverdiscipline onderworpen waren.’

Dirk Voorhoof, emeritus professor mediarecht, treedt zijn Gentse collega bij. ‘Dat een bedrijf bij contacten met de media eerst naar zijn woordvoerders verwijst, is niet problematisch. Maar dat iemands deelname aan het publieke debat afhankelijk wordt gemaakt van toestemming door de hiërarchie, en dat de inhoud van je standpunten eerst moet worden goedgekeurd, zoals de gedragscode ook voorschrijft? Dat is in strijd met de Grondwet.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content