We worden opnieuw een beetje groter

Het menselijk lichaam onderging de jongste 30.000 jaar grote veranderingen.

De mensheid heeft enorme veranderingen doorgemaakt, sinds wij ons hebben omgebouwd van zwervende jagers-verzamelaars tot sedentaire landbouwers. Het was al duidelijk dat we, sinds we boeren zijn geworden, gemiddeld wat kleiner werden: 30.000 jaar geleden waren Europese mannen gemiddeld 1m72 groot, dat is bijna zo groot als nu. Ongeveer 4000 jaar geleden zouden we in Europa op ons ‘kleinst’ geweest zijn. Recent zijn we opnieuw aan het groeien, omdat we minder moeite hebben om genoeg te eten te vinden voor iedereen.

Een analyse van enkele studies in het topvakblad Science voegt een aantal elementen aan het verhaal van anatomische veranderingen toe. De belangrijkste daarvan is een dramatische afname van de kracht van de benen met liefst een derde. Dat kan gekoppeld worden aan de sterke beperkingen van de verplaatsingen van boeren in vergelijking met jagers – de natuur investeert niet graag in het onderhouden van wat niet langer nuttig is.

Ook de kracht van het bovenlichaam nam sterk af, tot in de middeleeuwen, vanaf wanneer het opnieuw begon toe te nemen, toch op zijn minst bij mannen. Dat was waarschijnlijk gelinkt aan de opmars van zware beroepen, zoals smid. Tevens nam de kracht van de rechterarm in verhouding tot de linkerarm af, waarschijnlijk omdat boeren hun armen symmetrisch gebruikten dan jagers – bij vrouwen was de kracht van beide armen altijd meer vergelijkbaar dan bij mannen. (DD)