Willy De Clercq overleden

Het voormalige liberale boegbeeld Willy De Clercq is op 84-jarige leeftijd overleden.

De Clercq kampte al een tijd metgezondheidsproblemen. Hij verbleef al enige tijd op de afdeling geriatrie van het universitair ziekenhuis, en nadien op de palliatieve eenheid.
Met Willy De Clercq verdwijnt één van de meest markante politici die de liberalen de voorbije halve eeuw hebben gekend. Zijn charisma, retorisch talent, sociale gevoeligheid en zijn neus voor de media leverden een grote bijdrage aan de toenemende electorale aantrekkingskracht van de partij.

Guy Verhofstadt
Hij draaide decennialang mee aan de top van de nationale en Europese politiek, maar de eerste naoorlogse liberale premier zou hij uiteindelijk niet worden. Die eer was weggelegd voor zijn politieke zoon Guy Verhofstadt.

Doctor
Willy De Clercq werd op 8 juli 1927 in Gent geboren als zoon van een kleine industrieel en een huisvrouw. Na zijn klassieke humaniora promoveerde hij in 1950 met grote onderscheiding tot doctor in de rechten aan de Gentse Rijksuniversiteit. Het jaar daarop werd hij licentiaat notariaat.

Verenigde Naties
Na een passage aan de Amerikaanse Syracuse University startte hij in 1951 een advocatenpraktijk. Een jaar later trok hij echter opnieuw naar de Verenigde Staten, ditmaal voor een stage op het secretariaat-generaal van de Verenigde Naties in New York.

Politieke roeping
Een carrière als advocaat of diplomaat lag in het verschiet, maar de politieke roeping bleek te sterk. Als voorzitter van het Liberaal Vlaams Studentenverbond had De Clercq in 1950 reeds naam gemaakt met een opgemerkt betoog tegen de terugkeer van koning Leopold III en in 1952 zou hij voor het eerst verkozen worden als Gents gemeenteraadslid.

Opgang
Met 11 tot 12 procent van de stemmen was de toen nog unitaire liberale partij geen electorale hoogvlieger in de jaren ’50 en De Clercq maakte snel opgang. Zo schopte hij het in 1957 tot adjunct-secretaris-generaal van de partij. Vier jaar later werd hij nationaal ondervoorzitter.

PVV
In 1958 was De Clercq ook in de Kamer beland, waar hij zich ontpopte tot specialist in financiële en budgettaire zaken. Dankzij een naamswijziging en een interne hervormingsoperatie schieten de liberalen (PVV/PLP) bij de verkiezingen van 1965 plots boven
de grens van 20 procent. Een jaar later neemt Paul Vanden Boeynants de liberalen aan boord van de regering en De Clercq krijgt het vicepremierschap en de portefeuille van Begroting toebedeeld.

Voorzitter
In 1968 viel de regering over de vernederlandsing van de Leuvense katholieke universiteit. Ondanks zijn uitstekende persoonlijke score kon De Clercq niet verhinderen dat de partij wat terrein verloor.
Het versterkte de communautaire spanningen bij de liberalen en leidde uiteindelijk in 1971 tot de oprichting van de autonome PVV. De Clercq werd voorzitter.

Edmond Leburton
Na een oppositiekuur belandden de liberalen in 1973 opnieuw in de regering, de tripartite van Edmond Leburton. Naast het vicepremierschap behartigde De Clercq de portefeuille van Financiën, een functie die hem steeds meer in het vaarwater van de Europese en internationale politiek bracht.

Europees parlement

Toen de PVV in 1977 een verkiezingsnederlaag moest slikken, kwam De Clercq opnieuw aan het roer van de partij. De Europese politiek bleef echter aan hem trekken. Hij werd in 1979 verkozen bij de eerste rechtstreekse verkiezingen van het Europees Parlement en datzelfde jaar ging hij ook de federatie van de Europese liberalen leiden.

Wilfried Martens
Intussen was hij erin geslaagd zijn politieke erfgenaam Guy Verhofstadt te lanceren als de nieuwe grote man binnen de liberale partij. Eind 1981 gaf De Clercq al zijn Europese en partijfuncties op om in de regering-Martens opnieuw vice-premier en minister van Financiën en Buitenlandse Handel te worden. Verhofstadt kreeg zijn kans als de nieuwe partijvoorzitter.

Jacques Delors
Het waren economisch en politiek woelige jaren. Zo zou De Clercq als minister van Financiën nauw betrokken zijn bij de devaluatie van de Belgische frank in 1982. Aan het einde van 1984 trok hij de deur van de nationale politiek definitief achter zich dicht om de Europese Commissie van Jacques Delors te vervoegen. Vier jaar beheerde hij er de belangrijke portefeuille Buitenlandse Betrekkingen en Handel.

Na zijn passage aan het Berlaymontgebouw ging De Clercq in 1989 opnieuw zetelen in het Europees Parlement. De Gentenaar zou uiteindelijk tot 2004 in het Europese halfrond blijven.

Epiloog
Zijn politieke epiloog, en laatste proeve van zijn retorische kracht, reserveerde hij evenwel voor de nationale politiek. Tegen de achtergrond van een intern conflict over het migrantenstemrecht hield hij in 2004 op een Vld-congres een vlammend betoog voor het voortbestaan van de regering-Verhofstadt.

VlinderdasDe Clercq mag gerust beschouwd worden als één van de grondleggers van de hedendaagse (Open) Vld. De man met de vlinderdas en vurig supporter van La Gantoise was zich zeer bewust van het belang van imago en media-impact en pakte vaak uit met moderne en opvallende verkiezingscampagnes.

Zijn sociale en progressieve kijk op het liberalisme droegen bij tot de evolutie van de liberale partij tot een toegankelijke volkspartij die niet alleen de hogere klassen kon charmeren.

Matthias De Clercq
Na zijn politieke carrière ging de gezondheidssituatie van De Clercq steeds meer achteruit. Sinds 2007, na een val van de trap, verblijft hij in een verzorgingstehuis. Een jaar eerder zette zijn kleinzoon Matthias onder de hoede van Verhofstadt zijn eerste stappen in de politiek. Hij werd verkozen tot Gents schepen en schopte het als 26-jarige tot federaal volksvertegenwoordiger. (Belga/EE)