Zomertijd viert 100e verjaardag

Op 30 april 1916 voerde Duitsland als eerste land ooit officieel de zomertijd in. Maar hoe lang blijft deze controversiële eeuweling nog bestaan?

Tijdens de Eerste Wereldoorlog, op 30 april 1916 om precies te zijn, besliste het Duitse Keizerrijk, samen met bondgenoot Oostenrijk-Hongarije, om als eerste land ter wereld officieel de zomertijd in te voeren. Bedoeling was om kolen te besparen in oorlogstijden. De door Duitsland bezette landen volgden snel, alsook Groot-Brittannië. Maar toen de oorlog voorbij was, verdween ook de zomertijd. Ze werd echter opnieuw ingevoerd in de Tweede Wereldoorlog om dan opnieuw te verdwijnen.

Op 25 september 1977 werd de zomertijd naar aanleiding van de oliecrisis voorgoed ingevoerd in ons land, en later ook in de rest van Europa. Sinds 1996 loopt de zomertijd (onder druk van de Britten) zelfs tot het laatste weekend van oktober.

Ellende

De omschakeling naar de zomertijd zorgt traditioneel voor heel wat ellende. En elk jaar laait de discussie om ze af te schaffen weer op. Tegenstanders willen al langer komaf maken met het systeem, maar stoten daarbij altijd op de argumenten van de voorstanders die menen dat het spelen met de tijd energie bespaart omdat we dan langer gebruik kunnen maken van gratis zonlicht. De zomertijd stimuleert bovendien de avondlijke hobby’s en het terrasjesleven, en is goed voor de economische productiviteit. Ook zouden er minder verkeersongevallen gebeuren tijdens de zomertijd.

Maar tegenstanders zeggen dat er maar weinig bewijs is dat de zomertijd ook effectief energie bespaart. ‘De zomertijd doet de energiekosten voor verlichting in de namiddag wel degelijk dalen. Maar door verwarming in de ochtend en airconditioning op warme namiddagen wordt dit effect tenietgedaan’, meent de Bond Beter Leefmilieu. ‘De zomertijd is dus geen goede manier om energie te besparen. Betere isolatie, zonnewering, het gebruik van energiezuinige verlichting en energie-efficiënte toestellen zijn een betere keuze.’

Koeien melken

Ook experts in de chronobiologie vinden het aangewezen om gedurende het hele jaar de wintertijd aan te houden. Sommige mensen zijn fitter ’s avonds dan ’s ochtends, bij anderen is dat omgekeerd. Dat heeft te maken met de biologische klok. Die gedijt het best bij een regelmatig leven. Daarom is het beter om niet aan de tijd te prutsen. Chronobioloog Bert van Der Horst van de Erasmus Universiteit vergelijkt het verzetten van de klok met een jetlag. ‘Door het uur tijdverschil, voelen we ons wat moeër. Ochtendmensen zullen daar het minste last van hebben.’

Op maandag na de overschakeling op de zomertijd, krijgen ook opvallend meer mensen een hartaanval. Een kwart meer patiënten moet op die dag gedotterd worden, in vergelijking met een willekeurige andere maandag, zo blijkt uit onderzoek; De extra sterftes door de zomertijd worden in de herfst wel opnieuw ingehaald, want in oktober zijn er op maandag na de invoering van de wintertijd, minder hartaanvallen

Ook de landbouwsector is geen voorstander van het zomeruur. Ddieren hebben eveneens een eigen biologische klok die wordt bepaald door het zonneritme. Het melken van koeien gebeurt na de omschakeling naar het zomeruur een uur vroeger, met een lagere melkproductie tot gevolg, verduidelijkt de Boerenbond.