Wat als de evolutie opnieuw van nul zou beginnen?

© Science Photo Library
Dirk Draulans
Dirk Draulans Bioloog en redacteur bij Knack.

Wat als je je eigen biologische klok zou kunnen terugdraaien tot het prille begin van de bevruchting en opnieuw zou kunnen laten lopen? Het resultaat is ontnuchterend.

De mens gaat prat op zijn uniek-zijn, als soort en als individu. Velen van ons vinden zichzelf zo bijzonder dat ze menen het resultaat te zijn van een soort sturing, die hen gemaakt heeft tot het wonderlijke wezen dat ze nu zijn.

De realiteit is ontnuchterend. Om te beginnen zijn wij allemaal het resultaat van een race van meer dan honderd miljoen zaadcellen naar een eitje, waarbij er slechts eentje wint en bevrucht. Mocht een andere cel het gehaald hebben, dan is de kans groot dat u iemand anders was geweest. Het zou grote ego’s tot wat bescheidenheid moeten inspireren.

Het blad New Scientist belichtte onlangs nog een facet van de toevalligheden die spelen in ons allerprilste bestaan. Het vertrok van de vaststelling dat zelfs bij eeneiige tweelingen, die biologisch identiek aan elkaar zijn en zeker in de baarmoeder in een vergelijkbaar milieu vertoeven, er bij de geboorte al zulke grote verschillen kunnen opduiken dat een van de twee meteen een zware ziekte krijgt en de andere niet.

De analyse bevestigde het toenemende belang van de epigenetica in het genetisch onderzoek: de studie van stoffen die op het DNA hangen en mee bepalen welke erfelijke kenmerken al dan niet tot expressie worden gebracht. Die epigenetica is een soort link tussen de genen en de omgeving, tussen natuur en cultuur, want afhankelijk van de omgeving kunnen er meer of andere stoffen op de genen terechtkomen, die mee sturen welk gen geactiveerd of net uitgeschakeld wordt.

Dat doet de vraag rijzen hoe wordt bepaald welke stoffen waar op het DNA terechtkomen. Feit is dat wetenschappers ervan uitgaan dat epigenetische patronen even uniek zijn als wijzelf, en dat er zelfs in de baarmoeder al uiteenlopende invloeden worden opgepikt. Zelfs pure willekeur zou een rol kunnen spelen, hoe moeilijk dat ook te aanvaarden is, ook voor wetenschappers. Willekeur zou cruciaal kunnen zijn voor een brede waaier aan opties in een soort, om voorbereid te zijn op wat niet te voorzien valt.

De logica is dan dat als je je eigen biologische klok zou kunnen terugdraaien tot het prille begin van de bevruchting en opnieuw zou kunnen laten lopen, de kans op het bereiken van hetzelfde eindresultaat zo goed als nul is. Je zou telkens iemand anders worden. Een nuttige gedachte als je weer eens wat zelfrelativering nodig hebt. Je bent uniek, maar wel toevallig.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content