‘Wij politici moeten in de confronterende spiegel kijken: er is iets mis met de herverdeling in ons land’

‘Inkomensonzekerheid is een van de belangrijkste oorzaken van mentale onrust, eenzaamheid, depressies en maatschappelijke onvrede’, schrijft Raf Terwingen, kandidaat-voorzitter van de CD&V. Hoe beter we herverdelen, hoe minder haat er in de samenleving zal zijn, denkt hij.

Eén Vlaming op de tien of ongeveer 680.000 mensen leefden in 2018 onder de armoededrempel. Dat blijkt uit cijfers van Statistiek Vlaanderen die deze week in de media verschenen. Enkele weken geleden sprak ik met een bevriende ondernemer die mij vroeg of ik als christendemocraat het normaal vond dat een modaal gezin op het einde van de maand amper rondkwam? Nee, dat vond ik niet. En zal ik ook nooit vinden. Indien jonge tweeverdieners aan het begin van hun leven zich al zorgen moeten maken, hoe zit het dan met mensen die door ziekte of invaliditeit plots met veel minder moeten rondkomen? Of met laaggeschoolden en schoolverlaters die in de huidige arbeidsmarkt steeds moeilijker een goedbetaalde job in de buurt van hun gezin vinden?

Ongetwijfeld hebben ‘experten’ van diverse pluimage hier verklaringen voor, maar wij politici zouden toch eens naar onszelf moeten durven kijken. In die oh zo confronterende spiegel. En dan allemaal samen vaststellen dat er duidelijk iets mis aan de manier waarop we de laatste jaren belastingen innen en de beschikbare middelen herverdelen. Een rechtvaardigere en efficiëntere herverdeling van de middelen dringt zich op willen we niet naar één miljoen Vlamingen onder de armoededrempel gaan.

Als politicus én zeker als christendemocraat is het onze plicht om mensen terug meer financiële zekerheid te geven en (kans)armoede drastisch te doen dalen. Inkomensonzekerheid is een van de belangrijkste oorzaken van mentale onrust, eenzaamheid, depressies en maatschappelijke onvrede. De hoge nutsvoorzieningskosten drukken. Betaalbaar wonen. Een waardige oude dag en betaalbare rusthuisfacturen. Het is allemaal broodnodig. Burgers verdienen een positiever toekomstperspectief. Zowel jongeren die vandaag plannen maken voor later, als zij die van hun rustige oude dag willen genieten na een leven vol opofferingen.

Neem de afschaffing van de woonbonus, die de nieuwe Vlaamse regering heeft doorgevoerd. Ik stel voor dat we die afschaffing testen en evalueren na drie jaar. Indien de afschaffing niet het gewenste effect van prijsdaling van de huizen – of minstens prijsnormalisering tot gevolg heeft – moet de Vlaamse regering zich ertoe verbinden het dossier terug te bekijken en maatregelen te nemen – door de herinvoering ervan? – die terug onze jongeren de kans geven onroerende goederen te kopen.

Om rechtvaardiger en efficiënter te kunnen herverdelen, moeten we lef durven tonen. De fiscale achterpoortjes moeten voor eens en voor altijd dicht. De fiscale paradijzen moeten aangepakt worden. Waarom ligt de effectieve belastingvoet voor multinationals slechts op 14 procent en die voor kmo’s op 34 procent? Waarom betalen topvoetballers minder RSZ-bijdrage dan eender wie? Brood en spelen is niet meer van deze tijd, loon naar werken eens te meer. Laat ons fiscale koterijen vereenvoudigen, hogere btw heffen op meer luxeproducten en financiële opbrengsten evenveel belasten als inkomsten uit arbeid.

Naast lef tonen, moeten we meer mensen aan het werk krijgen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. En tot spijt van wie het benijdt, maar we zullen dit over partijgrenzen en landsdelen heen, toch allemaal samen moeten doen. Wat ben je met de zoveelste denigrerende sneer naar landgenoten als het een win-win kan zijn? Een welvarend Brussel en Wallonië is ook beter voor Vlaanderen. Hoe meer mensen aan het werk, hoe meer middelen om te herverdelen en hoe minder belastingen er nodig zijn. Zelfs al lijkt een ‘ommuurd’ Vlaanderen veilig en welvarend, het zal onze doodsteek worden in een steeds mondialer wordende wereld.

De huidige financiële druk bij mensen creëert een gevoel van onbehagen en onzekerheid. Dit gebrek aan perspectief wakkert de angst ten opzichte van vreemdelingen aan. We steken vluchtelingencentra in brand. We durven zonder schroom voor de camera racistische praat verkopen. We katapulteren onszelf terug naar de jaren 30 en wennen er hoe langer hoe meer aan. Wel, ik niet. Ik weiger mee te gaan in dit fatalisme en zondebok-denken. Never forget. Never again.

Ik geloof dat als we beter herverdelen er minder haat zal zijn. En net daarom moeten wij als politici lef durven tonen. Net daarom moeten wij het partijbelang ondergeschikt maken aan het landsbelang. Net daarom moeten we anders durven belasten en meer activeren.

Er is voor christendemocraten zoals mezelf die strijden voor een rechtvaardige wereld, nog zoveel te doen. We mogen niet op onze lauweren rusten of mee surfen op de waan van de dag. We moeten onze christelijke overtuiging durven verdedigen zoals het kiezen voor het leven in plaats van de dood. Kiezen voor duurzaamheid in plaats van consumptie. Kiezen voor een waardig leven voor elk persoon in plaats van de nihilistische waardendeconstructie van het menselijk bestaan. Aan de kant staan van de behoeftigen onder ons in plaats van voor de geldwisselaars in de hedendaagse financiële tempels. Beter herverdelen, minder haat.